Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

Na ernstigher straffe der Ioden Afgoderije, Tyrannije, roeckelooser onghehoorsaemheyt, ende wederspannicheyt, 8. propheteert hy wtermaten heerlicken ende klaerlicken, van den vrolicken ende saligen Rijcke Christi, dat in der gantscher wereldt soude wtghebreydet worden.

A.1

VVee der eyslicker, ^a onsuyuerer, tyrannischer ^b stadt.

a Of, vuyler,

b Dat is, Ierusalem selfs: want waer Gods woort aen den aldermeesten gepredikt wordt, daer wort het aen den allermeesten verachtet.

2

Sy en wil niet luysteren, noch haer ^* tuchtigen laten: sy en wil niet op den Heere betrouwen, noch haer tot haren God houden.

* Dat is, straffen, onderwijsen of zedighen,

3

^c Hare Vorsten zijn onder hen brullende Leeuwen, ende hare Richters ^d Woluen des auonts, die niets ouerblijuen laten tot op den morghen.

c Hesek. 22.c.27. Miche. 3.b.11.

d Habac. 1.a.8.

4

^e Hare Propheten zijn lichtueerdich ende verachters, hare Priesters ontwijen het ^f Heylichdom, ende ^{g †} beduyden de Wet wreuelick.

e Ierem. 23.b.14.

f Dat is, Gods woort dat daer is

g Ghelijck de Paus, Du bist Petrus, etc. Matth. 16.b.18.

† And. doen der Wet ghewelt,

5

Doch de Heere die onder hen is, leeret wel recht, ende doet niet quaets: hy laet alle morghen syne rechten openbaer leeren, ende en laet niet af, doch de boose lieden, en willen hen niet leeren schamen.

6

Daerom wil ick dese lieden wtroeyen, hare Borghen verwoesten, ende hare straten ledich maken, dat niemandt daer op gaen en sal: hare steden sullen verstooret worden, dat daer niemandt meer woone:

7

Ick liet dy segghen: ^h My saltu vreesen, ende dy laten tuchtighen, ⁱso en worde hare wooninghe niet wtgeroeyet, ende dier gheen komen, daer ickse mede te huys soecken sal: doch sy zijn vlijtich allerley boosheyt te doen.

h 4.Esd. 16.g.68. Syrach. 12.b.11. Apocal. 14.a.7.

i Rom. 1.b.17. Reuelatur ira Dei de coelo etc.

8

Daerom, spreeckt de Heere, moetet ghy wederom myner oock wachten, tot dat ick my opmake, te syner tijt: wanneer ick oock richten sal, ende ^k de Heydenen versamelen, ende de Koninckrijcken te hoop brenghen, ^l mynen toorne ouer haer te gieten, Ia allen toorne myner grimmicheyt: ^m want de gantsche wereldt, sal door mijns ijuers vyer, verteert worden.

k Matth. 25.d.32.

l Nahum. 1.a.6.

m Sepha. 1.b.18.

9

Als dan wil ick den volcke anders predicken laten, ⁿ met vriendtlicken lippen, dat sy sullen alle ^o des Heeren Name aenroepen, ende hem dienen eendrachtighen.

n Dat is dat heylige Euangelium van der ghenade Gods, inde gantsche werelt te predicken, dwelck ons verlosset van onser sonde.

o Ioel. 2.d.32. Apocal. 2.b.11. Roman. 10.b.13.

B.10

Men sal my mijne aenbidders, namelicken, de verstroyeden op gene zijde des waters, in Moorenlande, herwaerts brenghen ten gheschencke.

11

Terseluer tijt, en saltu dy niet meer schamen, alle dijns doens, daer du teghen my mede ouertreden hebst: want ick wil de ^p stoute Heylighen van dy nemen, dat du dy niet meer en salt verheffen, om mijns heylighen Berchs wille.

p Die hen beroemden ende verlieten op den Tempel, offer, vaderen ende andere heylighe wercken, Roma. 9.a.4. ende niet op de louter genade. Ierem. 50.a.7.

12

^q Ick wil in dy laten ouerblijuen een arm ^r verachtet volck, die sullen op des Heeren Name betrouwen.

q Iesai. 41.b.14. Luc. 12.d.32.

r Of, slecht, dunne

13

^s De ouerghebleuene in Israel en sullen niet boos doen, ^t noch leughenen spreken, ende men en sal in haren monde gheen bedrieghelicke tonghe vinden: maer sy sullen weyden ende rusten, sonder alle vreesen.

s 1.Ioan. 3.a.9.

t Ephes. 4.b.15.

14

^u Iuychet du dochter Zion, roept Israel, verheucht dy, ende ^x weest vrolick van gantscher herten, du dochter Ierusalem.

u Sacha. 2.b.10. ende 9.a.9.

x 1.Thessa. 5.b.15.

15

Want de Heere heeft dyne ^y straffe wech genomen, ende dyne vyanden afghewendet: ^z de Heere, de Koninck Israels, is by dy, dat du dy voor gheenen onghelucke meer vreesen doruest.

y Hy en wil niet meer toornen, maer daer sal enckel vergheuinge zijn: ende de vyanden noemet hy de Wet ende boose consciencien.

z Iesai. 43.a.5. 2.Corint. 6.b.16.

16

Terseluer tijdt salmen tot Ierusalem spreken: ^a Vreest dy niet: ende tot Zion: Laett dyne handen niet traech worden.

a Iesai. 41.b.14. ende 43.a.1. ende 54.a.4.

17

Want de Heere dijn God is by dy, een sterck ^b Heylandt: ^c hy sal hem ouer dy verheugen, ende dy vrientlick zijn, ende het dy ^d vergheuen, ende sal ouer dy met gheklanghe vrolick zijn.

b Of, Heylgeuer, Salichmaker:

c Iesai. 62.a.5. ende 65.b.18.

d Dat is, niet straffen noch de sonde toerekenen, maer toedecken ende vergheten.

18

De ghene, die door ^e opsettinghe, gheplaghet waren, wil ick wech doen, dat sy van dy komen: welcker opsettinghe haren last waren, daer sy versmaetheyt van hadden.

e Die de Wet op wercken dringen, ende niet op genade, daer doch de Wet selfs op dringet, Gal. 3.b.19.

19

Siet, ^f ick wilt met alle dien wt maken, terseluer tijdt, die dy beleedighen: ^g ende wil der hickenden helpen, ende de verstootte, versamelen, ende wilse tot lof ende eeren maken in allen landen, daermense in verachtet.

f Iesai. 41.b.11. ende 51.a.7.

g Mich. 4.a.6.

20

Terseluer tijt, wil ick v hier in brenghen, ende v terseluer tijdt versamelen: want ick wil v tot lof ende eeren maken, onder allen volcken op Aerden, wanneer ick uwe geuanckenisse wenden sal, voor uwen ooghen, spreeckt de Heere.

Eynde des Propheets ZephanIa.