Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxvj. Capittel.

1. De Heere wil met smaetheyt ende straffe der Heydenen, hem zijns volcx weder aennemen, 16. wijst hen aen, de oorsake, waerom hyse ghestraffet, ende dannoch harer verschoonet hebbe, 24. Item wat ghenade ende weldaden hy voort aen, aen haer wil bewijsen.

A.1

ENde du menschen kint, propheteert den berghen Israels, ende spreeckt:

2

Hoort des Heeren woordt, ^a ghy berghen Israels: So spreeckt de Heere Heere: Daer om, dat de vyant ouer v roemet: Heah, ^b de eewighe ^c† Hooghen zijn nu onse erue gheworden.

a Hesek. 6.a.2.

b Id est: cultus perpetuus.

c† an. die de hoochten des wereldts zijn etc.

3

Daerom propheteert, ende spreeckt, so spreeckt de Heere Heere: Dewijle datmen v allenthaluen verwoestet ende verdelghet, ende zijn den ouerghebleuenen Heydenen te deele gheworden, ende zijt den lieden in den mont ghekomen, ende een boos gheschrey gheworden:

4

Daerom hooret ghy berghen Israels het woort des Heeren Heeren: So spreeckt de Heere Heere, beyde tot den berghen ende kleynen bergen, tot den beken ende dalen, tot den eensamen woestijnen ende verlatenen steden, welcke den ouergebleuenen Heydenen rontom henen, ten rooue ende spotte gheworden zijn.

5

Ia so spreeckt de Heere Heere: Ick hebbe in mynen vyerighen ^d ijuer ghesproken, teghen de ouerghebleuen Heydenen, ende tegen het gantsche ^e Edom, die mijn lant ingenomen hebben, met verheughen van gantscher herten, ende met schimper lachen, datselue te verheeren, ende wt te ^* puchen.

d Dat is, hertenbrandt

e Iesai. 34.a.5. Hesek. 35.a.2.

* Of, plonderen.

6

Daerom propheteert van den lande Israels, ende spreeckt tot den berghen ende kleynen berghen, tot den beken ende dalen, So spreeckt de Heere Heere: Siet, ick hebbe in mynen ijuer ende grimmicheyt gesproken: Dewijle dat ghy [sulcke] smaetheyt vanden Heydenen dragen moetet,

7

Daerom spreeckt de Heere Heere also: ^f Ick heffe mijn hant op, dat uwe nabuers de Heydenen rontom, hare schande weder dragen sullen.

f Dat is: Ick sweere,

8

Daerenteghen ghy berghen Israels, sullet weder groenen, ende uwe vrucht brenghen mynen volcke Israels: ende dat sal in korten gheschieden.

9

Want siet, ick wil my weder tot v wenden, ende v aensien: op dat ghy ghebouwet ende besaeyet wordt.

B.10

Ende wil by v der lieden vele maken, het gantsche huys Israels altemael: ende de steden sullen weder bewoonet, ende de woestijnen gebouwet worden.

11

Ia ick wil v lieden ende vee de volheydt gheuen, dat ghy v vermeeren ende wassen sullet: ende ick wil v daer weder insetten, daer ghy te voren woondet, ende wil v meer goets doen, dan oyt te voren, ende sullet gewaer worden, dat ick de Heere zy.

12

Ick wil v lieden hier toe brenghen, die mijn volck Israels zijn sullen, die sullen dy besitten, ende salt haer erfdeel zijn, ende en salt niet meer sonder ^g eruen zijn.

g Of, erfghenamen

13

So spreeckt de Heere Heere: Dewijle datmen dat van v seyt: Du hebst lieden verslonden, ende hebst dijn volck sonder eruen ghemaeckt,

[fol. 56v]

14

Daerom en saltu [nu] niet meer lieden verslinden, noch dijn volck sonder ^* eruen maken, spreeckt de Heere Heere.

* Of erfgenamen,

15

Ende ick en wil dy niet meer laten hooren de smaedtwoorden der Heydenen, ende en salt den spot der Heydenen niet meer draghen, ende en salt dijn volck niet meer sonder ^* eruen maken, spreeckt de Heere Heere.

* Of erfgenamen,

16

Ende des Heeren woort gheschiedde voorder tot my, ende sprack:

17

Du menschen kindt, doe het huys Israels in haren lande woonde, ende datselue verontreynichden met haren wesen ende doen, dat haer wesen voor my was, als de onreynicheyt eener vrouwen in harer kranckheyt.

18

Doe goot ick myne grimmicheydt ouer haer wt, om des bloets wille, dat sy in den lande vergoten, ende datselue verontreynighet hadden, door hare Afgoden.

