Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxij. Capittel.

1. Ieremia gheuancklick, 6. koopt wt beuele des Heeren, een erfgoet te Anathoth: ten teecken dat de Babylonische geuanckenisse (die nu voorhanden was) niet doorgaens dueren en soude, 16. biddet tot den Heere, 26. die wijset hem aen de oorsake voorghemelder gheuanckenisse, 36. ende hoe hy de selue noch genadichlicken wil wenden, 43. dat zijn volck in zijn landt komen, ende daer noch inne handelen sal.

A.1

DIt is het woordt dat van den Heere geschiedde tot Ieremia, ⁺ in den tienden Iare Zedekia des Konincks Iuda, welcker is het achtiende Iaer NebucadNezar,

+ Ieremia leyt gheuancklick.

2

(Op dat mael beleyde het Heyr des Konincx te Babel Ierusalem) doch de Propheet Ieremia ^a lach geuancklick in den voorhoue der geuanckenisse, aen den huyse des Konincks Iuda.

a Iere. 20.a.2. ende 33.a.1.

3

Daer hem Zedekia de Koninck Iuda, hadde laten besluyten, ende gheseyt: Waerom propheteerstu, ende spreecst, So spreect de Heere, ^b Siet, ick gheue dese stadt in de handen des Konincks te Babel, ende hy salse ghewinnen.

b Iere. 21.b.10 ende 27.a.6. ende 34.a.2. ende 38.a.3. ende 39.a.1.

[fol. 32v]

4

Ende Zedekia de Koninck Iuda, en sal den Chaldeen niet ontkomen, maer ick wil hem den Koninck te Babel in de handen gheuen, dat hy mondtlicken met hem spreken, ende hem met synen ooghen sien sal.

5

Ende hy sal Zedekia na Babel voeren, daer sal hy oock blijuen, tot dat ick hem te huys soecke, spreeckt de Heere: want wanneer ghy schoon teghen de Chaldeen strijdet, so sal v doch niets wel slaen.

6

Ende Ieremia sprack: Des Heeren woordt is tot mij gheschiedt, ende spreeckt:

7

Siet, ⁺ Hanameel de sone Sallum dijns Ooms, koemt tot dy, ende sal segghen: Lieuer, koopt du mynen acker te Anathoth, ^c want du hebst het naeste vriendtrecht daertoe, dat du hem koopen salt.

+ Hanameel.

c Leuit. 25.c.25. Num. 17.a.8. ende 36.a.8. Ruth. 4.a.3.

8

Also quam Hanameel, mijns Ooms sone tot my (als de Heere gheseydt hadde) voor den hof der gheuanckenisse, ende sprack tot my: Lieuer koopt mynen acker te Anathoth, die in den lande BenIamin licht: want du hebst erfrecht daertoe, ende du bist de naeste: lieuer, koopt hem.

9

Doe merckte ick, dat het des Heeren woordt ware, ende kochte den acker van Hanameel, mijns Ooms sone te Anathoth: ende ^d woech hem dat gheldt toe, seuen sikel ende tien siluerlinghen.

d Matth. 27.a.9.

B.10

Ende schreef eenen brief, ende verseghelde hem, ende nam ghetuygen daertoe, ende woech het gheldt daer henen, op eener waechschalen.

11

Ende nam den verseghelden koopbrief tot my, na den rechte ende der ghewoonheyt, ende een opene wtschrift.

12

Ende dede den koopbrief Baruch den sone Neria, des soons Mahasea, in teghenwoordicheyt Hanameel mijns Ooms, ende der ghetuygen, die in den koopbrief gheschreuen stonden, ende aller Ioden, die aen den houe der gheuanckenisse woonden.

13

Ende beual Baruch voor haren ooghen, ⁺ ende sprack:

+ Baruch.

14

So spreeckt de Heere Zebaoth, de God Israels, Neemt dese brieuen, den verseghelden koopbrief, met tsamen deser opener wtschrift, ende legtse in een Aerden vatt, dat sy langhe dueren moeghen.

15

Want so spreeckt de Heere Zebaoth, de God Israels: Noch salmen huysen, ackers ende wijnberghen koopen in desen lande.

