Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xl. Capittel.

1. Troostpredikinghe van der verlossinghe wt der Babylonischer geuanckenisse, ende dier, die door Christum gheschiet is allen Gheloouighen, 18. bescheldinghe der Afgodendienaers. 27. ende dier, die hen op den Heere niet en vertrouwen.

A.1

TRoostet, troostet mijn volck, spreeckt uwe God.

2

^a† Spreect vrientlicken met Ierusalem, ende predickt haer, Dat haer ^b Ridderschap een eynde heeft: want hare misdaedt is vergheuen: want sy heeft ^c dobbel ontfanghen van der hant des Heeren, voor alle haer sonde.

a† And. sal spreken etc.

b Ridderschap is den Godsdienst in den ouden Testamente.

c Namelicken, vergheuinge der sonden, ende vrijheyt van de Wet Mosi: dat is, enckel genade voor sonde, het leuen voor den doot.

3

^d Daer is een stemme eens Predikers in der woestijne: Bereydet den Heere den wech, maect op den velde een effene bane onsen God.

d Iesai. 57.b.14. Matth. 3.a.3. Marc. 1.a.3. Luc. 3.a.4. Ioan. 1.c.23.

4

Alle dalen sullen verhooghet worden, ende alle berghen ende hueuelen, sullen vernedert worden: ende wat onghelijck is, dat sal effen, ende wat oneffen is, dat sal gheslicht worden.

5

^e Want de heerlicheydt des Heeren sal gheopenbaert worden: ende alle vleesch met malcanderen sal sien, dat des Heeren mont spreeckt.

e Ioan. 1.b.14.

6

Daer spreeckt een stemme: Predickt: ende ick sprack: Wat sal ick prediken? ^f Alle vleesch is hoy, ende alle zijn ^g goedertierenheyt is, als een bloeme op den velde.

f Psalm. 90.a.6. Syrach. 14.b.17. Iacob. 1.b.10. 1.Pet. 1.c.24.

g Is alle het goet doen, oft het goede leuen, dat het vernuft vermach ende doet.

7

Het hoy verdorret, de bloeme verwelcket: want des Heeren Gheest blaest daer in: Ia het volck is het hoy.

8

Het hoy verdorret, de bloeme verwelcket: ^h doch het woordt onses Gods blijft eeuwichlick.

h Psalm. 33.b.11. ende 117.a.2. ende. 119.k.90. Matth. 5.b.18. Ioan. 12.d.34.

9

ⁱ Zion du Predikersche, klimt op eenen hooghen berch, Ierusalem du Predikersche, heft dijn stemme op met macht, heft op, ende en vreest dy niet: segghet den steden Iuda: ^k Siet, daer is uwe God.

i 1.Pet. 2.a.9.

k Iesai. 62.b.11.

B.10

Want siet, de Heere Heere koemt gheweldichlicken, ende synen arm sal heerschen: siet, synen loon is by hem, ende syne vergheldinghe is voor hem.

11

^l Hy sal syne kudden weyden als een herder: hy sal de lammeren in syne armen vergaderen, ende in synen schoote draghen, ende de ^m† oyen leyden.

l Psalm. 23.a.1. Hesek. 34.c.23. ende. 37.c.24. Ioan. 10.b.11.

m† And. der dragender verschoouen.

12

Wie meet de wateren met der vuyst, ende vatet den Hemel met der spannen? ende begrijpt met eenen ⁿ drylinghe de Aerde, ende weget de berghen met eenen gewichte, ende de hueuelen met eener waghe?

n Dat is, met eener mate dryer vingher breet.

13

^o Wie onderrichtet den Gheest des Heeren, ende welcker Raetgheuer onderwijset hem?

o Rom. 11.d.34 1.Corinth. 2.b.16. Sapient. 9.b.13.

14

Wien vraecht hy om raedt, die hem verstandt geue, ende leere hem den wech des rechts? ende leere hem de bekentenisse, ende onderwijse hem den wech des verstants?

15

Siet, de Heydenen zijn geachtet, als een druppe die in den eemer blijft, ende als een ^p† schardeken dat in der waghe blijft: siet de Eylanden zijn als een kleyne stof.

p† And. stofken

16

De Libanon ware te ^q weynich ten vyere, ende syne ghedierten te luttel ten brandoffer.

q Oft, kleyn, geringhe

17

Alle Heydenen zijn niets voor hem, ende euen als een nietich ende ijdel dinck gheachtet.

18

^r Wien willet ghy dan God nabeelden? ofte wat voor een gelijckenisse wilt ghy hem maken?

r Iesai. 46.a.5. Actu. 17.c.29.

19

De Meester ghiett wel een beeldt, ende de Goudtsmit ouerguldet, ende maket daer silueren ketenen aen.

C.20

Desghelijcken wie een arme ^s heffinghe vermach, die soect hem wt een hout dat niet en veruuylet, ende soect eenen kloecken Meester daertoe, die een beelt make, dat ^t bestandich zy.

s Dat is, een offer ten beelde, gelijck als het hefoffer in de Wet Mosi. Ende hy wil seggen: De rijcken maken guldene, de armen maken houtene beelden oft Afgoden.

t Of, gheduerich etc.

21

Weet ghy niet? hoort ghy niet? isset v niet voormaels verkondicht? hebt ghijt niet verstaen, van aenbeginne der Aerden?

22

Hy sitt bouen den kloot der Aerden, ende die daer op woonen, zijn als ^u Sprinckhanen: ^x die den Hemel wttreckt als een dunne vel, ende breydetse wt, als een hutte, daermen in woonet.

u Die lichtelick veriaecht ende verschuychtert worden.

x Iesai. 44.c.24.

23

Die de Vorsten te niete maeckt, ende de Richters op Aerden ijdel maect.

24

^y† Gelijck als hadde haer stamme noch planten, noch zaet, noch wortelen in der Aerden: dat sy, so eenen windt onder haer waeyet, verdorren, ende haer eenen draeywindt, ghelijck als een stoppel wech voert.

y† And. Na den male, dat sy niet meer en sullen geplant noch gesaeyt worden: noch haren stam gheen wortelen krijgen sal in der Aerden: maer hy salse wech blasen, ende sullen verdorren etc.

25

Wien willet ghy my dan nabeelden, dien ick ghelijck zy? spreeckt de Heylighe.

26

Heft uwe ooghen in de hoochte, ende siet: wie heeft sulcke dinghen gheschapen, ende leydet haer heyr, by den ghetale hier wt? ^z diese alle by namen roepet: zijn vermoghen ende stercke kracht is so groot: dat het niet aen eenen feylen en kan.

z Psalm. 147.a.7.

27

Waerom spreeckstu dan Iacob, ende du Israel segst: Mynen wech is den Heere verborghen, ende mijn recht gaet voor mynen God voor by?

28

Weetstu niet: hebstu niet ghehoort? de Heere de eewighe God, die de eynden der Aerden geschapen heeft, en wordt niet moede noch matt: zijn verstandt is ongrondeerlick.

29

Hy gheeft den moeden kracht, ende sterckte ghenoech den onuermoghenden.

D.30

De ^a iongen worden moede ende amechtich, ende de ionghelinghen.

a Dat is, de ionghe manschap, die hen op haer stercheyt ende ionckheyt verlaten.

31

Daerenteghen die op den Heere wachten, die krijghen nieuwe kracht, dat sy opuaren met vleughelen, gelijck als Arenden: dat sy loopen ende niet amechtich worden, dat sy wandelen, ende niet moede en worden.