19

Ende ick verstroeyddese onder de Heydenen, ende verstuyfdese in de landen, ende richtedese na haren wesen ende doen.

C.20

^h Ende sy hielden hen ghelijck als de Heydenen, daer sy henen quamen, ende ontheylichden mynen heyligen Name, datmen van hen seyde: Is dat des Heeren volck, dat wt synen lande heeft moeten trecken?

h Iesai. 52.a.5. Roma. 2.c.24.

21

Doch ick verschoonede om mijns heylighen Naems wille, dien het huys Israel ontheylichde, onder den Heydenen, daer sy henen quamen.

22

Daerom saltu tot den huyse Israels segghen: So spreeckt de Heere Heere: Ick doe het niet om uwent wille, ghy van den huyse Israels, maer om mijns heyligen Naems wille, dien ghy ontheylighet hebt, onder den Heydenen, tot welcke ghy ghekomen zijt.

23

Want ick wil mynen grooten Name, die door v voor den Heydenen ontheylighet is, dien ghy onder denseluen ontheylighet hebt, heylich maken: ende de Heydenen sullen ghewaer worden, dat ick de Heere zy, spreeckt de Heere Heere, wanneer ick my voor hen, aen v bewijse, dat ick Heylich zy.

24

Want ick wil v van den Heydenen halen, ende v wt allen landen versamelen, ende weder in uwe landt brenghen.

25

ⁱ Ende wil reyn water op v sprenghen, dat ghy reyn wordt, van alle uwer onreynicheydt, ende van alle uwen Afgoden wil ick v reynighen.

i Iesai. 44.a.3. Ierem. 17.b.13. Sacha. 14.a.8.

26

^k Ende ick wil v een nieuwe herte, ⁺ ende eenen nieuwen gheest in v gheuen, ende wil het steenen herte, wt uwen vleesche wechnemen, ende v een vleeschen herte gheuen.

k Hesek. 11.b.19. ende 18.d.31.

+ Een nieuwe herte ende gheest wort gheloeft.

27

^l Ick wil mynen Gheest in v gheuen, ^m ende wil sulcke lieden van v maken, die in mynen geboden wandelen, ende myne rechten houden, ende daer na doen.

l Ioel. 2.c.28.

m Deut. 8.b.18.

28

Ende ghy sullet woonen in den lande, dat ick uwen vaderen ghegheuen hebbe, ende sullet mijn volck zijn, ende ick wil uwe God zijn.

29

Ick wil v, van alle uwer ontreynicheydt los maken: ende ^n† wil dat koorne roepen, ende wil het vermeeren, ende en wil v gheene diere tijdt komen laten.

n† And. de tarwe

D.30

Ick wil de vruchten op den boomen, ende de vruchten op den velde, vermeeren, op dat v de Heydenen niet meer en bespotten, met der diere tijdt.

31

Als dan, sullet ghy aen uwe boose wesen gedencken, ende ws doens, dat niet goedt en was, ende uwer sonde ende Afgoderije, sal v rouwen.

32

Sulcks wil ick doen, niet om uwent wille, spreect de Heere Heere, dat ghy het wetet: maer ghy sullet v moeten schamen ende schaemroodt worden, ghy van den huyse Israels, ouer uwen wesen.

33

So spreeckt de Heere Heere: ^o Ter tijdt, wanneer ick v reynighen sal van alle uwen sonden, so wil ick de steden weder besetten, ende de woestijnen sullen weder ghebouwet worden.

o Iesai. 4.a.4. 1.Corinth. 6.b.11. Ephes. 5.c.26.

34

Het verwoestede landt sal weder gheploeghet worden, daer voor dat het verheeret was, dat het sien sullen, alle, die daer door gaen,

35

Ende segghen: Dit lant was verheeret, ende nu isset als een lusthof: ende dese steden waren verstooret, verbroken ende woest, ende staen nu vast ghebouwet.

36

Ende de ouerblijuende Heydenen rontom v, sullen ghewaer worden, dat ick de Heere ben, die daer bouwe, wat verbroken is, ende plante, wat verheeret was: ick de Heere segghe het, ende doe het oock.

37

So spreeckt de Heere Heere: Ick wil my weder vragen laten, van den huyse Israels, dat ick my aen hen bewijse: ^p ende ick wilse vermeeren, als een kudde.

p Ierem. 50.a.6.

38

Als een Heylige kudde, als een kudde te Ierusalem, op haren Feesten: so sullen de verheerden steden, vol menschen kudden worden, ende sullen ghewaer worden, dat ick de Heere ben.