16

Ende doe ick de koopbrief, ⁺ Baruch den sone Neria, ghedaen hadde, badt ick tot den Heere, ende sprack:

+ Een ghebedt Ieremie.

17

Och Heere Heere, siet, ^e du hebst Hemel ende Aerde ghemaeckt, door dyne groote kracht, ende door dynen wtghestreckten arm, ^f ende daer en is gheen dinck voor dy ^g† onmoeghelick.

e Gene 1.a.1. Iere. 10.b.12.

f Hiob. 42.a.2. Sapi. 11.b.18. Sach. 8.a.6. Matth. 19.c.26. Luc. 1.d.33. ende 18.c.27.

g† And.verborghen.

18

^h Die du wel doest vele duysenden, ende vergheldest de misdaedt der vaderen, in den boesem harer kinderen na hen: du groote ende stercke God, ⁱ Heere Zebaoth is dynen Name.

h Exod. 34.a.7.

i Iesa. 48.a.2. ende 51.b.15. Iere. 31.d.35.

19

Groot van rade, ende machtich van daedt: ende ^k dyne ooghen staen open ouer alle wegen der menschen kinderen: ^l dat du eenen yeghelicken geuest na synen wandel, ende na der vrucht zijns wesens.

k Prouer. 15.a.3. 2.Para. 16.a.9. Psalm. 33.b.13. Hiob. 28.c.25. Syrac. 23.c.27. 2.Mach. 9.a.5. Iere. 17.b.10. ende 25.b.14. Hiob. 34.b.11.

l Rom. 2.a.6. Psalm. 62.b.13. Apoc. 2.c.23.

C.20

Die du in Egyptenlande hebst teeckenen ende wonderen ghedaen, tot op desen dach, beyde aen Israel ende den menschen, ende hebst dy eenen Name ghemaeckt, als hy hedens daechs is.

21

^m Ende hebst dijn volck Israel, wt Egyptenlandt geleydt, door teeckenen ende wonderen, ende door een machtighe handt, door eenen wtgestreckten arm, ende door groote verschrickinghe.

m Exod. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

22

Ende hebst hen dit landt ghegheuen, welcker du haren vaderen ghesworen haddest, dat du het hen gheuen woudest, een landt, daer melck ende honich inne vliet.

23

ⁿ Ende doe sy daer in quamen, ende het besaten, hoorden sy dyner stemme niet, wandelden oock niet na dyner Wet: ende alles wat du hen gheboden haddest, dat sy doen souden, dat lieten sy: daerom du hen oock alle dit ongheluck lietest ghebeuren.

n Iudi. 2. 3. 4. 6. 8.

24

Siet, dese stadt is beleyt, dat sy ghewonnen, ende voor den sweerde, honger ende pestilencie, inder Chaldeen handen, die tegen haer strijden, ghegheuen worden moet: ende als du ghesproken hebst, so gaet het nu, dat siestu.

25

Ende du Heere Heere, spreecst tot my: Koopt du eenen acker voor gheldt, ende neemt ghetuygen daertoe, so doch de stadt in der Chaldeen handen ghegheuen wordt?

26

Ende des Heeren woort gheschiedde tot Ieremia, ende sprack:

27

^o Siet, ick de Heere ben een God alles vleessches: soude my wat onmoghelick zijn?

o Num. 16.c.22.

28

Daerom so spreeckt de Heere also: ^p Siet ick geue dese stadt in der Chaldeen handen, ende in de handt NebucadNezar des Konincks te Babel, ende hy salse ghewinnen.

p Iere. 25.a.9. ende 32.a.3. ende 39.a.8.

29

Ende de Chaldeen, die tegen dese stadt strijden, sullen daerin komen, ende haer met vyer aensteken ende verbranden, met tsamen den huysen, daer sy op den daken Baal gherooket, ende andere Goden dranckoffer gheoffert hebben, op dat sy my vertoornden.

D.30

Want de kinderen Israels, ende de kinderen Iuda, hebben van harer ieughet op ghedaen, dat my qualick behaecht: ende de kinderen Israels hebben my vertoornt, door harer handen werck, spreeckt de Heere.

