Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

[fol. 31r]

ECCLESIASTIcus, ⁺ Iesus Syrach.

+ De getallen deser veerskens, zijn na der ouder Latijnscher ouersettinghe, die aen sommighen plaetsen meer heeft.

Dat Eerste Capittel.

Alle wijsheydt is van God: want de eenighe Schepper aller dinghen, de Allerhoochste ende Allerweldichste is alleen wijs. Wat goets wt de vreese Gods koemt.

A.1

ALle vvijsheyt is van God den Heere, ⁺ ende is by hem eewichlick.

+ Alle wijsheydt is van God. 1.Reg. 3.a.9. ende 4.c.29. Hiob. 28.b.12. Iacob. 1.a.5.

2

Wie heeft te voren gedacht, hoe veel zandes dat in de Zee, hoe veel druppen in den reghen, ende hoe veel daghen der wereldt, worden souden.

3

Wie heeft te voren ghemeten, hoe hooch dat de Hemel, hoe breet dat de Aerde, ende hoe diep de Zee zijn soude?

4

^a Wie heeft God oyt geleert, wat hy maken soude? want syne wijsheydt is voor alle dinghen.

a Rom. 11.d.34. Iesa. 40.b.13. Sapi. 9.b.13. 1.Cor. 2.b.16.

5

Het woordt Gods des Allerhoochsten, ⁺ is de fonteyne der wijsheydt, ende het eewighe ghebodt is haren sprinck.

+ Gods woordt is de Fonteyne der wijsheydt.

6

Wie konde anders weten,

7

hoemen de wijsheyt ende kloeckheyt verkrijghen soude?

8

Een is daer, de Allerhoochste, ^b de Schepper aller dingen, ^c Almachtich, een gheweldich Koninck, ende seer verschrickelick, ^d die op synen Throone sitt, een heerschende God.

b Gene. 1.a.2.

c Gene. 27.a.1. 2.Hest. 2.a.2.

d Iesa. 6.a.1. ende 66.a.1. 1.Reg. 22.b.19. 2.Para. 6.c.21.

9

^e Die heeftse door synen heylighen Gheest verkondicht, die heeft alle dinck te voren ghedacht, gheweten ende ghemeten.

e Syrac. 23.c.29.

B.10

Ende heeft de wijsheyt wtghegoten, ⁺ ouer alle syne wercken, ende ouer alle het vleesch, na syner ghenade, ^f ende gheeft de wijsheydt dien, die hem lief hebben.

+ Gods vreese, wat die zy, ende werckt.

f Dani. 2.c.29.

11

De vreese des Heeren, is eere ende roem, vreuchde ende een schoone kroone.

12

De vreese des Heeren, maeckt het herte vrolick, ende gheeft vreuchde ende hertenurolicheyt eewichlick.

13

^g Wie den Heere vreeset, dien sal het wel gaen in der laetster noodt, ende sal eyndtlicken den seghen behouden.

g Prouer. 14.c.26

14

God lief hebben, dat is de allerschoonste wijsheydt.

15

Ende wiese siet, ^* die bemintse: want hy siet, welcke groote wonderen dat sy doet.

* Of, belieft,

16

^h De vreese des Heeren, is der wijsheydt aenbeghin, ende is inden gronde des herten, alleen by den gheloouighen, ende woonet alleen by den wtuerkoren vrouwen, ende men vindtse alleen, by den rechtueerdighen ende gheloouighen.

h Psalm. 111.b.10. Prouer. 1.a.7. ende 9.b.10. Hiob. 28.c.29.

17

De ⁱ vreese des Heeren, is de rechte Godsdienst.

i Syrac. 4.b.18.

18

Die bewaert ende maeckt het herte vroom, ende gheeft vreuchde ende hertenurolicheyt.

19

^k Wie den Heere vreeset, dien sal het wel gaen, ende wanneer hy troosts behoeft, so sal hy gheseghent zijn.

k Psalm. 111.a.2. ende 128.a.1.

C.20

God vreesen is de wijsheydt, die daer rijck maeckt, ende ^l brenghet alle goedt met hem.

l 1.Reg. 3.b.13. Sapi. 7.b.11.

21

Sy veruullet het gantsche huys met harer gaue, ende alle ^m ghemaken met haren schatte.

m kameren

22

De vreese des Heeren, is een kroone der wijsheyt,

23

ende gheeft rijcken vrede ende heyl.

24

Dese wijsheydt maeckt rechte kloecke lieden, ende wie aen haer vaste houdt, die helpt sy wt met eeren.

25

Den Heere vreesen, is de wortel der wijsheyt,

26

ende hare ⁿ tacken groenen eewichlick.

n meyen

27

^o De vreese des Heeren weeret de sonden.

o Prouer. 16.a.6.

28

Want wie sonder vreese is, die en behaghet Gode niet, ende syne verbolghentheyt sal hem ^p storten.

p ternederwerpen

29

Maer een ootmoedich mensche, verwachtet der tijdt, die hem troosten sal.

D.30

Want hoewel syne sake eenen tijdtlanck onderdruckt wordt, so sullen doch de vromen syne wijsheyt roemen.

31

^q Gods woordt is den Godloosen eenen grouwel: ⁺

q Iesa. 10.b.10. Iere. 11.c.21. Amos 2.a.9. ende 7.b.16.

+ Gods woordt is den Godloosen eenen grouwel.

32

want het is eenen schatt der wijsheyt, ^r die hem verborghen is.

r Matth. 11.c.25. 1 Cor. 2.a.7.

33

Mijn sone, wiltu wijs worden, so leert de geboden, so sal dy God de wijsheyt gheuen.

34

^s Want de vreese des Heeren, is de rechte wijsheyt ende tucht:

s Hiob. 28.c.29.

35

ende ^t het ghelooue ende ^u ghedult, behaghen Gode wel.

t Iere. 5.a.3. Hebr. 11.a.6.

u Luc. 21.b.17.

36

^x Siet toe, dat dijn vreese Gods, gheene huychelie en zy, ende en dienet hem niet met valscher herten.

x Act. 5.a.1.

37

^y Soecket gheenen roem by den lieden, ⁺ door huychelie, ende siet toe, wat du spreeckst, gheloofst oft voor hebst.

y Ioan. 5.e.41.

+ Men en sal hem niet verheffen ende opwerpen.

38

^z Ende en werpt dy selfs niet op, dat du niet en vallest, ende tot schanden wordest:

z Luc. 12.c.29.

39

Ende de Heere ^a dyne ^b nucken openbare, ende storte dy openbaer voor den lieden.

a Act. 5.a.3.

b Of, tucken, treken

40

Daerom, dat du in rechter vreese Gods niet ghedient en hebst, ende dijn herte valsch gheweest is.