Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat Lxv. Capittel.

1. Beroepinghe der Heydenen, 2. wt oorsaecke der onghehoorsaemheyt der Ioden, 5. 11. die, (wtghenomen seer weynighe) harer Afgoderije haluen vanden Heere verworpen, ende grousaemlicken omghebracht worden, 12. der Uromen segen, der Godloosen vloeck, 17 van den nieuwen ende ieuchdighen Rijcke Christi, 19. met tsamen synen ende syner burghers, welstandt, 21. ghelucksalicheydt, 29. ende wonderbaren vrede.

A.1

ICk ^a worde ghesocht van dien, die niet na my en vraechden, ick worde gheuonden van dien, die my niet en sochten: ende tot den Heydenen, die mynen Name niet aenriepen, segghe ick: Hier ben ick, hier ben ick.

a Iesai. 52.b.15. Roman. 10.c.20. ende 15.c.21.

2

Want ick strecke myne handt wt, den gantschen dach, tot eenen onghehoorsamen volcke, dat synen ghedachten na wandelt, op eenen weghe die niet goet en is.

3

Een volck dat my vertoornet, is altoos voor mynen aenghesichte: ^b offert in den Houen, ^c ende roockt op den ^d Tieghelsteenen,

b Deute. 12.a.5. ende 14.c.23.

c Exod. 20.c.24.

d dat is: Op den Altaren, diese selue maeckten.

4

Woonet onder den dooden grauen, ende onthoudt hem in den kuylen: ^e eten Swijnen vleesch, ende hebben grouwelsoppen in haren potten,

e Leuit. 11.a.5.7. Deute. 14.a.3.8.

5

Ende spreken: Blijft te huys, ende en roert my niet aen: want ick sal dy ^f heylighen: sulcke sullen eenen roock worden in mynen toorne, ende een vyer, dat den gantschen dach brandt.

f dat is: Du Prophete en derfst my niet leeren heylich worden: laett my dy lieuer heyligen of leeren, hoe du heylich wordest.

6

Siet, het staet voor my gheschreuen: Ick en wil niet swijghen, maer betalen, Ia ick wil hen in haren boesem betalen,

7

Beyde hare misdaedt ende harer vaderen misdaedt te samen. spreect de Heere: die op den berghen gherooct, ende my op den kleynen bergen gheschendet hebben, ick wil hen toemeten haer vorighe wesen in haren boesem.

8

So spreeckt de Heere: Ghelijck als wanneer men most in eener druyue vindet, ende spreeckt: En verderft het niet, want daer is eenen seghen inne: also wil ick om myner knechten wille doen, dat ick het altemael niet en verderue:

9

Maer wil wt Iacob zaedt wassen laten, ende wt Iuda, dat mynen Berch besitte: want myne wtuerkorenen sullen hem besitten, ende myne knechten sullen daer woonen.

B.10

Ende Saron sal een huys voor de kudde, ende ^g het dal Achor, sal ten veelegher worden, mynen volcke, dat my socht.

g Iosue. 7.c.25.

11

Daerenteghen ghy, ghy die den Heere verlatet, ende mijns heylighen Berchs verghetet, ende richtet den ^* Gad eenen disch aen, ende schenct den Meni vol in van dranckoffer.

* Gad sal een Afgod ten krijge geweest zijn, als Mars: want Gadad heet rusten. Meni heet een getal: dat sal der kooplieden God geweest zijn, als Mercurius, die met gelttellen omgaet. Dat roert hy, als hy spreect: Ick wil v tellen, ten sweerde: als soude hy seggen: Ick wil v rustens ende tellens ghenoech gheuen.

12

Wel aen, ick wil v tellen ten sweerde, dat ghy v alle buygen moetet ter slachtinghe: ^h daer om dat ick riep, ende ghy en antwoordet niet, dat ick sprack, ende ghy en hoordet niet: maer dedet wat my qualick beuiel, ende verkoost, dat my niet en behaechde.

h Prouer. 1.c.24. Ierem. 7.b.13. Iesai. 66.a.4.

13

Daerom spreeckt de Heere Heere also: Siet, myne knechten sullen eten, doch ghy sullet hongheren: siet, myne knechten sullen drincken, doch ghy sullet dorsten: siet, myne knechten sullen vrolick zijn, doch ghy sullet te schanden worden.

[fol. 20r]

14

Siet, myne knechten sullen van goeden moede iuychen, doch ghy sullet van hertenleedt schreyen, ende van iammer huylen.

15

Ende sullet uwen name laten mynen wtuerkorenen ten ⁱ swoer: ende de Heere Heere sal dy dooden, ende syne knechten met eenen anderen name noemen,

i Dat is: ten exempel eens vloecks.

16

^k Dat wie hem seghenen sal op Aerden, die sal hem in den rechten God seghenen: ende wie sweeren sal op Aerden, die sal by den rechten God sweeren: want der vorighen angst is vergheten, ende zijn van mynen ooghen verborghen.

k Ierem. 9.c.23. 1.Corint. 1.d.31. 2.Corint. 11.b.17.

17

^l Want siet, ick wil eenen nieuwen Hemel ende nieuwe Aerde scheppen, datmen der vorighen niet meer ghedencken en sal, noch te herten nemen:

l 2.Pet. 3.b.13. Apoca. 21.a.1. Iesai. 66.c.22.

18

Maer sy sullen hen eewichlick verheughen, ende vrolick zijn ouer tghene, dat ick scheppe: want siet, ick wil Ierusalem maken ter ^m hertenlust, ende haer volck ter vreuchde.

m Of, vrolicheyt,

19

Ende ick wil vrolick zijn ouer Ierusalem, ende my verheughen ouer mijn volck: ende daer en sal niet meer in ghehoort worden de stemme des weenens, noch de stemme des klaghens:

C.20

Daer en sullen niet meer zijn kinderen, die hare daghen niet ghekrijghen, ofte ouden, die hare Iaren niet volbrenghen: maer de ⁿ Ionghen van hondert Iaren sullen steruen, ende de sondaers van hondert Iaren, sullen veruloeckt zijn.

n Ionghen van etc. heeten de Godloosen wt sulcker reden: Wanneer du reede hondert Iaer leefdest, so bleefstu doch een kint: wanneer du alree de hondert Iaer leefdest, so bleefstu doch eenen schalc: dat is: Du wilst nemmermeer wijs ende kloeck worden. Euen datselue heet oock: De dagen gekrijgen, ende de Iaren volbrenghen, dat is: wijs ende vroom worden.

21

^o Sy sullen huysen bouwen ende bewoonen: sy sullen wijnberghen planten, ende derseluen vruchten eten.

o Deute. 28.d.30.

22

Sy en sullen niet bouwen, dat een ander bewoone, ende niet planten, dat een ander ete: want de daghen mijns volcks sullen zijn als de dagen eens booms, ende het werck harer handen sal oudt worden, by mynen wtuerkorenen.

23

Sy en sullen niet te vergheefs arbeyden, noch ^p† ontijdighe gheboorte baren: want sy zijn het zaedt der gheseghenden des Heeren, ende hare nakomelinghen met hen.

p† And. te verschrickinghe baren.

24

^q Ende het sal geschieden, eer sy roepen, wil ick antwoorden, wanneer sy noch spreken, wil ick hooren.

q Psalm. 32.a.5.

25

^r De Wolf ende het Lam, sullen haer te samen weyden: de Leeuwe sal stroo eten als een Rundt, ende de Slange sal Aerde eten: sy en sullen niet schaden noch verderuen, op mynen gantschen heylighen Berghe, spreeckt de Heere.

r Iesai. 11.a.6.