Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xv. Capittel.

A.1

EEn ^* vriendelicke antwoorde stillet den toorne: ^a daerenteghen een hardt woort, richtet grimmicheyt aen.

* Een goet woort, vindt een goede stede. Iudic. 8.a.2. Prouer. 15.b.18. ende 25.b.11.15. 1.Sam. 25.c.23.

a 1.Reg. 12.b.13.

2

De tonge der wijsen maeckt de leere ^b lieflick: der dwasen mondt, spouwet enckel sotheyt.

b Dat is, Sy kan haer fijn helpen, ende de leere wel inbeelden.

[fol. 207r]

3

^c De ooghen des Heeren, sien aen allen plaetsen, beyde de boosen ende de vromen.

c 2.Para. 16.a.9. Psalm. 33.b.13. Hiob. 28.c.28. Syrac. 23.c.25. 2.Macha. 9.a.5. ende 12.c.22. Hebr. 4.b.13. 1.Pet. 3.b.15.

4

Een heylsame tonghe, is eenen boom des leuens: daerenteghen een leughenachtighe tonghe, richtet hertenleedt aen.

5

De sot lastert de tucht zijns vaders: wie daerenteghen de straffe aenneemt, die sal voorsichtich worden.

6

^d Des rechtueerdigen huys heeft groot goet: daerenteghen in der inkominghe des Godloosen, is verderuen.

d Tob. 4.c.23.

7

Den mont der wijsen stroyt wt goeden raedt: daerenteghen des dwasen herte, is niet also.

8

Des Godloosen offer is den Heere eenen grouwel: ⁺ daerenteghen het ghebet der oprechtighen, is hem aenghenaem.

+ Merckt de Historie van Kain ende Habel.

9

Des Godloosen wech is den Heere eenen grouwel: wie daerenteghen der gherechticheyt naiaghet, die wordt bemint.

B.10

^e† Dat is een quade tucht, den wech verlaten: ende wie de straffe hatet, die moet steruen.

e† And. Die den [rechten] verlaet, wordt hardt ghestraft: ende wie de bescheldinghe etc.

11

De Helle ende het verderuen is voor den Heere, hoe veel meer der menschen herte?

12

De bespotter heeft die niet lief, die hem straffet, ⁺ ende gaet niet tot den wijsen.

+ De sotten laten hen niet onderrichten. Sapient. 2.c.

13

^f Een vrolick herte maeckt een vrolick aengesicht: daerenteghen wanneer het herte bekommert is, so valt oock den moedt.

f Prouer. 12.c.25. ende 14.d.30. ende 17.c.22. Syrac. 30.c.21.

14

Een verstandich herte handelt bedachtelick: daerenteghen de koene sotten, regeren sotlick.

15

^g Een bedroefde heeft nemmermeer gheenen goeden dach: daerenteghen eenen goeden moet, is een daechlicks wel leuen.

g Prouer. 17.c.22.

16

^h Het is beter een weynich met der vreese des Heeren, dan eenen grooten schat, daer onruste by is.

h Prouer. 16.a.8. Psalm. 37.b.16. Syrac. 29.d.30. Eccle. 4.a.6. 1.Tim. 6.a.8.

17

Het is beter een gherichte koolen met liefde, dan eenen ghemesten osse met hate.

18

ⁱ Een toornich man richtet twist aen: ^k daerenteghen een gheduldich man, stillet den twist.

i Prouer. 15.a.1. ende 29.c.22.

k Iudic. 8.a.2.

19

Den wech des luyen is doornachtich; daerenteghen den wech des vromen, is wel ghebanet.

C.20

^l Een wijs sone verheucht den vader: ende een dwaesachtich mensche, is syner moeder schande.

l Prouerb. 10.a.1. ende 17.a.6. ende 19.b.13. ende 29.b.15.

21

Den dwasen is de dwaesheyt een vreuchde: daerenteghen een verstandich man, blijft op den rechten wech.

22

^m De aenslaghen worden te niete, waer gheenen raet by is: waer daerenteghen vele raetgheuers zijn, daer bestaen sy.

m Prou. 11.b.14. ende 24.a.6.

23

Het is eenen een vreuchde, wanneermen hem recht antwoordet: ^* ende een woort te syner tijt, is seer lieflick.

* Prouer. 25.b.11.

24

Den wech des leuens gaet opwaerts kloeck te maken: op datmen vermijde de Helle nederwaerts.

25

De Heere sal het huys der hooueerdighen verbreken, ⁿ ende de palen der rechtueerdighen ^o beuestighen.

n Psalm. 146.a.9.

o Of, vast maken

26

De aenslaghen des erghen zijn den Heere eenen grouwel: ^p daerenteghen troostelicke reden den reynen.

p Of, de reden der vrindelicken zijn reyne.

27

De ghierighe verstooret zijn eyghen huys: ^q wie daerentegen gheschencken hatet, die sal leuen. ⁺

q Psalm. 15.a.5.

+ Gheldt voor recht nemen, gedijet niet.

28

Het herte des rechtueerdighen dichtet wat te antwoorden is: daerentegen den mont der Godloosen, schuymet het boose.

29

De Heere is verre van den Godloosen: ^r daerenteghen der rechtueerdighen ghebet verhoort hy.

r Tob. 3.b 18. Susan. e.44. Act. 10.a.4. Ioan. 9.d.31.

D.30

Vriendelick sien, verheucht het herte: een goet gheruchte maeckt vett de ghebeenten.

31

De oore die de straffe des leuens hoort, sal onder den wijsen woonen.

32

^s Wie hem niet ^t tuchtighen laet, ^u die maect hem seluen te niete; ^x wie daerenteghen de straffe hoort, die wordt kloeck.

s Prouerb. 5.c.23.

t Dat is, sedigen

u Dat is, Hy koemt aen de galghe.

x Prouer. 12.a.1. ende 15.a.5.

33

^y De vreese des Heeren, is de tucht ter wijsheyt: ^z ende eermen ter eeren koemt, moetmen te voren lijden.

y Syrac. 1.b.16.

z 1.Pet. 1.a.6. Luc. 24.c.26. Ier. 14.c.21. Prouerb. 18.b.12.