Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiij. Capittel.

Dat alle die, ijdel ende onreyn zijn, die de kennisse Gods niet en hebben, ende vanden warachtighen leuendigen God tot de creatueren aftreden. Die zijn onsalich die beelden eeren.

A.1

ALle menschen zijn voorwaer natuerlicken ijdel, ⁺ die van God niets en weten, ^a ende aenden sichtlicken goederen, dien, die het is niet en kennen, ende aen den wercken, niet en sien, wie de meester is:

+ Ydel ende onnut zijn alle menschen die voor den rechten God, de creatuere eeren.

a Roma. 1.b.19.

2

^b Maer houden dier een, het vyer, ofte den windt, ofte snelle sterren, ofte machtich water, ofte de ^c lichten aen den Hemel, die de werelt regeren, voor Goden.

b Deute. 4.b.19. ende 17.a.3.

c De lichten, zijn de Sonne ende Mane.

3

So sy nu aen der schoonen gestalt derseluer, een welgheuallen hadden, ende haer also voor Goden hielden, so souden sy billicken geweten hebben, hoe gantsch vele beter dat die zy, die ouer sulcke een Heere is: want die aller schoonheyt meester is, die heeft sulcks alles gheschapen.

[fol. 28v]

4

Ende so sy hen der macht ende ^d kracht verwonderden, so souden sy billicken aen denseluen, ghemerket hebben, hoe vele machtiger dat die zy, die sulckes alle bereydet heeft.

d Dat is, der menigherley wercken ende deucht der creatueren.

5

Want aen der grooter schoonheyt ende wercken, kan Ia de meester derseluen, als in een beelt, bekent worden.

6

Hoewel ouer dese, niet so gantsch seer te beklaghen is: want sy konnen oock wel ^e dwalen, wanneer sy God soecken, ende gheerne vonden.

e Of, feylen

7

^f Want als sy met syner scheppinghe ommegaen, ende haer na dencken, so worden sy gheuanghen int aensien, dewijle de creatueren so schoone zijn, diemen siet.

f Roma. 1.c.21.

8

Doch en zijn sy daermede niet ontschuldiget.

9

Want hebben sy so vele konnen bekennen, dat sy de Creatueren konden ^g hooch achten: waeromme en hebben sy niet veel eer den Heere derseluen gheuonden?

g Dat is, mercken, hoe schoone ende menigherleye kracht ende wercken, de creatueren hebben ende ghebruycken.

B.10

Maer dat zijn de onsalighe, ende welcker hope, billicken onder de dooden te rekenen is, die daer menschen maecksel, God heeten: als ^h goudt ende siluer, ⁺ dat konstelick bereydet is: ende de beelden der dieren, ofte onnutte steenen, die voor ouden Iaren ghemaeckt zijn.

h Actor. 17.c.29.

+ Der beelden ende Afgoden Dienaers zijn onsaligh.

11

ⁱ Als wanneer een timmerman, die wat te arbeyden soeckt, erghens eenen boom afhouwet, ende ^k† beslaet ende slichtet denseluen wel, ende maket wat konstelicx ende fijns daeruan, dies men ghebruyckt ter notdurft int leuen:

i Iesa. 44.b.12. ende 46.a.4. Ierem. 10.a.3. ende 51.b.17.

k† An. beschellet

12

De spanen nu van sulcken arbeyt, ghebruyct hy om spijse te koken, dat hy satt worde.

13

^l Ende wat daer van ouerblijft, dat dus niet nutte en is, als dat krom hout ende vol tacken is, dat neemt hy, ende besnijdt het, wanneer hy niet te doen en heeft, met vlijte, ende beeldt het meesterlicken na syner konste,

l Iesa. 44.b.17.

14

Ende maeckt het eens menschen ofte verachteden dieren beeldt gelijck, ende verwet het met rooder ende witter verwen, root ende schoone, ende waer een vlecke daer aen is, die strijckt hy toe.

15

Ende maeckt hem een fijn huysken, ende sett het aen de wandt, ^m ende hecht het vaste met ijseren, dat het niet en valle, so wel versorcht hy het.

m Ierem. 10.a.4.

16

Want hy weet, ⁺ dat het hemseluen niet helpen en kan: want het is een beeldt, ende behoeft wel hulpe.

+ Tegen die, die by den beelden hulpe ende troost soecken. Psalm. 113.a.5.

17

ⁿ Ende wanneer hy biddet voor syne goederen, voor zijn wijf, voor sijne kinderen, so en schaemt hy hem niet, met eenen leuentloosen te spreken.

n Habac. 3.b.14. Iesai. 2.a.8.

18

Ende roept den swacken om ghesondtheyt aen, biddet den dooden om het leuen, ^o smeecket den onnuttighen om hulpe, ende dien, ^p die niet gaen en kan, om ghelucksalighe reyse.

o Iesaie 44.b.17.

p Ierem. 10.a.5.

19

Ende om zijn ghewinst, handel, ende hanteringhe, dat sy hem wel ^q ghelucken, biddet hy dien, die heel niets en vermach.

q Of slaen.