Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xvi. Capittel.

A.1

DE mensche settet hem wat voorin der herten: ^{+ a} doch van den Heere koemt, wat de tonghe spreken sal.

+ So gantsch staet alle dinck in Gods hant. Prouerb. 21.a.1.

a Matth. 10.b.19. Luc. 12.b.11. ende 21.b.15.

2

^b Eenen yeghelicken duncken syne weghen reyne zijn: ^c doch alleene de Heere maeckt het herte ghewisse.

b Prouer. 21.a.2.

c Psalm. 33.b.15.

3

^d Beueelt den Heere dyne wercken, so sullen dyne aenslaghen voort gaen.

d Psalm. 37.a.5. ende 55.c.23. Hiob. 13.b.15.

4

De Heere maeckt alle dinck om zijns selfs wille: ^e oock den Godloosen ten boosen daghe.

e Rom. 9.b.17.

5

Een stout herte is den Heere eenen grouwel: ende het en sal niet ongestraft blijuen, wanneer sy hen oock alle aen malcanderen hinghen.

6

Door goedicheyt ende trouwe, wordt de misdaet ^f versoenet: ende door de vreese des Heeren, vermijdetmen het quade.

f Dat is, By God ende den menschen: want God wendet de straffe ende de menschen worden vrienden daer door.

7

Wanneer yemandts weghen den Heere welgheuallen, so maeckt hy oock syne vyanden met hem te vreden.

8

^g Het is beter weynich met gherechticheyt, dan vele inkominghe met onrecht.

g Psalm. 37.b.16. Prouer. 15.b.16. Syrac. 29.d.30. 1.Tim. 6.a.8.

9

Des menschen herte slaet synen wech aen, ^h doch de Heere alleene gheeft, dat hy voort gaet.

h Prouer. 3.a.6. ende 19.c.21.

B.10

Prophecie is in den mondt des ⁱ Konincks: synen mondt feylet niet int gherichte.

i Want hy richtet na den rechte, ofte Wet, welcke God beuesticht ende ghebiedt, als zijn eyghen openbaer ampt: huychelt den Heere niet: waerheyt heeft eenen vasten gront.

11

Een ^k rechte waghe ende ghewicht is van den Heere, ende alle ponden in den sacke, zijn zijn werck.

k Prouer. 11.a.1.

12

Voor den Koninghen onrecht doen is eenen grouwel: want door gherechticheyt wordt den throon beuesticht.

13

^l Recht raden beualt den Koninghen wel: ende wie recht toe radet, die wordt bemint.

l 2.Reg. 17.b.14.

14

De grimmicheyt des Konincks, is een bode des doodts: doch een wijs man, sal hem versoenen.

15

Wanneer des Konincks aenghesicht vriendtlick is, dat is het leuen: ende syne ghenade is gelijck als eenen auondtreghen.

16

^m Neemt aen de wijsheyt, want sy is beter dan goudt: ende verstandt hebben is edeler dan siluer.

m Prouer. 3.b.15. ende 8.b.10. Hiob. 28.b.19.

17

Der vromen wech vermijdet het quade: ende wie synen wech bewaert, die behoudt zijn leuen.

18

ⁿ Wie te gronde gaen sal, die wort te voren stout: een hooueerdich ende stout ghemoet, koemt voor den valle.

n Prouer. 18.b.12.

19

^o Het is beter eens nederighen ghemoets zijn, met den ellendighen, ^p dan roof wt deylen met den hooueerdighen.

o Psalm. 37.b.16. Prouer. 15.b.16.

p Iesa. 9.a.2.

C.20

Wie een sake kloeckelicken voert, die vindt gheluck: ^q ende wel dien, die hem op den Heere verlaet.

q Psalm 2.b.12. ende 34.a.9. ende 84.b.13. ende 125.a.1.

21

Een verstandighe wordt gheroemt voor eenen wijsen man: ende lieflicke reden leeren wel.

22

Kloeckheyt is een leuendige fonteyne dien, diese heeft: daerenteghen de ^r tucht der dwasen is dwaesheyt.

r Dat is, Eere, leere, wijsheyt, heylicheyt etc.

23

Een wijs herte spreect kloecklick, ende betert de leere in synen lippen.

24

De reden des vriendtlicken zijn honichseem: troosten de ziele, ende verheughen de beenders.

[fol. 207v]

25

^s Menighen behaecht eenen wech wel: doch zijn laetste gaet tot den doodt.

s Prouer. 14.b.12. Iesa. 55.a.8.

26

Menighe koemt tot grooten ongeluck, door synen eyghen mondt.

27

Een loos mensche graeft na ongheluck, ende in synen monde brandt vyer.

28

Een verkeert mensche richtet twist aen: ende een achterklapper, maeckt de Vorsten oneens.

29

Een ^t wreuelick mensche lockt synen naesten, ende voert hem op gheenen goeden wech.

t Of, onbillich, verweldigher,

D.30

^u Wie met den oogen wenckt, die denckt niet goedts: ende wie met den lippen beteeckent, die volbrengt het quaet.

u Prouer. 6.b.13. ende 10.b.10. Syrac. 27.b.25.

31

^x Grauwe hayren zijn een kroone der eeren, die op den wech der gherechticheyt gheuonden worden.

x Leuit. 19.d.32. Prouee. 20.c.29.

32

Een duldich man is beter dan een sterck man: ende die zijns mondts een heere is, dan de ghene, die steden winnet.

33

^y Het lott wordt in in den schoot gheworpen, doch het valt als de Heere wil.

y Act. 1.c.26. 1.Para. 26.a.8. Ione .1.a.7.