Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

1. De Prophete vertelt, onder der persoone des volcx, de strengheyt der Godlicker straffe, 14. bekent in goeder toeuersicht, Gods wonderlicke goedicheyt, in dien, dat hy niet gantsch ommekomen is, 3. ende gherechticheyt, dat hy de schuldighen niet onghestraft en laet, 55. ende biddet met ernstigher klaghe, de Heere wille synen wreeden vyanden, een gewisse wrake aenleggen.

Aleph.

A.1

ICk ben een ellendich man, die de roede syner grimmicheyt sien moet.

2

Hy heeft my gheleydet ende gaen laten in de duysternisse, ende niet int licht.

3

Hy heeft zijn handt ghewendet teghen my, ende handelt gantsch anders met my, ymmer ende ymmermeer.

4

Beth. Hy heeft mijn vleesch ende huyt oudt ghemaeckt, ende myne beenen ^a verslaghen.

a Dat is, te morsel gheslaghen.

5

Hy heeft my rontomme bebouwet, ende my met galle ende moeyte omgheuen.

6

Hy heeft my in duystenisse gheleyt als de dooden inder wereldt.

7

Gimel. Hy heeft my bemuert, dat ick niet daer wt en kan, ende my in harde ^b† veteren geleyt.

b† And. helden

8

^c Ende wanneer ick alreede schreye, ende roepe, so stoppet hy de ooren toe, voor mynen ghebede.

c Iob 30.c.21.

9

Hy heeft mynen wech toegemuert met grontsteenen, ende mynen padt toeghemaeckt.

B.10

Daleth. Hy heeft op my gheloert, als een Beyr, als een Leeuwe int verborghen.

11

Hy laet my des weechs feylen, hy heeft my in stucken verscheurt, ende te niete ghemaeckt.

12

Hy heeft synen boghe ghespannen, ende my den pijle, ten ^d witte ghemaeckt.

d Of, teecken

13

He. Hy heeft wt den koker in myne nieren schieten laten.

14

^e Ick ben eenen spott allen mynen volcke, ende daghelicks ^f haer liedeken.

e Ierem. 20.a.7.

f Iob 30.a.9. Psalm. 69.b.13.

15

Hy heeft my met bitterheyt ghesadicht, ende met alssen ghedrencket.

16

Vau. Hy heeft myne tanden ^g† tot kleynen stucken gheslaghen, hy wentelt my inder asschen.

g† And. met steenen te morsel gheslaghen.

17

Mijn ziele is wt den vrede verdreuen, ick moet goede daghen vergheten.

18

Ick sprack: Mijn vermoghen is daer henen, ende mijn hope op den Heere.

19

Zayn. Ghedencket doch, hoe ick so ellendich ende verlaten, ^h met alssen ende galle ghedrencket ben.

h Psalm. 69.c.22.

C.20

Du salst ymmers daeraen ghedencken: want mijn ziele seyt het my.

21

Dat neme ick ter herten, daeromme hope ick noch.

22

Heth. De goedicheyt des Heeren is het, dat wy niet gantsch wt zijn, syne barmherticheyt heeft noch gheen eynde:

23

Maer sy is alle morghen nieuwe, ende dyne trouwe is groot.

24

ⁱ De Heere is mijn deel, spreeckt mijn ziele, daeromme ^k wil ick op hem hopen.

i Psalm. 16.a.5. ende 73.c.36.

k Psalm. 22.a.5.6

25

Teth. ^l Want de Heere is vriendelick, dien, die op hem wachtet, ende der zielen, die na hem vraghet.

l Psalm. 34.a.6. ende 106.a.1. ende 107.a.1. ende 136.a.1.

26

Het is een kostlick ^m dinck, gheduldich zijn, ende op de hulpe des Heeren hopen.

m Luce. 21.b.19. Iacob. 5.a.8.

27

Het is een kostlick dinck eenen manne, dat hy het Iock in syner ieucht draecht,

28

Iod. ^n† Dat een die verlaten is, gheduldich zy, wanneer hem wat ouerualt,

n† An. Hy sit alleene ende swijcht, daeromme dat het also op hem gheleyt is. Sijn aenghesichte leyt hy op de Aerde, oft hem doch ergens hopeninge kome. Den slaenden biedt hy de kinnebacken daer, ende wort met smaedtheyt versadicht.

29

Ende synen mont inden stof steke, ende des hopens verwachte.

D.30

Ende ^o late hem op de kinnebacken slaen, ende hem vele smaedtheyt aenlegghen.

o 1.Reg. 22.c.24. Iob 18.b.10. Marc. 14.g.65.

