Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiij. Capittel.

A.1

NA den seuen dagen begaf het hem, ⁺ dat my des nachts droomde:

+ Van den winde, die een mensche wort.

2

Daer stondt eenen windt op van der Zee, dat hy alle vloeden der Zee beweechde.

3

Ende ick sach, dat ^a† die mensche sterck wert ende toenam met den wolcken des Hemels, ende wanneer hy zijn aengesichte omkeerde te bemercken, verschrack alles wat onder hem gesien wert.

a† An. hy een mensche wert met de duysenden, des Hemels: ende waer dat hy zijn aensichte keerde, om te bemercken alle dingen, die onder hem waren, beefden.

4

Ende wanneer een stemme wt synen monde ghinck, ontbrandden alle, die hem hoorden, als de Aerde versmachtet, so sy des vyers ghewaer wordt.

5

Daerna sach ick, dat vele menschen tesamen quamen, so vele datse niemant tellen en konde, die quamen van den vier winden des Hemels, dat sy den mensche, die van der Zee opstondt, bekrijgheden.

6

Ende siet, doe hadde hy hem eenen hoghen berch wtghegrauen, ende vlooch daer op.

7

Doch ick woude de ^b† streke sien, of de plaetse, daer den berch wtghegrauen was, ende en kondes niet.

b† An. ieghene

8

Na dien sach ick, dat alle die, die tesamen komen waren, op dat sy hem bestreden, treflicken verschrocken werden, noch dorsten sy strijden.

9

Als ick nu den aenloop des volcks sach, hief hy noch handt noch mes op, Ia gheheel gheen wapen:

B.10

^c Alleen eenen blaes als een vyer, liet hy wt synen monde, ende wt synen lippen een vlamme, ende van syner tonghen, voncken ende ongeweder.

c Iesai. 66.b.16. Ephes. 6.b.17. Apocal. 1.b.16. ende 19.b.15.

11

Ende alles wert vermenghet, het ^d vyer, de vlamme ende ongheweder: ende viel onder dat volck, dat hem ten strijde gherustet hadde, met onghestuymicheyt, ende verbranddese alle, dat van der gantscher menichte, snellick niet meer ghesien en wert, dan stof ende roock: doe ick dat sach, verschrack ick.

d 2.Thess. 1.a.8.

12

Daer na sach ick denseluen menschen, van den berghe daer af gaen, ende tot hem beroepen een ander vreedtsaem volck.

13

Ende daer quamen vele volcken tot hem, sommighe waren vrolick, sommighe ^e droeuich, sommighe onder hen waren ghebonden, ende men leyddese, ende brachtese voort: doe wert ick van grooten verschricken kranck, ende ontwaecte, ende sprack:

e leedich

14

Du hebst van aenbeginne dynen dienaer, die wonderen alle getooget, ende hebst my goet daertoe gheschattet, dat du mijn ghebet aennamest:

15

So tooghet my noch de wtlegghinghe deses drooms.

16

Want also achte ick in mynen verstande: Wee den ghenen, die in dien dagen verlaten zijn: ende vele meer wee den genen, die niet verlaten zijn.

17

Want die niet verlaten waren, die waren treurich.

18

Ick verstae als nu de dinghen, die behouden zijn in den laetsten daghen, ende hen ontmoeten sullen, oock dien, die niet verlaten en zijn.

19

Deshaluen zijn sy in grooten vare ende vele noot ghekomen, als dan dese droomen aentooghen.

C.20

Doch isset lichter, dat die, die ^f† schade lijdet, in desen kome, dan doorgaen, als een wolcke van der werelt: ende nu sien, wat ontmoeten sal in den laetsten: doe antwoordde hy my, ende sprack:

f† An. in vare is, hier valle, ende voorsiet als nu, wat hier na komen sal, dan etc. werelt.

21

Ick wil dy de wtlegginge deses drooms segghen, ende dy opdoen dat, daer du my om gheuraghet hebst.

22

Want du hebst my gheseyt van dien, die verlaten zijn, ende dit is de wtlegghinghe:

23

Welcke henen neemt de schade te dier tijt, die heeeft hemseluen ghehoedet: die in schade gheuallen zijn, dat zijn die, die wercken ende vertrouwen hebben ten Allerstercksten.

24

So weet nu, dat die meer salich zijn, die verlaten zijn, dan die, die ghestoruen zijn.

25

Dit is de wtlegghinghe des ghesichts: Den man, dien du hebst ghesien, van der diepte des Zees opklimmen,

26

Is die, den welcken God de Hoochste, vele tijt behouden heeft, ^g die door hemselfs syne creatueren ^h ontlossen sal, ende hy sal ordineeren die verlaten zijn.

g 2.Corint. 5.b.10

h ontledighen

27

ⁱ Dat du nu van synen monde, hebst sien wtgaen, gheblaes, vyer ende onweder.

i 4.Esdr. 13.b.10.

