Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat x. Capittel.

Uan de Richters ende Ouersten des volcx. Hoe men hooueerdicheyt ende stoutheyt mijden sal.

A.1

EEn wijs Regent is strenghe, ^a ende waer een verstandige Ouericheyt is, daer gaet het ordentlick toe.

a 3.Reg. 3.c.24.

2

^b Ghelijck als de Regent is, also zijn oock syne Officiers: ghelijck de Raedt is, also zijn oock de Burghers.

b Prouer. 29.b.12

3

^c Een boos Koninck verderft landt ende lieden: ende wanneer de Gheweldigen kloeck zijn, so ghedijet de stadt.

c 1.Reg. 12.a.1.

4

Het Regiment op Aerden, staet in Gods handen, die gheeft hem somtijden eenen duchtigen Regent.

5

^d Het staet in Gods handen, dat het eenen Regente wel gheluckt, die gheeft hem eenen loflicken ^e Kantzelier.

d Sapient. 6.a.4. 1.Reg. 16.b.15.

e Als den naetsten raedt: ghelijck als Naeman den Koninc te Assyrien. 2.Reg. 5.

6

^f Wreeckt niet te nauwe alle misdaedt, ende en koelet dynen moet niet, wanneer du straffen salst.

f Leuit. 19.b.17.

7

Den Hooueerdighen is beyde God ende de wereldt vyant, want sy handelen voor alle beyde onrecht.

8

^g Om des ghewelts, ⁺ onrechts ende giericheyts wille,

g Ierem. 27.a.6. Danie. 4.b.14.

+ Ghewelt. Ghiericheyt.

9

koemt een Koninckrijck, van eenen volcke ten anderen.

B.10

Wat verheft haer de arme Aerde ende assche?

11

Hy is doch enckel schandtlick dreck, dewijle hy noch leeft.

12

Ende wanneer de Medicijn schoon langhe daer aen lappet, so gaet het doch eyndtlicken also toe: Heden Koninck, ^h morghen doodt.

h Danie. 5.d.30.

13

Ende wanneer de mensche doot is, so eten hem de slanghen ende wormen.

14

Daer wt koemt alle hooueerdicheydt, wanneer een mensche van God ⁱ afualt, ⁺ ende zijn herte van synen Schepper wijckt.

i Dat is, Gods woort verachtet.

+ Hooueerdie.

15

Ende hooueerdicheydt drijft tot allen sonden: ende wie daerinne steeckt, die richtet vele grouwels aen.

16

Daerom heeft de Heere alle tijdt den hoochmoet geschendet, ende eyndtlick neder gestortet.

17

^k God heeft de hooueerdige Vorsten, ⁺ vanden stoele neder gheworpen, ende ootmoedige daer op ghesettet.

k Sapient. 6.a.7. Luc. 1.f.51. ende 14.b.11. ende 18.b.14.

+ Hoochmoet.

18

God heeft der stouten Heydenen wortelen wtgheroeyet, ende ootmoedighe aen hare stede gheplantet.

19

^l God heeft der Heydenen landt omgekeert, ende te gronde verdoruen.

l Gene. 19.c.25. 4.Esdr. 2.a.8.

[fol. 33v]

C.20

Hy heeftse verdorren laten ende verstrooit,

21

ende haren name wtghewischt op der Aerden.

22

Dat de lieden hooueerdich ende grimmich zijn, dat en is van God niet geschapen: ^m de mensche en is niet boos gheschapen.

m Gene. 1.c.27. Sapient. 2.c.23. Eccle. 7.d.30.

23

Maer wie God vreest, die sal met eeren bestaen: ^{n +} maer wie Gods ghebodt ouertreedt, die koemt ter schanden.

n Bar. 3.d.39. 2.Ioan. 1.a.9.

+ Gods vreese.

24

Ende de genen, die daer God vreesen, die houden haren Regent in eeren: daerom bewaert hyse.

25

Beyde de rijcke ende arme, beyde groote ende kleyne, sullen haer niet anders beroemen, dan ^o dat sy God vreesen.

o Syrach. 12.b.11. 4.Esd. 16.g.68. Apoc. 14.a.7.

26

Het doocht gantsch niets, datmen eenen armen verstandigen versmaedt, ende eenen rijcken Godloosen eeret.

27

Vorsten, Heeren ende Regenten, zijn in grooter eeren, maer so groot en zijn sy niet, als die ^p die God vreest.

p Malac. 4.a.2.

28

^q Eenen wijsen knechte, moet de heere dienen, ^r ende een vernuftich heere, en murret daer niet omme.

q Prouer. 17.a.2. Danie. 6.b.10.

r 1.Samu. 12.b.13

29

Volget niet dynen eyghen kop, in dynen ampte, ende en maeckt dy niet stout, alsmen dyner behoeft.

D.30

^s Het is beter, dat een zijns doens waerneemt, daer hy by bedijet, dan dat hy hem veel vermete, ende een bedelaer daer by blijue.

s Prouer. 12.a.9.

31

Mijn kindt, in teghenspoedt hebt eenen goeden moedt, ende verlaett dy op dijn ampt.

32

Want wie aen zijn ampt vertzaecht, wie wil dien helpen? ende wie wil dien by eeren behouden, die zijn ampt selfs oneert?

33

^t De arme wort gheeret omme syner kloeckheydt wille, ende de rijcke omme zijns goedts wille.

t Gene. 41.e.40. 3.Esd. 4.e.42. Danie. 2.e.46. Susan. g.64.

34

Is nu de kloeckheydt loeflick aen eenen armen, hoe vele meer aen eenen rijcken? ende wat eenen rijcken qualick staet, dat staet veel meer den armen qualick.