Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxviij. Capittel.

1. Straffe God, die met grooter heyrkracht teghen Gods volck (8. na dien het wt der Babilonischer geuanckenisse weder int landt ghekomen is) daerop koemt, ende dat selue vyandtlicken beangstet.

A.1

ENde des Heeren woordt gheschiedde tot my, ende sprack:

2

Du menschen kindt, wendet dy tegen ^a Gog, ⁺ die inden lande Magog is, ende de ouerste Vorst in Mesech ende Thubal, ende propheteert van hem,

a Hesek. 39.a.1. Apoc. 20.a.8.

+ Gog, bediedet de Turcken, als Apoc. 20. wt wijset. So hebben oock de Turcken haer afkomen, wt den landen van den Noorden, dier hier ghedacht wordt. Mesech ende Thubal zijn oock Tateren, ende des volcx op genesijde, diemen Schutten oft Schotten heet: hoewel Mesech luydet, als quamen de Moschobiters van hem af, dat is de Russen.

3

Ende spreeckt: So spreeckt de Heere Heere: Siet, ick wil aen dy Gog, die du de ouerste Vorst bist, van den heeren in Mesech ende Thubal,

4

Siet, ick wil dy omme ^b krommen, ende wil dy eenen thoom in den mondt doen, ende wil dy daerwt voeren, met alle dynen Heyre, peerdt ende man, die alle wel ghekleedet zijn, ende harer is eenen grooten hoop, die altemale tartschen, ende schilden ende sweerden voeren.

b Of, wenden

5

Du brenghest met dy ^c Persen, Moorlieden ende Lybiers, die altemale schilden ende helmen voeren.

c De Persien schieten aent Rijcke Aabien, daerom wordt de Turcke dier oock sommighe hebben.

6

Daertoe ^d Gomer ende al zijn Heyr, met tsamen den huyse Thogarma, dat teghent Noorden leyt, met alle synen Heyre: Ia du brenghest een groot volck met dy.

d Gomer ende Thogarma zijn sone, Gene. 10. houde ick zijn de Wenden: want aen des Turcken houen, spreecktmen Wendisch.

7

Wel aen, rustet dy wel, du ende alle dyne hoopen, die by dy zijn, ende weest du haer ^e† Hooftman: Na langher tijdt saltu te huys ghesocht worden.

e† And. scherm

8

Ter lester tijdt saltu komen in het landt, dat van den sweerde weder ghebracht, ende wt velen volcken te samen ghekomen is, namelicken, op den bergen Israels, welcke lange tijdt woest gheweest zijn, ende nu wtgheuoeret van velen volcken, ende alle seker woonen.

9

Du salt daerop trecken, ende daer henen komen met grooten storme, ende salt zijn, als eene wolcke, om het landt te bedecken, du ende alle dijn Heyr, ende dat groote volck met dy.

B.10

So spreeckt de Heere Heere, Ter dier tijdt, saltu dy sulcks voornemen, ende salt het boose in den sinne hebben,

11

Ende dencken: Ick wil dat landt sonder mueren oueruallen, ende ouer die komen, die seker ende stille woonen, als die alle sonder mueren daer sitten, ende hebben noch grendel noch poorte.

12

Op dat du roouen ende plonderen moghest, ende dyne handt laten gaen ouer de verstoorden, die weder bewoonet zijn: ende ouer dat volck, dat wt den Heydenen te samen gherapet is, ende hen ter neeringhe ende goederen geschicket heeft, ende midden in den lande woonet.

13

Het Rijcke Arabia, ^f Dedan ende de kooplieden op de Zee, ende alle Gheweldigen, ende die aldaer zijn, sullen tot dy seggen: Ick meyne ymmers du zijst ^g recht ghekomen, te roouen, ende hebst dyne hoopen versamelt te plonderen: op dat du wech nemest, siluer ende gout, ende versamelst vee ende goeders, ende grooten roof drijuest.

f Dedan is een stucke des Rijcx Arabien. So leyt de Mahometh in den Rijcke Arabia begrauen tot Mecha.

g Recht ghekomen, Dat is, O du doest recht ende wel, varet altoos voort, gheluck zy met dy. Recht, dat is, Du bist de rechte Keyser ende Heere.

[fol. 57v]

14

Daerom so propheteert du menschen kindt, ende spreeckt tot Gog: So spreect de Heere Heere: Is het niet also? dat du salt mercken, wanneer mijn volck Israels seker woonen sal,

15

So saltu komen van dyner plaetse, namelicken van den eynden teghent Noorden, du ende groot volck met dy, alle te peerde, eenen grooten hoop, ende een machtich Heyr.

16

Ende salt daer op trecken ouer mijn volck Israels, als een wolcke, die het landt bedecket: sulcks sal ten laetsten tijden gheschieden: ick wil dy doch daeromme in mijn landt komen laten, op dat my de Heydenen bekennen, hoe ick aen dy, O Gog, gheheylicht worde voor haren ooghen:

17

So spreeckt de Heere Heere: Du bist het, van dien ick in voortijden gheseydt hebbe, door myne dienaers de Propheten in Israel, die ter seluer ^g† tijdt propheteerden, dat ick dy ouer haer komen laten woude.

g† And. tijdt achteruolghens

18

Ende het sal gheschieden ter dier tijdt, wanneer Gog komen sal ouer het landt Israels, spreect de Heere Heere, sal op trecken, ^h mynen toorne, in myner grimmicheyt.

h Dat is, Gog is mynen toorne ende roede, om myner Christenen sonden wille.

19

Ende ick spreke sulcks in mynen ⁱ ijuer, ende den vyere mijns toorns: want ter seluer tijdt, sal groot beuen zijn in den lande Israels.

i Of, hertenbrant

C.20

^k Dat voor mynen aenghesichte beuen sullen de visschen in der Zee, de voghelen onder den Hemel, het vee op den velde, ende alles wat hem verrueret ende beweghet op den lande, ende alle menschen, die op der Aerden zijn: ende de berghen sullen omghekeeret worden, ende de ^l† wanden ende alle mueren, neder vallen.

k Matth. 24.c.29. Luc. 1.c.25.

l† And. trappen [der hoogen borghen] an. torrens

21

Ick wil doch ouer hen roepen, dat sweerdt, op alle myne berghen, spreeckt de Heere Heere, ^m dat eens yeghelicken sweerdt, sal teghen den anderen zijn.

m Dat is, Sy sullen hen selfs onder malcanderen verworghen ofte moorden. Iudic. 7.c.22. 1.Sam. 14.c.20. 2.Para. 20.c.22.

22

Ende ick wil hen richten met pestilencie ende bloedt, ende wil reghenen laten, slachreghen met haghel, vyere ende ⁿ solpher, op hem ende zijn Heyr, ende op dat groote volc, dat met hem is.

n Apoc. 20.a.9.

23

Also wil ick dan heerlick, Heylich, ende bekendt worden, voor velen Heydenen, dat sy gewaer worden sullen, dat ick de Heere ben.