Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiiij. Capittel.

1. Diere tijt schickt God om des volcx sonden wille, 7. Ieremias, so hy om ghenade biddet, 10. ende hem zijn gebet vanden Heere geweygert wert, 13. wendet voor, ter verschooninghe des volcx, de valsche Propheten, 15. de Heere vaert euenwel voort, dreycht beyde, Propheten ende volck diese hooren, sweerdt ende hongher, 17. ende heet dies een ghewisse woort predicken. 19. Het volck klaecht zijns iammers, 20. Ieremias bidt wederom om ghenade, ende houdt den Heere zijn verbont voor.

A.1

DIt is het woort, dat de Heere tot Ieremia seyde, van der dieren tijt.

2

Iuda leyt ^a iammerlicken, hare poorten staen ellendich: het staet klaechlicken op den lande, ende te Ierusalem is een groote ^b† dwaesheyt.

a Ierem. 12.a.4.

b† And. geschrey.

3

^c De groote schicken de kleynen na water, doch wanneer sy ten bornputte komen, so en vinden sy gheen water, ende brengen hare vaten ledich weder: sy gaen treurich ende bedroeft henen, ende bewinden hare hoofden.

c Amos. 4.a.7.

4

^d Daeromme dat de Aerde van malcanderen scheurt, dewijle het niet en regent op de Aerde: de ackerlieden gaen treurich henen, ende bewinden hare hoofden.

d Ierem. 25.a.7.

5

Want oock de honden, die op den velde baren, verlaten de iongen, dewijle gheen gras wasset.

6

^e† Het wildtwerck staet op den berghen, ende snappet na der locht, als de Draken, ende versmachtet, dewijle gheen kruydt en wasset.

e† An. De woudesels staen, etc.

7

Och Heere, ⁺ onse misdaden hebbent Ia verdient: maer helpt doch, om dijns Naems wille: want onse onghehoorsaemheyt is groot, daer wy teghen dy mede ghesondicht hebben.

+ Ieremie gebet.

8

^f Du bist de troost Israels, ende haer Noodt helper: waeromme stellestu dy, als warestu een ^g gast inden lande, ende als een vreemt man, die slechs ouer nacht daerinne blijft?

f Iesaie. 49.a.5. Ierem. 16.b.19. ende 17.b.17.

g Dat is, Du stellest dy, ghelijc als een gast, vreemde man ofte een die vertzaecht is: want du neemst dy onser niet aen, ende en bewijsest dyne macht niet, ons te helpen.

9

Waeromme stellestu dy als een Heldt die vertzaecht is, ende als een Reuse, die niet helpen en kan? du bist ymmers onder ons Heere, ende wy heeten na dynen Name: en verlaet ons niet.

B.10

So spreect de Heere van desen volcke: Sy loopen gheerne ^h henen ende weder, ende blijuen niet gheerne te huys: daeromme en wil harer de Heere niet, maer hy denct nu aen hare misdaet, ende wil hare sonde te huys soecken.

h Of, herwaerts ende derwaerts,

11

Ende de Heere sprack tot my: ⁱ Du salt niet voor dit volck om ghenade bidden.

i Ierem. 7.b.15.

12

^k Want wanneer sy alschoon vasten, so en wil ick doch haer smeecken niet hooren: ende wanneer sy alschoon brandoffer ende spijsoffer brengen, so en behagen sy my doch niet, maer ick wilse met den sweerde, honger ende pestilencie te niete maken.

k Iesaie. 1.b.11. Ierem. 6.c.20. ende 7.c.20.

13

^l Doe sprac ick: Och Heere Heere, siet de Propheten segghen hen: Ghy en sult gheen sweert sien, ende gheen diere tijt by v hebben: maer ick wil v goeden vrede geuen aen deser plaetse.

l Ierem. 5.b.12. ende 23.b.16. ende 27.a.9. ende. 29.a.8.

14

Ende de Heere sprack tot my: De Propheten propheteren valsch in mynen Name: ^m ick en hebse niet ghesonden, ende hen niets beuolen, ende niets met hen ghesproken: sy predicken v valsche ghesichten, ^n† duydinghen, Afgoderie, ende haers herten bedriegherie.

m Ierem. 23.c.21. ende 27.b.15. ende 29.a.9.

n† An. geraetsels

15

Daeromme so spreeckt de Heere, vande Propheten, die in mynen Name propheteren, so ickse doch niet ghesonden en hebbe: ende sy dannoch predicken, daer en sal gheen sweerdt, noch diere tijt, in dit lant komen: ^o sulcke Propheten sullen steruen, door het sweert ende hongher.

o Sachar. 13.a.2.

16

Ende het volck dat sy propheteren, sullen vanden sweerde ende honger, op de straten te Ierusalem hier ende daer liggen, ^p datse niemant begrauen en sal: also oock hare wijuen, sonen ende dochteren, ende wil hare boosheyt ouer haer schudden.

p Ierem. 16.a.4.

17

Ende du salt dit woort tot hen seggen: ^q Myne ooghen vlieten met tranen dach ende nacht, ende en houden niet op: want de Ionckvrouwe de dochter mijns volcx, is grouwelicken gheplaecht, ende iammerlicken gheslaghen.

q Thren. 1.b.16. ende 2.b.18. ende 3.e.48. Ierem. 13.b.17.

18

Gae ick henen wt op het velt, siet, so ligghen daer verslaghene met den sweerde: kome ick in de stadt, so liggen daer van hongher versmachtede: want oock de Propheten, daertoe oock de

[fol. 26r]

Priesters, moeten in een lant trecken, dat sy niet en kennen.

19

Hebstu dan Iuda verworpen? ofte heeft dyne ziele een walghinghe aen Zion? waeromme hebstu ons dan also gheslaghen, dat ons niemant helpen en kan? ^r wy hoepten het soude vrede worden, so en koemt daer niets goets: wy hoepten, wy souden heel worden, doch siet, so is daer meer schadens.

r Ierem. 8.b.15.

C.20

Heere, ⁺ wy bekennen onse Godloose wesen, ende onser vaderen misdaet: ^s want wy hebben teghen dy ghesondicht.

+ Ieremie gebet.

s Baruc. 2.b.12.

21

Doch om dijns Naems wille, en laet ons niet gheschendet worden: ^t laet den throon dyner heerlicheyt, niet bespottet worden: gedenct doch ende laet dijn Verbont met ons, niet ophouden.

t Iesa. 49.b.15.

22

^u Daer en is doch ymmers onder der Heydenen Afgoden niemant, die reghen konnen gheuen, so en kan den Hemel oock niet regenen; du bist doch ymmers de Heere onse God, op dien wy hopen: want du kanst sulckes alles doen.

u Ierem. 5.c.24.