Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat ij. Capittel.

1. Wellust des vleesches, ende Konincklicke pracht, 12. Item, beulijtinghe der wijsheyt, 18. ende zijns arbeyts niet ghenieten derren in desen leuen, is ijdelheyt.

A.1

ICk sprac in myner herten, Wel aen, ick wil wel leuen, ende goede daghen hebben: doch siet, dat was oock ijdelheyt.

2

Ick sprack ten lachen, Du bist dul: ende ter vreuchde, Wat maeckstu?

3

Doe dachte ick in myner herten, ^a† mijn lichaem van den wijne af te trecken, ende mijn herte ter wijsheydt te voeren, dat ick begrepe wat dwaesheyt is: tot dat ick leerde, wat den menschen goet ware, dat sy doen souden, so langhe als sy onder den Hemel leuen.

a† And. ofte ick mijn vleesch der wijne ouergeuen: Of, ofte ick mijn herte ter wijsheyt voeren woude, dat etc.

4

^b Ick dede groote dinghen: ick bouwede huysen, ick planttede wijnberghen.

b 1.Re. 3.4.5.6.7.

5

Ick maeckte my houen ende lusthouen, ende planttede daer alderley vruchtbare boomen in.

6

Ick maecte my dijcken, daerwt te wateren het woudt der groenender boomen.

7

^c Ick hadde knechten ende maechden ende ghesinne: ick hadde eene grooter haue aen runderen ende schapen, dan alle die voor my te Ierusalem gheweest waren.

c 1.Reg. 4.9.

8

^d Ick vergaderde my oock siluer ende goudt, ende van den Koninghen ende Landen, eenen schatt: ick bestelde my Sanghers ende Sangerschen, ende ^{e †} wellust der menschen, ende alderley snarenspel.

d 2.Para. 9.b.13.c.20. Syr. 46.c.26. 1.Reg. 10.c.27.

e Dat is, Met singhen ende springhen, dantzen ende huppelen.

† And. Keurlicke henen gheleydde vrouwen in krijghe, die der menschen kinderen vreuchde zijn.

9

Ende nam toe, bouen alle die voor my te Ierusalem gheweest waren: oock bleef de wijsheyt by my.

B.10

Ende alles wat myne ooghen wenscheden, dat liet ick hen, ende en weerde mijn herte geen blijschap, dat het vrolick was van alle mynen arbeydt: ende dat hield ick oock voor mijn deel, van alle mynen arbeydt.

11

Doe ick daerentegen aensach alle myne wercken, die myne hant ghedaen hadde, ende de moeyte, die ick ghehadt hadde: siet, doe was het altemael ijdelheyt ende iammer, ende niets meer onder der Sonnen.

12

Doe wendde ick my te sien de wijsheyt, ende kloeckheyt, ende dwaesheyt, ^{f †} want wie weet, wat die voor een mensche worden sal, na den Koninck, dien sy schoon alreede gemaeckt hebben?

f Dat is, Den teghenwoordighen verachten sy, den komstighen begeeren sy: ende weten doch niet, hoe hy ghedijen sal.

† And. want wie is de mensche, die het den Koninck in sulcken wercken moghe na doen?

13

^g Doe sach ick, dat de wijsheyt de dwaesheyt ouertradt, ghelijck als het licht de duysternisse.

g 2.Corin. 6.b.14.

14

^h Dat den wijsen syne ooghen in den hoofde staen: ⁱ daerenteghen dat de sotten in duysteren gaen: ^k ende merckte doch, dat het den eenen gaet als den anderen.

h Prouer. 17.c.24 Eccle. 8.a.1.

i Prouer. 4.b.19. Hiob. 5.b.14.

k Psalm. 49.b.11.

15

Doe dachte ick in myner herten, Dewijle het dan den dwase gaet als my, waerom hebbe ick dan na wijsheyt ghestaen? doe dachte ick in myner herten, dat sulcks oock ijdelheyt zy.

16

Want men en ghedenckt des wijsen niet eewichlick, euen so weynich als des dwasen: ende de toekomende daghen vergheten alle dinck: ^l ende ghelijck als de wijse sterft, also oock de dwase.

l Psalm. 49.b.11. Hiob. 21.c.23.

17

Daerom verdroot my te leuen: want het beuiel my qualick, wat onder der Sonnen gheschiedt, dat het so gantschelicken ijdelheydt ende moeyte is.

18

Ende my verdroot alle mijns arbeydts, dien ick onder der Sonnen hadde: dat ick den seluen eenen mensche laten moeste, die na my zijn soude.

[fol. 212r]

19

Want wie weet, oft hy wijs ofte dul zijn sal? ende sal doch heerschen in alle mynen arbeyde, dien ick wijslicken gedaen hebbe onder der Sonnen: dat is oock ijdelheyt.

C.20

Daerom wendde ick my daer henen, dat mijn herte afliete, van allen arbeydt, ^m† dien ick dede onder der Sonnen.

m† An. ende wijsheyt, dier ick my beulijtichde onder etc.

21

Want een mensche, die synen arbeydt ghedaen heeft, met wijsheyt, vernuft ende geschicklicheyt, moet hem eenen anderen ten erfdeele laten, die daer niet aen ghearbeydt heeft, dat is oock ijdelheyt ende een groot ongheluck.

22

Want wat krijcht de mensche van alle synen arbeydt ende moyete zijns herten, die hy heeft onder der Sonnen?

23

Dan alle zijn leefdaghe smerte met onmoedicheyt ende leedt? dat oock zijn herte des nachts niet rustet: dat is oock ijdelheyt.

24

ⁿ Is het nu den mensche niet beter, dat hy ete ende drincke, ende zijn ziele ^o goeder dingen zy, in synen arbeyt? Ia sulcks sach ick oock, dat het van Gods handt koemt.

n Eccl. 3.b.13.c.23 ende 5.b.17.

o Dat is, Goedts moedts, vrolic zy.

25

Want wie heeft vrolicker ghegheten, ende hem meer verheucht dan ick?

26

Want den mensche, die hem behaecht, gheeft hy wijsheyt, kennisse ende vreuchde: daerenteghen den sondaer gheeft hy ongheluck: dat hy vergadere ende te hoop hoope, ende het doch dien ghegeuen worde, die God behaecht: daerom is dat oock enckel iammer.