Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxiij. Capittel.

1. Na rechtueerdigher straffe, 6. wil de Heere synen volcke, eene ghenadighe heylinghe, 10. ende wedersettinge beschicken, 14. seyt toe den Heylant Christum, 17. met synen altoos duerighen Rijcke.

A.1

ENde des Heeren woordt gheschiedde tot Ieremia ten anderen mael, ^{+ a} doe hy noch in den voorhoue der gheuanckenisse besloten was, ende sprack:

+ Dit Capitel is een openbaer propheteringe van Christo Iesu ende synen Rijcke.

a Iere. 20.a.2. ende 32.a.2.

2

So spreect de Heere, die ^b† sulcks maket, doet ende wtrichtet, Heere is zijn Name.

b† And. haer [Ierusalem] maket, de Heere diese ghestaltet, dat hyse bereyde, Heere etc.

3

Roept my, so wil ick dy antwoorden, ende wil dy kondt doen groote ende gheweldige dingen, die du niet en weetst.

4

Want so spreeckt de Heere, de God Israels, van den huysen deser stadt, ende van den huysen der Koninghen Iuda, welcke afghebroken zijn, bolwercken te maken ter weere:

5

Ende van dien, die daerin ghekomen zijn, op dat sy teghen de Chaldeen strijden moghen: dat sy de selfste vullen moeten met dooden lichamen, welcke ick in mynen toorne ende grimmicheyt verslaen wil: want ick hebbe mijn aenghesichte van deser stadt verborghen, om alle harer boosheyt wille.

6

Siet, ick wilse heelen ende ghesondt maken, ende wil hen ^c† des gebedts om vrede ende trouwe, ontwijden.

c† An. den alderhoochsten vrede ende trouwe opdoen.

7

Want ick wil de geuanckenisse Iuda, ende de geuanckenisse Israels wenden, ende wilse bouwen als van aenbeghinne.

8

^d Ende wilse reynighen van aller misdaedt, daer sy teghen my mede ghesondighet hebben, ^e ende wil hen vergheuen alle misdaedt, daer sy teghen my mede ghesondighet ende ouerghetreden hebben.

d Iesa. 43.c.25. Psalm. 25.b.11.

e Col. 2.b.13.

9

Ende dat sal my eenen vrolicken Name, roem ende prijs zijn, onder allen Heydenen op Aerden, wanneer sy hooren sullen alle dat goede dat ick hen doe: ende sullen hen verwonderen ende ontsetten, ouer alle den goede, ende ouer alle den vrede, dien ick hen ^f† gheuen wil.

f† And. deser [stadt]

B.10

So spreeckt de Heere: ^g Aen deser plaetse, daer ghy van segget: Sy is woeste, dewijle dat noch lieden noch vee in den steden Iuda, ende op den straten te Ierusalem blijft (die so verwoestet zijn, dat daer noch lieden noch burghers, noch vee, daerinne is.)

g Iere. 7.b.19.d.33.

11

^h Salmen dannoch wederomme hooren een gheschrey van vreuchden ende hertenvrolicheyt, de stemme des Bruydegoms ende der Bruydt, ende de stemme der ghener die daer segghen: Dancket den Heere Zebaoth, dat hy so ghenadich is, ende doet altoos wel: ende dier, die daer danckoffer brengen ten huyse des Heeren: ⁱ want ick wil des landts gheuanckenisse wenden, als van aenbeghinne, spreeckt de Heere.

h Iere. 16. ende 28.

i Iere. 33.c.26.

12

So spreect de Heere Zebaoth: In deser stede, die so woest is, dat daer noch lieden noch vee daerinne zijn, ende in alle synen steden, sullen dannoch wederomme herders huysen zijn, die de kudde weyden,

13

Beyde in den steden op den gheberchten, ende in den steden in den leechten, ende in den steden teghent Suyden, in den lande BenIamin ende rontomme Ierusalem henen, ende in den steden Iuda: ^k daer sullen dannoch wederomme de kudden ghetelt wt ende in gaen, spreeckt de Heere.

k Iesa. 27.a.6.

14

^l Siet, de tijdt koemt, spreeckt de Heere, dat ick dat ghenadige Woort verwecken wil, welcke ick den huyse Israels, ende den huyse Iuda ghesproken hebbe.

l Iere. 23.a.5.

15

In den seluen daghen, ende ter seluer tijdt, wil ick ^m den Dauid eene vrucht der gherechticheyt opgaen laten [ⁿ ende het sal een Koninc zijn die wel regeren sal] ende sal het recht ende gherechticheyt aenrichten op Aerden. ⁺

m Iere. 23.a.5. Hesek. 27.c.24.

n Iesa. 32.a.1.

+ Iesus Christus is dese vrucht Dauids.

16

Ter seluer tijdt, sal Iuda gheholpen worden, ^o ende Ierusalem seker woonen: ende men sal hem heeten: ^p De Heere die onse rechtueerdicheyt is.

o Iesa. 32.b.18.

p 1.Corin. 1.d.30.

17

Want so spreeckt de Heere: ^q Het en sal nemmermeer feylen, daer sal een van Dauid sitten, op den stoel des huys Israels.

q 2.Sam. 7.b.13. 1.Reg. 9.a.5.

18

^r Desghelijcx en salt nemmermeer feylen, daer sullen ^s Priesters ende Leuiten zijn voor my, die daer brantoffer doen, ende spijsoffer aensteken, ende offer slachten eewichlick.

r 1.Sam. 2.d.35.

s Iesa. 61.a.6. ende 66.c.21. 1.Pet. 2.a.9.

19

Ende des Heeren woordt geschiedde tot Ieremia, ende sprack:

C.20

So spreeckt de Heere: ^t Wanneer mijn Verbont ophouden sal met den dage ende der nacht, dat het gheen dach ende nacht en zy, te syner tijdt:

t Gene. 8.c.22.

21

So sal oock mijn Verbont ophouden met mynen knechte Dauid, dat hy niet eenen sone en hebbe, ten Koninghe op synen stoel: ^u ende met den Leuiten ende Priesteren mynen dienaeren.

u Iesa. 61.a.6. ende 66.c.21. 1.Pet. 2.a.

22

^x Ghelijck men des Hemels Heyr niet tellen noch het zandt in der Zee niet meten en kan, also wil ick vermeeren het zaedt Dauids mijns knechts, ende de Leuiten, die my dienen.

x Gene. 15.a.5. ende 22.b.17.

23

Ende des Heeren woordt gheschiedde tot Ieremia, ende sprack:

24

Hebstu niet ghesien, wat dit volck seyt, ende spreeckt? De Heere heeft doch oock de twee geslachten verworpen, die hy ^y† verkoren hadde: ende ^z lasteren mijn volck, als en souden sy mijn volck niet meer zijn.

y† And. wtuerkoren

z Dat is, Sy bewegen het volck ten ongelooue ende vertwijuelinghe,

25

So spreeckt de Heere: Houde ick mijn Verbont niet met dach ende nacht, noch de ordeninghe des Hemels ende Aerden:

26

So wil ick oock het zaedt Iacobs ende Dauids mijns knechts verwerpen, dat ick niet wt haren zade en neme, die daer heerschen, ouer het zaedt Abrahams, Isaacs ende Iacobs: ^a want ick wil hare gheuanckenisse wenden, ende my ouer haer ontfermen.

a Iere. 33.b.11.

[fol. 33v]