Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iiij. Capittel.

1. Dooden ende die niets zijn, gheluckigher dan bekommerde leuendighen, 4. konst ende vlijt der dwasen nijde onderworpen, 8. Eensaemheyt ellendich, 13. arme kintlicke wijsheyt beter, dan oude Konincklicke dwasheyt, 17. God vreesen ende menschlicke vernuft te buyten gaen, het troostelickeste in desen ellendighen leuen.

A.1

ICk wendde my ende sach aen, ^a alle die daer onrecht lijden, onder der Sonnen: ende siet, daer waren tranen, der ghener, die daer onrecht leden, ende hadden gheenen trooster: ende die hen onrecht deden, die waren te machtich, dat sy ghenen trooster hebben en konden.

a Habac. 1.a.2. Eccle. 5.a.7.

2

Doe louede ick de dooden, die alreede gestoruen waren, meer dan de leuendighen, die het leuen noch hadden.

3

Ende dannoch beter, dan die beyden, die noch ^b niets is, ende de boose wercken niet en siet, die onder der Sonnen gheschieden.

b Dat is, die noch niet in sulcke ongheluck leeft.

4

Ick sach aen den arbeydt ende gheschicklickheyt in allen saken: daer benijdet een den anderen: dat is oock ymmer ijdelheyt ende moeyte.

5

^c Want een sot slaet de vingheren in malcanderen, ende verslindt zijn vleesch.

c Dat is, Kan yemandt wat, so ismen hem vyandt, ende de vyandt is doch selfs een dwaes, die niets kan, dan dat hy hem selfs van hate martert, daerom is het doch een ellendich wesen op Aerden.

6

^d Het is beter een hant vol met ruste, dan beyde vuysten vol met moeyte ende iammer.

d Psalm. 37.b.16. Prouer. 15.b.16. ende 16.a.8. Syrac. 29.d.30. 1.Timo. 6.a.8.

7

Ick wendde my, ende sach aen de ijdelheyt onder der Sonnen.

8

^e† Daer is een mensche alleene ende niet: zijn tweedder, ende en heeft noch kindt noch broeder: noch en is zijns arbeydts gheen eynde, ende syne ooghen worden des rijckdoms niet satt: wien arbeyde ick doch, ende breke myner zielen af? dat is oock ymmer ijdelheyt ende een boose moeyte.

e† And. Wat ist [van den mensche] die alleen is, ende en heeft gheen tweedde paert.

9

So is het ymmer beter, twee dan een: want sy ghenieten doch haers arbeydts wel.

B.10

Valt harer een, so helpt hem zijn gheselle op:

[fol. 212v]

wee dien, die alleen is: wanneer hy valt, so en is daer gheen ander, die hem op helpt.

11

Oock wanneer twee by malcanderen liggen, verwermen sy hen doch: hoe kan een alleen warm worden?

12

Een kan ouerweldicht worden: doch twee konnen wederstaen: want een dryuoudich snoer breeckt niet lichtelick ontwee.

13

Een arm kindt dat wijs is, is beter dan een oudt Koninck, die een dwaes is, ende en weet hem niet voor te sien.

14

^e Eener koemt wt der gheuanckenisse ten Koninckrijcke, ^f ende een ander die in synen Konincrijcke gheboren is, verarmet.

e Gene. 41.b.14.e.40. 1.Sam. 16.b.13. 1.Reg. 12.b.19.

f 2.Para. 33.b.11. 2.Reg. 25.a.3.

15

Ende ick sach, dat alle de ^g leuendighen onder der Sonnen, wandelen by eenen anderen kinde, dat in des ghenen stede sal op komen.

g Leuendighen heet Salomo, die daer heerlic leuen op Aerden: als by haue ende anders in grooter pracht, ghelijck als ware het leuen ende de werelt haer eygen.

16

Ende des volcks, dat voor hem henen ginck, was gheen eynde, ende des dat hem na ghinck: ende en werden syner doch niet vrolick: dat is oock ymmer ijdelheyt ende een iammer.

17

^* Bewaert dynen voet, wanneer du ten huyse Gods gaest, ^h ende ^i† koemt dat du hoorest: dat is beter dan der dwasen offer: want sy en ^k† weten niet wat sy quaets doen.

* Cap. v. Luth. Ten eersten, weest du vroom.

h 1.Sam. 15.c.22. Hose. 6.a.7.

i† And. want hy nadert hem te hooren: brenghet niet offer, als de dwasen, die daer niet en weten, wat onrecht ghedaen is.

k† An. en konnen niet doen dat aenghenaem is.