Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

1. De Heere roept zijn volck hoewel trouweloos, tot hem, 2. ende settet hen hare schandelicke ontrouwe ende hoererije onder de ooghen, 6. Iuda siet Israel, hoererije haluen, grousaemlicken straffen, 8. drijft der hoererije niet min, 11. ende wordt onuroom teghen ghene, 12. (die derhaluen ter boete wort gheroepen,) ghesproken, 14. van wederbouwinghe der Kercken, met haren rechten Godsdienst, 20. straffe des huys Israels, haers verachtinghe haluen, 22. ende bekentenisse der sonde, dier, die hen ten Heere bekeeren.

A.1

ENde ^{a †} spreect: ^b Wanneer hem een man van synen wijue scheyden laett, ende sy treckt van hem, ende neemt eenen anderen man, derf hyse oock weder aennemen? en isset niet also, dat dat landt verontreynighet wort? du doch hebst met velen boeleerders ghehoereert: doch koemt weder tot my, spreeckt de Heere.

a verstaet, de Heere, die dy dynen hope sal feylen laten: siet aent eynde voorigens cap.

† an. Men spreect:

b Deute. 24.a.1.

2

Heft dyne ooghen op tot den hoochten, ende siet toe, hoe du ^c allenthaluen hoererije drijfft:

c Of, alom, oueral

[fol. 21v]

aen den straten sittestu, ende ^d verbeydest op haer, ghelijck als een Araber in der woestijne, ende verontreynighest het landt, met dyner hoererije ende boosheyt.

d Of, houdest wacht,

3

^e Daerom moet oock de vroechreghen wt blijuen, ende gheen spadenreghen komen: du hebst eener hoeren aengesicht, du en wilt dy niet meer schamen.

e 1.Reg. 17.a.1.

4

Ende schreyest euenwel tot my: Lieue Vader, du Meester myner ieughet.

5

Wiltu dan eewichlicken toornen, ende van der grimmicheydt niet aflaten? siet, du leerest ende doest quaedt, ende en laetst dy niet steuren.

6

^* Ende de Heere sprack tot my, ter tijdt des Konincks Iosia: Hebstu oock gesien, wat Israel de afuallige dede? ^f sy ghinck henen op alle hooghe berghen, ende onder alle groene boomen, ende bedreef aldaer hoererije.

* Cap.iij. Luth.

f Ierem. 2.c.20.

7

Ende ick sprack, doe sy sulcks alles ghedaen hadde: Bekeert dy tot my: doch sy en bekeerde haer niet.

8

^g Ende hoewel haer suster Iuda, de verstockede ghesien heeft, hoe ick der afuallighen Israels ouerspeelderije ghestraffet, ende haer verlaten, ende haer eenen scheydtbrief ghegheuen hebbe, noch en vreest haer hare suster, de verstockede Iuda niet, maer gaet henen, ende bedrijft oock hoererije.

g Hesek. 33.a.7.

9

Ende van ^h† den gheschrey harer hoererije, is het landt verontreyniget: want sy bedrijft ouerspel met steenen ende houten.

h† an. haren lichtueerdighen hoeren oft hoereren is etc.

B.10

ⁱ Ende in allen desen, en bekeert haer de verstockede Iuda haer suster, niet tot my van gantscher herten, maer huychelt also, spreeckt de Heere.

i Hosee. 5.a.6.

11

Ende de Heere sprack tot my: ^k De afuallighe Israel is vroom, teghen de verstockede Iuda.

k Hesek. 16.f.51.

12

Gaet henen, ende predickt teghent Noorden also, ende spreeckt: Keert weder, du afuallighe Israel, spreeckt de Heere, so wil ick mijn ^l† aengesicht niet van v wenden: want ^m ick ben barmhertich spreeckt de Heere, ende en wil niet eeuwichlick toornen.

l† An. mynen toorne op v niet vallen laten.

m 4.Esdr. 2.d.31.

13

Alleen bekennet dyne misdaedt, dat du tegen den Heere dynen God, ghesondiget hebst, ende hier ende daer gheloopen tot vreemden Goden onder allen groenen boomen, ende en hebt myner stemme niet ghehoort, spreeckt de Heere.

14

ⁿ Bekeert v ghy afuallighe kinderen, spreect de Heere: ^o want ick wil v my vertrouwen, ende wil v halen, dat een eene gantsche stadt, ende twee een gantsch lant voeren sullen, ende wil v brenghen te Zion.

n Syrac. 17.c.24. Ierem. 3.b.17.

o Ioan. 3.c.29.

15

^p Ende wil v Herders gheuen na mynen herte, die v weyden sullen met leere ende wijsheydt.

p Iesai. 1.c.26. Ierem. 23.a.4.

16

Ende het sal gheschieden, wanneer ghy ghewassen, ende uwer vele gheworden is in den lande, so en salmen spreeckt de Heere, terseluer tijt niet meer segghen van ^q des Verbonts Arcke des Heeren, oock derseluen niet meer gedencken, noch daer van predicken, noch haer besoecken, noch aldaer meer offeren.

q Oft, de Kiste des Uerbonts.

17

^r Maer terseluer tijt, salmen Ierusalem heeten, des Heeren Throon: ende alle Heydenen sullen hen daer henen versamelen, om des Heeren Naems wille te Ierusalem: ende en sullen niet meer wandelen na den ghedachten haers boosen herten.

r Galat. 4.c.26. Apocal. 21.a.3. Hesek. 43.a.7.

18

Te dier tijt sal het huys Iuda gaen ten huyse Israels, ende sullen met malcanderen komen vant ^s Noorden, int landt, dat ick uwen vaderen ten erue ghegheuen hebbe.

s Matth. 8.b.11. Luc. 13.c.27.

19

Ende ick segghe dy toe: O hoe wil ick dy so vele kinderen gheuen, ende dat lieue landt, dat schoone erue, namelicken, het heyr der Heydenen? ende ick segghe dy toe: Du salt my als dan heeten: Lieue Vader, ende niet van my wijcken.

C.20

Doch het huys Israels, en achtet myner niet: ghelijck als een wijf haers boelen niet meer en achtet, spreeckt de Heere.

21

^t Daeromme salmen een klaechlick huylen ende weenen der kinderen Israels hooren, op den hoochten: daer voor dat sy quaet ghedaen, ende des Heeren haers Gods vergheten hebben.

t Ierem. 31.b.15.

22

^u So keeret nu weder, ghy afuallighe kinderen, so wil ick v heelen van uwer onghehoorsaemheydt: siet, wy komen tot dy: want du bist de Heere onse God.

u Ierem. 3.a.9.

23

Waerlicken, het is enckel bedriegherije met den kleynen berghen, ende met allen berghen: waerlicken, Israel en heeft gheen hulpe, dan alleen aen den Heere onsen God.

24

Ende onser vaderen ^x arbeyt, die wy van ieughet op ghehouden hebben, moeten met schanden ondergaen, met tsamen haren schapen, runderen, kinderen ende dochteren.

x Dat is, hare stichtinghe ende Godsdienst, ofte Afgoderije, daer sy vele aen ghearbeydet ende ghedaen hadden.

25

Want daer wy ons op verlieten, dat is ons enckel schande, ende dies wy ons troosteden, dies moeten wy ons nu schamen: want wy sondichden daer mede tegen den Heere onsen God, beyde wy ende onse vaderen, van onser ieughet op, oock tot op desen hedighen dach, ende en hoorden de stemme des Heeren onses Gods niet.