31

Want sindt dier tijdt, dat dese stadt ghebouwet is, tot op desen dach, heeft sy my toornich ende grimmich ghemaeckt, dat ickse moet van mynen aenghesichte wech doen.

32

Om alle der boosheyts wille, der kinderen Israels, ende der kinderen Iuda, die sy ghedaen hebben, dat sy my vertoornden, sy, hare Koninghen, Vorsten, Priesteren ende Propheten, ende die in Iuda ende Ierusalem woonen.

33

Sy hebben my den rugge, ende niet het aengesichte toegekeeret: ^q hoewel ickse ^r doorgaens leeren liet, doch sy en wouden niet hooren, noch hen beteren.

q Iere. 2.c.27. Sach. 7.b.11.

r Of, alleweghe, Hebr. vroech.

34

^s Daertoe hebben sy hare grouwelen in dat huys ghesettet, dat van my den Name heeft, op det sy het verontreynichden.

s 2.Reg. 21.a.4. Iere. 7.b.11.c.29.

35

Ende hebben de hoochten Baals gebouwet, in den dale BenHinnom, ^t op dat sy hare soons ende dochteren, den Moloch verbrandden: daer ick hen niets van beuolen en hebbe, ende het en is my noyt in den sin ghekomen, dat sy sodanighen grouwel doen souden, daermede sy Iuda also tot sonden brachten.

t Leuit. 18.c.21. ende 20.a.2. 2.Reg. 16.a.3. ende 17.b.17. Deut. 12.d.31. ende 18.a.9. Iere. 7.d.30. ende. 19.a.5. Hesek. 16.c.20.

36

Ende nu om dies wille, spreeckt de Heere, de God Israels also, van deser stadt, daer ghy van segghet, Dat sy worde voor den sweerde, honger, ende pestilencie, in de handen des Konincx te Babel ghegheuen.

37

^u Siet, ick wilse vergaderen wt allen landen, daer ickse henen verstoote door mynen grooten toorne, grimmicheyt ende onbarmhertigheydt, ende wilse weder aen dese plaetse brenghen, dat sy sullen seker woonen.

u Deut. 30.a.3.

38

^x Ende sy sullen myn volck zijn, so wil ick haer God zijn.

x Iere. 24.a.7. ende 31.d.33. Sach. 8.a.8.

39

^y Ende wil hen eenerley herte ende wesen

y Psalm. 119.d.36. Hesek. 11.b.19.

[fol. 33r]

gheuen, dat sy my vreesen sullen haer leuedage: op dat het hen, ende haren kinderen na hen, wel gae.

E.40

^z Ende wil een eewich verbondt met hen maken, dat ick niet wil aflaten, hen wel te doen, ende ^a wil hen mijn vreese int herte gheuen, dat sy niet van my en wijcken.

z Hesek. 36.c.26.

a Iesa. 55.a.3. Hesek. 37.c.26.

41

^b Ende het sal myne lust zijn, dat ick hen wel doen mach: ende ick wilse in desen lande planten, ghetrouwelicken, van gantscher herten, ende van gantscher ziele.

b Deut. 30.a.9. Iere. 31.c.28. Sach. 8.b.14.

42

Want so spreeckt de Heere: Ghelijck als ick ouer dit volck hebbe komen laten, alle dit groote ongheluck: also wil ick oock alle dat goede ouer haer komen laten, dat ick hen ghesproken hebbe.

43

Ende daer sullen noch ackeren gekocht worden in desen lande, daer ghy van segghet: Het sal woest liggen, dat noch lieden noch vee, daerinne blijuen, ende worde in der Chaldeen hande ghegheuen.

44

Dannoch salmen ackers voor ghelt koopen ende verbrieuen, verseghelen ende betuyghen: in den lande BenIamin, ende rontom Ierusalem henen, ende in den steden Iuda, in den steden op den gheberchten, in den steden in den leechten, ende in den steden teghent Suyden: want ick wil hare gheuanckenisse wenden, spreeckt de Heere.