Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

[fol. 24r]

Dat xiij. Capittel.

Iudith ghebruyckt de gheleghentheyt, bidt God om sterckte, houwet Holoferni zijn hooft af, ende brengt het in de stadt: daer koemt seer groote vreuchde, ende het gantsche volck loeft den Heere.

A.1

DOe het nu gantsch spade wert, gingen syne dienaers wech, in hare tente, ^a ende sy waren altemael droncken.

a Syrac. 31.d.30.

2

Ende Bagoa maecte Holofernes kamer toe, ende ghinck daer van.

3

Ende Iudith bleef alleene by hem inder kamer.

4

Doe nu Holofernes int bedde lach, ^b was droncken ende sliep,

b 3.Esdre. 3.b.18. Prouerb. 20.a.1. Gene. 9.c.21. 1.Sam. 25.d.36. 1.Reg. 20.b.16.

5

Sprack Iudith tot harer maecht, sy soude daer buyten de wachte houden voor der kamer.

6

Ende Iudith tradt voor het bedde, ende badt heymelicken met tranen, ende sprack:

7

Heere God Israels, stercket my, ende helpt my ghenadichlicken volbrenghen, dat ick met gantschen vertrouwen op dy, hebbe voorgenomen: dat du dyne stadt Ierusalem verhooghest, als du toegheseyt hebst.

8

Na sulcken ghebede, tradt sy tot der calumne bouen aent bedde, ende langde dat sweert af, dat daer hinck.

9

Ende tooch het wt, ⁺ ende greep hem by den hayre, ende sprack wederom: Heere God, stercket my in deser stonde.

+ Iudith houwet Holoferni den kop af.

B.10

Ende sy hieu hem tweemael inden hals, met aller macht: ^c daer na sneedt sy hem den kop af, wentelde het lichaem wt den bloede, ende nam de deken met haer.

c 1.Sam. 17.f.51. 1.Paralip. 13.c.23. 1.Macha. 7.e.46.

11

Daer na ghinck sy wt, ende dede dat hooft Holofernis, harer maecht, ende hiet het in eenen sack steken.

12

Ende sy ghinghen met malcanderen henenwt, na harer ghewoonheyt, gelijck als wouden sy bidden gaen, door het legher, ende ghinghen rontomme door den dale, op dat sy heymelicken aen de poorte der stadt quamen.

13

Ende Iudith riep den wachters: Doet de poorte op: want God is met ons, die heeft Israel de ouerwinninghe ghegheuen.

14

Doe nu de wachters hare stemme hoorden, ontboden sy also haest de Oudesten der stadt.

15

Die quamen alle tot haer: want sy hadden alreede daeraen vertzaecht, dat sy niet weder komen soude.

16

Ende sy staken fackelen aen, ende ghinghen rondtom haer, tot dat sy op eenen pleyn quam, ende sy hietse stille zijn, ende tochooren,

17

Ende sprack also: ⁺ Dancket den Heere onsen God, die niet en verlaet de gene, die op hem betrouwen, ende heeft ons barmherticheyt bewesen, door my syne maghet,

+ Iudith uermaent het volc Gode te dancken, voor de ouerwinninghe.

18

Als hy den huyse Israels toegheseyt heeft: ende heeft in deser nacht, den vyant synes volckes, door myne hant, omghebracht.

19

Ende sy tooch het hooft Holofernis wt, ende wees het hen, ende sprac: Siet, dat is het hooft Holofernis, des veldthooftmans der Assyriers: ende siet, daer is de deken, daer hy onder lach, doe hy droncken was: daer heeft hem de Heere onse God, door eener vrouwen hant omghebracht.

C.20

So warachtich als de Heere leeft, heeft hy my door synen Enghel bewaert, dat ick niet en ben verontreynicht worden, dewijle dat ick ben wt geweest, ende heeft my sonder sonde weder herwaert ghebracht met grooter vreuchden ende ouerwinninghe.

21

^d Daeromme dancket hem alle, want hy is goedich, ende helpt altoos.

d Psalm. 105.a.1. ende 106.a.1.

22

Ende sy danckten alle den Heere, ende spraken tot haer: Ghelouet zy de Heere, die door dy, onse vyanden heden heeft tot schanden gemaect.

23

Ende Osias de Vorst des volcx Israels, ⁺ sprac tot haer: Ghesegenet bistu, dochter vanden Heere den allerhoochsten God, bouen alle vrouwen op Aerden.

+ Osias.

24

Ende geloeft zy de Heere, die Hemel ende Aerde gheschapen heeft, die dy heeft geluck gegeuen, den Hooftman onser vyanden te dooden.

25

Ende heeft dynen name so heerlick ghemaect, dat dy alle tijt prijsen sullen, alle die des Heeren werck achten; daeromme dat du dijn leuen niet verschoont en hebst, in der droeffenisse ende noodt dijns volcks, maer hebst het ^e verlost, voor den Heere onsen God.

e Of, wtgeurijet,

26

Ende alle dat volck sprack: Amen, amen.

27

Daer na riep men den Achior: tot dien sprack Iudith: De God Israels, dien du ghepresen hebst, dat hy hem aen synen vyanden wreken kan, heeft in deser nacht, der Godloosen hooft omghebracht door myne handt.

28

Ende dat du het siest, so is hier de kop Holofernis, die den God Israels hoochmoedichlicken ghelastert heeft, ^f ende dy den doot gedreycht, doe hy sprack: Wanneer dat volck Israels geuangen wort, so woude hy dy met hen doorsteken laten.

f Iudith. 6.a.3.

29

Ende doe Achior Holofernis kop sach, ontsettede hy hem, dat hy gheheelick verstarf.

D.30

Daer na doe hy weder to hemseluen quam, ^g viel hy tot haren voeten, ende sprack:

g Dan. 2.e.46. Actor. 10.c.25.

31

Gheseghenet bistu van dynen God, in allen hutten Iacobs: want de God Israels, sal aen dy gepresen worden, by allen volcken, die dynen name hooren sullen.