Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiiij. Capittel.

A.1

DOor ^a wijse vrouwen wordt het huys ghebouwet: daerentegen een sottinne, ^b verbreeckt het met haren doen.

a Prou. 11.b.16. ende 12.a.4.

b Dat is, Die man moedt verderuen, die eene onhuyslicke ende traghe vrouwe heeft.

2

Wie den Heere vreest, die gaet op der rechten bane: wie hem daerenteghen verachtet, die wijcket wt synen weghe.

3

^c Sotten spreken tyrannisch: daerenteghen de wijsen bewaren haren mondt.

c 1.Sam. 11.a.2. 1.Reg. 19.a.2. 2.Reg. 6.d.31. 2.Mach. 9.a.4.

4

Waer gheene ^d ossen zijn, daer is de kribbe reyn: daerenteghen waer den osse werckachtich is, daer is vele inkominghe.

d Dat is, Waer men niet arbeydet daer gewint men oock niets.

5

^e Een trouwe ghetuyghe liecht niet: ^f daerenteghen een valsch ghetuyghe, spreect koenlicken leughenen.

e Prouer. 14.c.25.

f Susan. d.34.

6

De bespotter soeckt wijsheyt, ^gende en vindtse niet: daerenteghen den verstandighen, is de bekentenisse licht.

g Dat is, Loose lieden soecken de wijsheyt niet met ernste, maer slechs tot haren nutte, roeme ende prale

7

^h Gaet van den sotten: want du en leerest niets van hem.

h 2.Corin. 6.b.14

8

Dat is des voorsichtighen wijsheyt, dat hy op synen wech mercket: daerentegen dat is der sotten dwaesheyt, dat het enckel bedregherie met hen is.

9

De dwasen drijuen hare spotterie met der sonde: daerenteghen de vromen hebben haren lust aen den oprechtighen.

B.10

Wanneer het herte treurich is, ⁺ so en helpet gheene wtwendighe vreuchde.

+ Gods woort ende Geest troostet alleen, wanneer het herte recht bedroeuet is.

11

Het huys der Godloosen wordt verdelghet: daerenteghen de hutte der oprechtigen sal groenen.

12

ⁱ Menighen behaghet eenen wech wel: dannoch eyndtlick brenghet hy hem ter doodt.

i Deut. 12.a.8. Prouer. 16.c.25.

13

Na den lachen koemt treuren: ende na der vreuchde koemt ^k leedt.

k Ghelijck alsmen spreect: Droncken vreuchde, nuchteren leedt: gheen lief is sonder leet.

14

Eenen ^l† loosen mensche sal het gaen, als hy handelt: daerenteghen een vroom man, sal ^m† ouer hem zijn.

l† And. onnutten

m† And. syner vrucht [ghenieten.]

15

ⁿ Een onbesinnede gelooft alle dinck: daerentegen een voorsichtich, merckt op synen ganck.

n Ephe. 4.a.3. Matth. 24.c.23.

16

Een wijs man vreest hem, ende vermijdt het quade: daerenteghen een sot vaert koenlicken henen door.

17

Een onduldich man doet dwaeslicken: daerenteghen een bedachtsaem man, ^o† haet het.

o† And. wordt ghehatet.

18

De onbesinnede beeruen dwaesheydt: daerenteghen het is der voorsichtigen kroone, voorsichtichlick handelen.

19

De quade moeten hen bucken voor den goeden, ende de Godloosen in den poorten des rechtueerdighen.

C.20

^p Eenen armen haten oock syne naesten: daerenteghen de rijcken hebben vele vrienden.

p Prouer. 19.a.4. Hiob. 12.a.4.

21

De sondaer verachtet synen naesten: ^q doch wel dien, die hem der ellendighen ontfermt.

q Psalm. 41.a.2.

22

^r Die met boose rancken omgaen, sullen feylen: die daerenteghen wat goedts dencken, dien sal trouwe ende goedicheyt wederuaren.

r Ontrouwe slaet haren eyghen heere.

23

Waermen arbeydet, ⁺ daer is ghenoegh: waermen daerenteghen met woorden omgaet, daer is kommer.

+ Uele woorden ende niets daerna, is verloren.

24

Den wijsen is haren rijckdom een kroone: daerentegen de dwaesheyt der sotten, blijft slechs dwaesheyt.

25

Een trouwe ghetuyghe verlost het leuen: daerenteghen een valsche ghetuyghe bedriecht.

26

Wie den Heere vreest, die heeft een sekere vasticheyt, ende syne kinderen worden oock beschermet.

27

^s De vreese des Heeren is een fonteyne des leuens: datmen vermijde de stricken des doodts.

s Prouer. 13.b.14.

28

^t Waer een Koninck veel volcks heeft, dat is syne heerlicheyt: so daerentegen des volcks niet veel is, dat maeckt eenen Heere bloode.

t 1.Reg. 4.c.20

29

Wie gheduldich is, die is wijs: wie daerentegen ongheduldich is, die openbaert syne dwaesheyt.

C.30

^* Een goedich herte, is des lijfs leuen: daerenteghen nijdt is etter in den beenderen.

* Eenen goeden moet, een half lijf Syrac. 30.c.21. Prouer. 15.b.13.

31

Wie den ^u gheringhen gheweldt doet, die lastert des seluen schepper: daerenteghen wie hem des armen ontfermt, die eeret God.

u Dat is, slechten, verachteden etc. Prouer. 17.a.5. Sachari. 2.a.8. Matth. 25.e.41.

32

^x De Godloose bestaet niet in synen ongheluck: daerenteghen de rechtueerdighe is oock in synen doodt vrijmoedich.

x Leuit. 26.d.36. Prouer. 28.a.1.

33

Int herte des verstandighen rustet wijsheyt, ende wordt openbaer onder den sotten.

34

^y De gherechticheyt verhooghet een volck: ^z daerenteghen de sonde, is der lieden verderf.

y Prouer. 11.b.11.

z Ende goedertierenheyt is der lieden sondtoffer.

35

Een kloeck knecht beualt den Koninck wel: daerenteghen eenen ^a schendtlicken knecht is hy vijandt.

a Dat is, Die het huyshouden te niete maeckt.