Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxx. Capittel.

1. De Heere wil zijn volck van der iammerlicken gheuanckenisse verlossen, 8. ende hen het lastbaerlicke iock van den halse afrijten, 11. laet hen syne tuchtinghe, eene aentooghinge zijn harer sonden, ende wilse (16. na straffe harer vyanden) 18. weder tot ghelucksalighen welstande brengen, 23. aent ende is eene propheteringe van der verstooringe Ierusalems, door de Romeynen.

A.1

DIt is het woordt, ⁺ dat van den Heere geschiedde tot Ieremia:

+ Dese twee Capittelen propheteren van Christo ende den nieuwen Testamente doorgaens.

2

So spreect de Heere, de God Israels, ^a Schrijft dy alle woorden in eenen boeck, die ick tot dy spreke.

a Iere. 36.a.2.

3

Want siet, de tijdt koemt, spreeckt de Heere, dat ick de gheuanckenisse mijns volcks, beyde Israel ende Iuda, wenden wil, spreeckt de Heere: ende wilse weder brenghen in het landt, dat ick haren vaderen ghegheuen hebbe, dat sy het besitten sullen.

4

Dit zijn ia de woorden, die de Heere seyde van Israel ende Iuda.

5

Want so spreeckt de Heere, Wy hooren een gheschrey des verschrickens: daer is enckel vreese, ende gheen vrede.

6

Maer ^b ondersoecket doch daerna ende siet toe, oft een mans persoone baren konne? hoe gaet het dan toe, dat ick alle mannen sie, hare handen op hare heupen hebben, als vrouwen in kints nooden, ende alle aenghesichten so bleeck zijn?

b Of, doorsoecket

7

^c Het is ymmers een groot dach, ende synes ghelijcken en is niet gheweest, ende is eene tijdt des angstes in Iacob: noch sal hem daerwt gheholpen worden.

c Ioel. 2.b.11. Amos 5.b.18. Zepha. 1.b.14. Iesa. 13.a.6.

8

Het sal ia gheschieden ter seluer tijdt, spreeckt den Heere Zebaoth, dat ick ^d zijn iock van dynen halse verbreken wil, ende dyne banden verscheuren: dat hy den vreemden daerinne niet meer dienen en moet,

d Namelicken des Wets.

9

Maer den Heere haren God, ^e ende haren Koninck Dauid, dien ick hen verwecken wil.

e Hesek. 34.c.23.

B.10

^f Daerom en vreest dy niet, mijn knecht Iacob, spreect de Heere, ende ontsett dy niet Israel: want siet, ick wil dy helpen wt verren landen, ende dynen zade wt den lande harer gheuanckenisse: dat Iacob sal weder komen, in vrede leuen ende ^* genoech hebben, ende niemant en sal hem verschricken.

f Iesa. 44.a.1. Iere. 46.c.27. Luc. 1.g.69.h.70.

* Dat is, van allen dinghen oueruloedich etc.

11

Want ick ben by dy, spreect de Heere, dat ick dy helpe: ^g want ick wil het met allen Heydenen een eynde maken, daer ick dy henen verstroyt hebbe: doch met dy en wil ick het niet een eynde maken: ^{h †} tuchtighen nochtans wil ick dy, met mate, dat du dy niet onschuldich en houdest.

g Amos 9.a.8. Iere. 46.c.28.

h Dat is, Straffende onderwijsen.

† An. hoewel dat ick dy niet ongestraft laten en sal. Iere. 10.c.24. Iesa. 27.a.8.

12

Want also spreeckt de Heere: Dijn ghebreck is vertwijfelt boos, ende dyne wonden en zijn niet te heelen.

13

Dyne sake en handelt niemandt, dat hyse verbonde, dy en kan niemandt heelen.

14

Alle dyne liefhebbers vergheten dyner, ende en vraghen daer niets na: ick hebbe dy gheslaghen, als oft ick eenen vyandt sloeghe, met onbarmhertigher gheesselinghe, om dyner grooter misdaet, ende om dyner stercker sonden wille.

15

^{i †} Wat schreyestu ouer dyne gebreken, ende ouer dyne groote smerte: ^k ick hebbe dy doch sulcks ghedaen om dyner grooter misdaedt, ende om dyner stercker sonden wille.

i Iere. 15.b.18.

† an. Waerom etc mistroosticheydt? dyne smerte is groot:

k Iere. 13.c.22. ende 15.b.13.

16

^l Daerom alle die dy verslindt hebben, sullen verslindt worden, ende alle die dy beangstet hebben, sullen alle gheuanghen worden: ende die dy ^m† beroouet hebben, sullen beroouet worden, ende alle die dy gheplondert hebben, sullen gheplondert worden.

l Iere. 2.a.3. ende 10.c.25.

m† And. vertreden etc.

17

Doch dy wil ick weder ghesondt maken, ende dyne wonden heelen, spreeckt de Heere: daerom datmen dy noemet de Verstootte, ende Zion zy, na dier niemandt en vraghe.

18

So spreect de Heere, Siet ick wil de geuanckenisse der hutten Iacobs wenden, ende my ouer syne wooninge ontfermen: ende de stadt sal weder op hare berghen ghebouwet worden, ende den Tempel sal staen na syner wijse.

19

Ende lof ende vreuchdengesanck, sal van daer henen wtgaen: want ick wilse vermeerderen ende niet verminderen, ick wilse so heerlick maken, ende niet kleyner maken.

C.20

Hare soons sullen zijn, ghelijck als te voren, ende hare ghemeynte voor my ghedijen: want ick wil te huys soecken, alle diese plaghen.

21

ⁿ Ende haer Vorst sal wt hen voort komen, ende haer Heerscher van hen wtgaen: dien wil ick voor my komen laten, ende hy sal hem tot my naken: ^o want wie is die, die also met willigher herten, hem tot my naket? spreeckt de Heere.

n Miche. 5.a.2.

o Ioan. 6.d.38.

22

^p Ende ghy sullet mijn volc zijn, ende ick wil uwe God zijn.

p Iere. 13.b.11. ende 24.a.7. ende 31.a.1.d.33.

23

^q Siet daer sal een weder des Heeren met grimmcheydt komen, ⁺ een verschrickelick onweder, sal den Godloosen op den kop vallen.

q Iere. 23.b.19. ende 25.d.32.

+ Verstooringhe der Ioden door de Romeynen.

24

Want des Heeren grimmighen toorne, en sal niet aflaten, tot dat hy doe ende wtrichte, wat hy in sinne heeft: ter laetster tijt sullet ghy sulcx wel ^r† ghewaer worden.

r† And. verstaen.