31

Caph. Want de Heere en verstoot niet eewichlick:

32

^p Maer hy bedroeft wel, ende ontfermt hem weder, na syner grooter goedicheyt.

p 1.Sam. 2.a.6.

33

Want hy en plaecht ende en bedroeft de menschen, niet van herten.

34

Lamed. Als woude hy de gheuanghenen op Aerden, gantsch onder syne voeten vertreden,

35

Ende eens mans recht voor den Allerhoochsten buyghen laten.

36

Ende eens menschen sake verkeeren laten, ghelijck als saghe het de Heere niet.

37

Mem. ^q Wie derf dan segghen, dat sulcks gheschiede, sonder des Heeren beuel?

q Amos 3.a.6.

38

Ende dat ^r noch quaet noch goet en kome, wt den monde des Allerhoochsten?

r Syrach 11.a.5.

39

Hoe murmureren dan de lieden inden leuen also? een yegelick murmurere tegen zijn sonde.

E.40

Nun. ^s Ende latet ons onse wesen ondergronden ende soecken, ende ons ten Heere bekeeren.

s Hiob 13.b.15. Psalm. 32.a.5.

41

Latet ons onse herte, met tsamen den handen, opheffen tot God inden Hemel.

42

^t Wy, wy hebben ghesondicht, ende zijn onghehoorsaem gheweest, daeromme hebstu met recht niet verschoonet.

t Psalm. 106.a.6. Iudith 7.b.17. Daniel 9.a.5.

43

Samech. Maer du hebst ons met toorne ouerschuddet ende veruolghet, ende sonder barmherticheyt verworghet.

44

^u Du hebst met eener wolcken bedeckt, op dat daer gheen gebet henen door komen konde.

u Syrach 35.c.22.

[fol. 42v]

45

Du hebst ons tot dreck ende tot ^x vuylnisse ghemaeckt, onder den volcken.

x Of, onreynicheyt

46

Phe. ^y Alle onse vyanden sperren haren mont op teghen ons.

y Psalm 22.a.8. Trenor. 2.b.16.

47

Wy worden ghedruckt ende gheplaecht met verschrickinghe ende angste.

48

^z Mijn ooghen loopen met waterbeken, ouer den iammer der dochter mijns volcx.

z Ierem. 2.b.11. ende. 14.b.17. Trenor. 1.b.16.

49

Ayn. Mijn ooghen vlieten, ende en konnen niet af laten, want daer en is gheen ^a† ophouden,

a† And. onderlaet of ruste

F.50

Tot dat de Heere vanden Hemel daeraf schouwe, ende sie daer in.

51

Mijn ooghe verslindt my het leuen wech, om der dochteren wille myner stadt.

52

Zade. Myne vyanden hebben my ^b† laghen gheleyt, als eenen voghel, sonder oorsake.

b† An. heftich na geiaecht, als, etc.

53

Sy hebben mijn leuen in eenen kuyle omghebracht, ende steenen op my gheworpen.

54

Sy hebben oock mijn hooft met water bedect: doe sprack ick: Nu isset gantsch met my wte.

55

Coph. Ick riep ^c dannoch dynen Name aen, Heere, beneden wt den kuyle,

c Ione. 2.a.1. Psalm. 3.a.5. ende 18.a.7. ende 118.a.5. ende 120.a 1.

56

Ende du verhoordest mijn stemme: verbercht dyne ooren niet voor mynen suchten ende schreyen.

57

^d Nadert dy tot my, wanneer ick dy aenroepe, ende spreeckt: Vreest dy niet.

d Psalm. 86.a.1. ende 88.a.3.

58

Resch. Voert du Heere, de sake myner ziele, ende verlost mijn leuen.

59

Heere, siet doch, hoe onrecht dat my geschiet, ende helpt my tot mynen rechte.

G.60

Du siest alle haer wrake, ende alle haer ghedachten, teghen my.

61

Sin. Heere, du hoorest hare smaedtheyt, ende alle hare ghedachten ouer my,

62

De lippen myner wederpartijders, ende hare dichten teghen my daghelicx.

63

Schouwet doch: sy gaen ligghen, ofte staen op, ^e so singhen sy van my een liedeken.

e Iob 30.a.9. Psalm. 69.b.13. Hesek. 33.d.32.

64

Thau. ^f Vergheldt het hen Heere, ^g als sy verdient hebben.

f Ierem. 17.b.10. Psalm. 62.b.13. Syrach 35.d.30. Roma. 2.a.6. Apoca. 2.c.23.

g Hebre. na den wercken harer handen.

65

Laet hen het herte verschricken, ende dynen vloeck voelen.

66

Veruolchtse met grimmicheyt, ende verdelchtse onder den Hemel des Heeren.