28

Ende dat hy gheen sweert noch wapen heeft ghehadt, ende dannoch syne onstuyme, de gantsche menichte omgebracht heeft, die hem bestrijden woude, beduydet,

29

Dat de daghen komen, dat God wil lossen, die op Aerden zijn,

D.30

Ende sal vertzaecht maken de herten dier, die op Aerden woonen, met syner toekoemst.

31

^k Ende het sal eener den anderen onderstaen te bestrijden, eene stadt de andere, een plaetse de andere, een volck sal teghen het ander opstaen, ende een Koninckrijck teghen het ander.

k Matth. 14.a.7. 4.Esdr. 9.a.3.

32

So dat geschieden sal, sullen de teeckenen komen, die ick dy vertooghet hebbe: ^l ende dan sal mijn Sone geopenbaert worden, dien du gesien hebst opklimmen, als een man.

l Matth. 24.d.30. ende 25.d.31. 1.Pet. 1.a.7.

33

Ende so alle volcken syne stemme hooren sullen, so sal een yegelick in synen lande, den krijch verlaten, dien hy teghen den anderen heeft.

34

^m Ende sullen alle, de gantsche menichte ende een ontalbaer volck, tesamen komen, als wouden sy hem bestrijden.

m 4.Esd. 13.a.5. Matth. 25.d.31.

35

Hy dannoch sal ⁿ staen op der spitze des berchs Zion.

n Apocal. 14.a.1.

36

Zion nu sal komen, ende sal allen bereydet, ghetooghet worden, als du dan hebst gesien den berch wtghehouwen worden sonder handen.

37

Ende ^o mijn Sone nu, sal de volcken die ghekomen zijn, omme hare boosheyt straffen, met den onweder, omme harer boosen ghedachten wille:

o Iude. 1.b.16.

38

Ende hare ^p pijnen, daer sy mede sullen ghepijnighet worden, worden den vlammen vergeleken: hy salse sonder arbeyt verderuen, door de Wet, dat den vyere vergheleken is.

p 2.Thess. 1.a.9. 4.Esdr. 9.a.9.

39

Ende dat du ghesien hebst, hoe hy tot hem een ander volck versamelt heeft:

E.40

Dat zijn de tien stammen, die wt haren lande gheuangen gheuoeret waren, ten tijden des Konincks Osee, ^q den Salmanasar de Koninck in Assyria, gheuanghen hadde, ende voerdese ouer het water, ende quamen in een ander landt.

q 2.Reg. 17.a.3.

41

Maer sy werden in rade, dat sy de Heydenen verlieten, ende toghen henen ouer in een ander lant, daer noyt gheene lieden gewoont hadden.

42

Daer wouden sy hare wijse houden, die sy in haren lande noyt ghehouden en hadden.

[fol. 15r]

43

Sy toghen nu door den enghen Euphraten henen in.

44

Ende God dede hen teeckenen, ^r ende stilde den vloedt, tot dat sy henen ouer quamen.

r Exod. 14.c.21. Iosue. 3.b.15.

45

Want door datselue lant was eenen grooten wech, namelicken, anderhalf Iaer lanck, ende hieten deselue ^s† streke Asareth.

s† And. ieghene

46

Doe woonden sy aldaer tot op den laetsten tijt: ende so sy weder daer wt trecken sullen,

47

Sal de Hoochste de aderen des vloets weder stillen, dat sy doortrecken moghen: daeromme hebstu de veelheyt ghesien met vreden.

48

Ende die verlaten zijn van dynen volcke, dat zijn die, die binnen myne lantpalen zijn.

49

Wanneer hy nu de veelheydt verderuen sal, die tesamen ghekomen is, sal hy zijn volck, dat ouerghebleuen is, beschermen:

F.50

Ende dan sal hy hen vele teeckenen tooghen.

51

Doe sprack ick: Heerschende Heere, tooghet my, waerom hebbe ick den man, van der Zee op sien komen?

52

Doe sprack hy tot my: So weynich du weten noch doorgronden en kanst, wat in der diepte des Zees is, so weynich kan yemant op Aerden mynen Sone sien, ofte die, die by hem zijn, tot op den tijt des daechs.

53

Dit is de wtlegginge des drooms, dien du gesien hebst, ende daerom du alleen verlichtet bist.

54

Want du hebst dyne Wet verlaten, ende dy met myner Wet bekommert, ende hebst die gesocht.

55

Want du hebst dijn leuen, in wijsheydt gherichtet, ende hebst verstandenisse dyne moeder gheheeten.

56

Ende daeromme hebbe ick dy den schatt des Allerhoochsten ghetooghet: na dry daghen, wil ick dy meer tooghen, ende wijder met dy spreken, ende wil dy sware ende wonderbare dingen openen.

57

Doe ginck ick int velt, loefde God seer, ende danckede hem, om syner wonderdaedt wille, die hy in den tijt dede.

58

^t† Ende dat hy het regeret, ende dat hy in der tijt is: ende satt daer dry daghen.

t† And. Welcke hy bestrecket met dien, dat onder der tijt is.