Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xviij. Capittel.

Uan de wijsheydt Gods ende ordeninghe syner wercken, die gheen creatuere gronderen kan, dewijle de daghen des menschen kort zijn: God is lanckmoedich, straft ende leert, onderwijst ende keert weder, (gelijck een Herder syne schaepkens,) alle die de castijdinghe, leere ende straffe aennemen.

A.1

MAer die eewich leeft, ^{+ a} alles wat die maeckt, dat is volkomen: de Heere is alleen rechtueerdich.

+ Gods wercken zijn volkomen.

a Gene. 1.a.1.

2

^b Niemandt en kan syne wercken wtspreken.

b Syrac. 43.e.42. Psalm. 96.a.4. ende 145.a.5.

3

Wie kan syne groote wonderen begrijpen?

4

Wie kan zijn groote macht meten? wie kan zijn groote barmherticheyt vertellen?

5

Men en kanse noch verminderen noch vermeerderen, ende men en kan syne groote wonderen niet begrijpen.

6

Maer een mensche, als hy alschoon zijn alderbeste ghedaen heeft, ⁺ so isset noch nauwe begonnen: ende als hy meynt, hy hebbe het volbracht, so seylet het noch wijdt.

+ Swacheyt der menschen.

7

Want wat is de mensche? waertoe doocht hy? wat kan hy helpen ofte schaden?

[fol. 35v]

8

^c Als hy lange leeft, so leeft hy hondert Iaer: ghelijck als een dropken waters teghen de Zee, ende als een koornken, teghen het zandt aen der Zee, ^d so weynich zijn syne Iaren teghen de eewicheydt.

c Psalm 90.b.10.

d 2.Pet. 3.a.8.

9

Daeromme heeft God ghedult met hen, ende ghiet zijn barmherticheyt wt, ouer hen.

B.10

Hy siet ende weet wel, dat sy alle des doodts zijn moeten.

11

Daeromme ontfermt hy hem dies te rijckelicker ouer hen.

12

Eens menschen barmherticheyt, gaet alleenlick ouer synen naesten: ^e maer Gods barmherticheyt, gaet ouer alle de werelt.

e Exod. 20.a.6.

13

^f Hy straffet ende castijdt: hy leert ende hoedt, ^g ghelijck als een Herder zijn kudde.

f 1.Reg. 2.a.6 Sapient. 16.b.13. Tob. 12.a.2

g Psalm 23.a.1. Ezech. 34.b.12. Ioan. 10.b.11.

14

^h Hy ontfermt hem ouer alle, die hen laten onderwijsen, ende Gods woordt neerstelicken hooren.

h Iesai. 66.a.2.

15

Mijn kindt, als du yemandt wat goets doest, so en maeckt dy niet onnut, ende als du wat geefst, so en bedroeft hem niet met harden woorden.

16

ⁱ De dauw koelet de hitte : ⁺ also is een goedt woort beter dan de gaue.

i Prouer. 15.a.1.2. ende 25.b.11.15.

+ Weldaet en sal men niet verwijten.

17

Ia een woort is dickmael aenghenamer, dan een groote gaue, ende een ^k vriendelick mensche gheeftse allebeyde.

k beleeft, gratieus

18

^* Maer een dwaes verwijt het eenen ^l onhueschelick, ende een onurientlicke gaue is verdrietelick.

* Syrach. 41.c.28

l plomplicken, Syrach. 42.b.18.

19

^m Leert te voren selfs, eer du andere lieden leerest: helpt te voren dy seluen, eer du andere lieden ⁿ meesterst.

m Rom. 2.b.11.

n curerest.

C.20

^o Straffet te voren dy seluen, eer du andere lieden oordeelst, so saltu ghenade vinden, als andere ghestraft worden.

o Matth. 7.a.5. 1.Corin. 11.d.34.

21

Spaert dijn boete niet, tot dat du kranck wordest, ^{+ p} maer betert dy, dewijle du noch sondigen kanst.

+ Boete en salmen niet vertrecken.

p Actu. 3.b.19.

22

^q Vertrect niet vroom te worden, ende en verbeydt niet de beteringhe dijns leuens, tot in den doodt.

q Luc. 18.a.1. 1.Thessa. 5.b.17.

23

^r Ende wiltu God dienen, so laet het dy ernst zijn, op dat du God niet en versoeckst.

r Iaco. 1.a.6.

24

Denckt op den toorne, die int eynde komen sal, ende op de wrake, als du daer af moetest.

25

^s Want alsmen satt is, so salmen euen wel dencken, datmen weder hongeren kan: ende als men rijcke is, so salmen dencken, datmen weder arm worden kan.

s Syrach. 11.c.26.

26

Want het kan voor den auondt wel anders worden, dan het des morghens was: ende sulcks alle, gheschiet haest voor God.

27

Een wijs mensche, is in allen desen sorchuuldich, ^t ende hoedt hem voor sonde, dewijle hy noch sondighen kan.

t Syrach. 21.a.1.

28

Wie verstandich is, die neemt sulcke wijsheyt aen, ende wiese krijcht, die loeftse.

29

Wie sulcke leere gheleert heeft, die kan hem wijslicken houden, ende wil daeruan spreken ter beteringhe.

D.30

^{* u} Volget niet dyne boose lusten, ⁺ maer breect dynen wille.

* Cap. xix. Lut.

u Roma. 6.a.6. ende 13.b.14

+ Boosen lust te vermijden.

31

Want so du dyne boose lusten volgest, so saltu dyseluen dynen vyanden tot spotte maken.

32

Weest gheen brasser, ende en wennet dy niet tot slampampen.

33

Op dat du niet een Bedelaer en wordest, ⁺ ende als du gheen gheldt meer in den buydel hebst, op woecker nemen moetest.

+ Settet dyne teringe na dyner neringhe.