Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xix. Capittel.

1. De Propheet wert henen geschicket, de grousame verstooringe Topheth ende Ierusalems wt te verkondighen, 10. ende deselue met sichtbaerlicker vertoogin-

[fol. 27v]

ghe den volcke in te beelden: daeromme, dat sy halstarrich, God verlaten, ende zijn woort niet hooren willen.

A.1

SO spreect de Heere: Gaet henen, ende koopt dy een aerden kruycke vanden potbacker, met tsamen sommigen vanden Oudtsten des volcx, ende voor den Oudtsten der Priesteren:

2

Ende gaet henen wt inden dale BenHinnom, ⁺ die voor der Tichelpoorte leyt, ende predickt aldaer de woorden, die ick dy segghe,

+ BenHinnomsdal

3

Ende spreeckt: Hoort des Heeren woort, ghy Koningen Iuda, ende burghers te Ierusalem, So spreect de Heere Zebatoh, de God Israels, ^a Siet, ick wil sulck een ongheluck ouer dese stede gaen laten, dat wie het hooren sal, hem de ooren klincken sullen.

a 2.Reg. 21.b.12. Ierem. 6.b.19.

4

Daeromme dat sy my verlaten, ende dese stede eenen vreemden Gode ghegheuen hebben, ende anderen Goden daerinne gheroocket hebben, die noch sy, noch hare vaderen, noch de Koningen Iuda, ghekent en hebben, ende hebben dese steden vol onschuldich bloets ghemaeckt.

5

^b Want sy hebben den Baal hoochten ghebouwet, hare kinderen te verbranden, den Baal tot brantofferen, welckes ick hen noch gheboden, noch daeruan gesproken en hebbe, daertoe in mijn herte noyt ghekomen en is.

b Deu. 12.d.30.31. ende. 18.a.9. Psa. 106.d.36.37. Hesek. 20.d.31. Ierem. 7.d.30. 2.Reg. 21.a.6.

6

Daeromme siet, ^c de tijt sal komen, spreeckt de Heere, datmen dese stede, niet meer Topheth, noch het dal BenHinnom, maer Worchdal heeten sal.

c Ierem. 7.d.31.

7

Want ick wil den ^d Godsdienst Iuda ende Ierusalems, deser plaetse verstooren, ende wilse door het sweert vallen laten, voor haren vyanden, onder de handt der ghenen, die na haren leuen staen: ^e ende wil hare lichamen den voghelen des Hemels, ende den dieren op Aerden, te verslinden gheuen.

d Op Hebreisch, den raet. De Propheten heeten ghemeynlick de Afgoderie oft valschen Godsdienst, vergheefs en ijdel dinck: als oock Christus Matth. 15. Item, der Godloosen raet oft leere. Psal. 1. Item, leughene, valsche bedriegerie: welckes wy het meeste deel Afgoderie verduytscht hebben. Luth.

e Deuter. 28.c.26. Ierem. 15.a.3. ende. 16.a.4. Psalm. 79.a.2.

8

^f Ende wil dese stadt woeste maken, ende ten spotte: ^g dat alle die daer voorby gaen, hen sullen verwonderen, ouer alle hare plaghen, ende haer bespotten.

f 1.Reg. 9.a.7. Ierem. 16.b.16. ende 49.b.17. ende 50.b.13.

g Leuit. 26.c.29. 2.Reg. 2.c.29.

9

Ick wilse laten harer sonen ende dochteren vleesch eten, ende een sal des anderen vleesch eten, inder noodt ende angst, daermede sy hare vyanden, ende de gene die na haren leuen staen, bedrenghen sullen.

B.10

Ende du salt de kruycke verbreken, voor den mannen die met dy ghegaen zijn.

11

Ende spreeckt tot hen: So spreeckt de Heere Zebaoth: ^h Euen alsmen eens potbackers vat verbreeckt, dat het niet en kan weder gantsch worden, so wil ick dit volck ende dese stadt oock verbreken: ⁱ ende sullen daertoe in Topheth begrauen worden, dewijle daer anders gheen ruym zijn en sal te begrauen.

h Ierem. 18.a.6.

i Ierem. 7.d.32.

12

So wil ick met deser stede, spreeckt de Heere ende haren inwoonders omgaen, dat dese stadt worden sal, ghelijck als Topheth.

13

Daertoe sullen de huysen te Ierusalem, ende de huysen der Koninghen Iuda, euen so onreyne worden, als de stede Topheth: Ia alle huysen, daer sy op de daken gheroocket hebben, allen heyre des Hemels, ende anderen Goden drancoffer gheoffert hebben.

14

Ende doe Ieremia weder van Topheth quam, daer hem de Heere henen ghesonden hadde, te propheteren, tradt hy in den voorhof aen den huyse des Heeren, ende sprack tot allen den volcke:

15

So spreeckt de Heere Zebaoth, de God Israels: Siet, ick wil ouer dese stadt, ende ouer alle steden, alle dat ongheluck komen laten, dat ick teghen haer ghesproken hebbe: ^k daeromme, dat sy ⁱ halstarrich zijn, ende myne woorden niet hooren en willen.

k Ierem. 7.c.24. ende 11.a.8. ende. 18.b.12.

i Of, hardtneckich