Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxix. Capittel.

Hoemen hem in barmhertich zijn, ende in leenen houden sal. Hoe oock die, dien gheleent wordt, hem teghen synen weldader houden sal. Waerschouwinghe, datmen niet onuoorsichtichlick en sal burghe worden.

A.1

VVie synen ^a naesten leenet, ⁺ die doet een werck der barmherticheydt, ende wie goeden heeft, die sal sulcks doen.

a Deute. 15.a.7. Luc. 6.d.30.

+ Leenen is een werc der barmherticheyt.

2

Leenet dynen naesten, wanneer hy dies behoeft: ende du ander gheeft het weder, op de besproken tijdt.

3

Houdt wat du ghesproken hebst, ende en handelt niet bedrieghelicken met hem, so vindestu alletijdt dynen noodtdurft.

4

Menich meynet, ^b het zy gheuonden wat hy borghet, ende maeckt dien onwillich, die hem gheholpen heeft.

b Eccl. 8.b.15.

5

Hy kusset eenen de handt, dewijle datmen hem leenet, ende spreeckt so ootmoedichlick om des naesten gheldt.

6

Doch wanneer hy het sal wedergeuen, so vertreckt hy het, ende klaghet seer, het zy een sware tijdt.

7

Ende of hy het schoon wel vermach, so geeft hy doch nauwe de helfte weder, ende rekent het ghenen voor een ghewin toe.

8

Vermach hy nu niet, so brenghet hy ghenen omme tgelt: deselue heeft hemseluen dan eenen vyandt ghekocht, met synen eyghen ghelde.

9

Ende ghene betaelt hem met vloecken ende schelden, ende gheeft hem spijtighe woorden voor gheldt.

B.10

Menich leenet ongheern, wt gheener booser meyninghe, maer hy moet hem vreesen, hy kome om het syne.

11

Doch hebbet ghedult met dynen naesten ^c in der noodt, ende doet de aelmissen daetoe, dat du hem tijdt latest.

c Dewijle dat den noot voorhanden is.

12

Helpt den armen, omme ^d des ghebots wille, ende en laet hem in der noodt niet ledich van dy gaen.

d Deut. 15.a.7. Luc. 6.d.35. Rom. 12.b.13.

13

Verliest gheerne dijn gheldt, om dijns broeders ende naesten wille, ende begraeft het niet onder eenen steen, daer het doch omkoemt.

14

^e Samelt dy eenen schatt na den ghebode des Allerhoochsten, die sal dy beter zijn, dan eenich gout.

e Matth. 6.c.20. Luc. 12.d.33. 1.Timot. 6.b.19. Tob. 4.b.11.

15

Legghet ^f dyne aelmissen aen een sonderlicke ^g plaetse:

f Danie. 4.c.26. Luc. 11.e.41. Actu. 10.a.2.

g Tellet af, wat du gedenckest te geuen, van den anderen goede: als Mose leert, de tienden bylegghen ende afsonderen, op de toekomende weldaet. Ende oock S. Paulus 2.Corinth. 8.

16

datselue sal dy ^h

h wthelpen,

17

verlossen van allen onghelucke.

18

Sy sal voor dy strijden teghen dynen vyandt, beter dan eenighe schilden ofte spiessen.

19

ⁱ Een vroom man wordt borghe voor synen naesten: maer een onbeschaemt mensche, laett synen borghe staen.

i Borge worden.

C.20

Vergheett der weldaedt dynes borghen niet: want hy heeft hemseluen voor dy ghesettet.

21

De Godloose brenghet synen borghe in schaden:

22

ende een ondanckbaer mensche,

23

laet synen Verlosser steken.

24

Borge worden, heeft vele rijcke lieden verdoruen, ende ghins ende weder gheworpen, gelijck als de baren in der Zee.

25

Het heeft grooter lieden verdreuen, dat sy in vreemde landen moesten gaen dwalen.

26

Een Godloose, so hy borge geworden is, ende gaet met loosen swencken om, dat hy hem daer wt draeye, die en sal der straffe niet ontgaen.

27

Helpt dynen naesten wt, so vele als du kanst, ende siet voor dy, dat du niet selfs daer ouer te schanden komest.

28

^k Het is ghenoech tot desen leuen, wie water ende broot, kleederen ende huys heeft, daer hy synen ^l nootdurft mede bedecken kan.

k Syrach. 39.d.31 Prouer. 27.c.27.

l Het is niet van nooden borgen of leenen, alst de nootdurft des leuens niet eyscht, als tot prale, tot grooten gebouw of koopen. Ende wil seggen, wanneermen leenen ende borghen sal, namelicken, in der noot. Dus beghinnen vele lieden groote dingen, ende willent met borghen ende ander lieden beswaringhe, wtrichten.

29

^m Kleyne neringhe, onder eenen berderen eyghen dake, is beter, dan een kostelick disch onder den vreemden.

m slechte, dunne

D.30

ⁿ Laet het dy wel behaghen, du hebbest weynich ofte vele:

n Psalm. 37.b.16. 1.Timo. 6.a.8. Heb. 13.a.5.

31

Want het is een schandelick leuen, van huyse te huyse gaen: ende waer een vreemdt is, daer en derf hy synen mondt niet opdoen.

32

Hy moet ouer hem laten gaen, ende eenen yeghelicken met hem laten drincken, ende gheenen danck daertoe hebben: moet daertoe bittere woorden hooren,

33

^o Namelicken: Gast gaet henen, ende bereydt den disch, laet my met dy eten, wat du hebst.

o Sulcx geschiet ooc dien, die daer borghen, ende grooten handel ende gebouwe beghinnen ende daer na datselue anderen lieden laten moeten.

34

Item: Treckt wech, ick hebbe eenen eerlicken Gast ghekreghen: ick moet het huys selfs hebben, mijn broeder treckt tot my in.

35

Sulcks is swaer eenen vernuftighen manne, dat hy omme der herberghe wille, sulcke woorden hooren moet, ende datmen het hem voorwerpet, alsmen hem gheleent heeft.