Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat viij. Capittel.

Iudith een Goduruchtige weduwe straft de Ouerste dat sy Gode eenen tijt ghestelt hebben, sy vermaent het volck dat sy God aenroepen, ende henseluen beteren, op dat God ghenadich zy: sy verhaelt hen de voorleden weldaden Gods, ende gheeft den Ouersten haer voornemen te kennen.

A.1

SVlcx quam voor Iudith, ⁺ die daer was een weduwe, een dochter Merari, des soons ^a Vz, des soons Ioseph, des soons Osie, des soons Elai, des soons Iannor, des soons Iedeon, des soons Raphaim, des soons Achitob, des soons Malchie, des soons Enan, des soons Nathania, des soons Sealthiel, des soons Simeon.

+ Iudith een weduwe.

a Gene. 22.c.22.

2

Ende haer man hadde gheheeten Manasses, die was in der garstenoogst ghestoruen.

3

Want doe hy op den velde was, by den arbeydtslieden, wert hy kranck vander hitte, ende sterf in syner stadt Bethulia, ende wert by syne vaderen begrauen.

4

Die liet die Iudith na, die was nu dry Iaer ende ses maent, een weduwe gheweest.

5

Ende sy hadde haer bouen in haren huyse, een sonderlicke kamer ghemaeckt, daer sy inne satt met haren maechden.

6

Ende was bekleedet met eenen sacke, ende vastede daghelicks, behaluen alleene aen den Sabbath, Nieuwe maenden, ende anderen Feesten des huyses Israels.

7

Ende sy was schoone, ende rijcke, ende hadde vele ghesins, ende hoeuen vol ossen ende schapen.

8

Ende hadde een ^b goet gheruchte ^c by alle man, dat sy God vreesde, ende niemant en konde wat quaets van haer segghen.

b Prouer. 22.a.1. Eccles. 7.a.2. Actor. 16.a.2.

c Of, yeghelicken

9

Dese ^d Iudith, doe sy hoorde, dat Osias toegheseyt hadde, de stadt na vijf daghen, den Assyriers op te gheuen, sandt sy na den Oudtsten Chambri ende Charmi. ⁺

d Iudith. 7.c.21.

+ Chambri. Charmi.

B.10

Ende doe sy tot haer quamen, ⁺ sprack sy tot hen: Wat sal dat zijn, dat Osias verwillighet heeft, de stadt den Assyriers op te gheuen, wanneer ons in vijf daghen niet geholpen en wort?

+ Een vermaninghe Iudith aen de Oudtsten. Men sal God gheenen tijt te helpen, voorstellen. Iere. 18.a.7. ende 25.a.7.

11

Wie zijt ghy, dat ghy God versoecket?

12

Dat en dient niet daertoe, datmen ghenade verwerue, maer vele meer toorn ende onghenade.

13

Willet ghy den Heere na uwen gheualle, tijt ende dagen bestemmen, wanneer hy helpen sal?

14

Doch de Heere is geduldich: daeromme latet ons dat leedt zijn, ende genade soecken met tranen.

15

Want God toornet niet, als een mensche, dat hy hem niet versoenen en late.

16

Daeromme sullen wy ons verootmoedighen van herten, ende hem dienen,

17

Ende met tranen voor hem bidden, dat hy na synen gheuallen, barmherticheyt aen ons bewijsen wille: ende ghelijck als wy nu trueren moeten, van weghen haers hoochmoedts: dat wy ons na desen iammer weder verblijden mogen.

18

Dat wy niet gheuolcht en hebben, der sonde onser vaderen, die haren God verlieten, ende vreemde Goden aenbaden.

19

^e Daeromme sy haren vyanden ouerghegheuen, ende van hen verslaghen, gheuangen ende gheschendet zijn. Doch wy en kennen gheenen anderen God, behaluen hem alleene:

e Iudic. 2.b.14. ende 4.a.1. ende 6.a.1.

C.20

Ende willen met ootmoedt, van hem hulpe ende troost verwachten, ^f so sal hy de Heere onse God, onse bloedt verlossen, van onsen vyanden, ende alle Heydenen die ons veruolgen, verootmoedighen, ende te schande maken.

f Deuter. 32.e.43.

21

Ende ghy lieue broeders, ⁺ die ghy zijt de Oudtsten, troostet het volck, met uwen woorden, dat sy bedencken, ^g dat onse vaders oock versocht werden, op dat sy beproft werden, oft sy Gode van herten dienden.

+ Iudith onderrichtet de Oudesten, dat sy het volc, tot gedult vermanen souden.

g Deuter. 8.a.2. 2.Paral. 32.d.31.

22

Vermaentse, ^h hoe onse vader Abraham menigherley versocht, ende Gods vrient gheworden is, na dien hy door menigherleye aenuechtinghe beproeft is.

h Gene. 22.a.1. ende 17.a.1.

23

Also zijn oock Isaac, ⁱ Iacob, Moses, ^k ende alle die Gode lief geweest zijn, bestendich ghebleuen, ende hebben vele droeffenissen ouerwinnen moeten.

i Gene. 28.a.7.

k Prouer. 3.b.11. Hebr. 12.a.5.

24

De andere nu, die de droeffenisse niet en hebben willen aennemen met der vreese Gods, maer met onuerduldicheyt teghen God ghemurmureert ende ghelastert hebben,

25

^l Sijn vanden Verderuer ende door de Slanghen, ommeghebracht.

l Nume. 21.a.6. 1.Corint. 10.a.9.

26

Daerom en laet ons niet onuerduldich worden, in desen tijden,

27

Maer bekennen, ⁺ dat het een straffe is van God, vele minder, dan onse sonden zijn, ^m ende gheloouen, dat wy ghetuchtighet worden, als syne knechten, ter beteringhe, ende niet ten verderue.

+ De Heylighen worden versocht tot haren besten.

m Roma. 8.c.29.

28

Daerop antwoordden, Osias ende de Oudtsten: Het is altemael waer, als du geseyt hebst, ende aen dynen woorden en is niets te straffen.

29

Daeromme biddet voor ons tot den Heere, want du bist een heylige Godureesende vrouwe.

D.30

Ende Iudith sprack: ⁿ Dewijle ghy het daer voor houdt, dat het wt God zy, wat ick gheseyt hebbe:

n 1.Ioam. 4.a.1. 1.Corint. 14.c.29. 1.Tessal. 5.c.21.

31

So willet oock proeuen, oft het ghene dat ick inden sinne hebbe te doen, wt God zy, ende biddet dat God gheluck daer toe gheue.

32

^o Dese nacht ^p verbeydet aen der poorten, wanneer ick daer henen wt ga, met myner maghet: ende biddet dat de Heere in dese vijf daghen, als ghy gheseyt hebbet, zijn volck Israel troosten woude.

o Iuditch. 10.a.7.

p Of, houdet, hoedet

33

Wat ick nu inden sinne hebbe, daer en sullet ghy niet na vraghen, maer biddet alleene voor my tot den Heere onsen God, tot dat ick v voorder kondt doe, wat ghy doen sullet.

34

Ende Osias de Vorst Iuda, sprack tot haer: Gaet henen in vrede, de Heere zy met dy, ende wreke ons aen onsen vyanden: ende sy ginghen also weder van haer.