Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat x. Capittel.

1. Uan desen Capittel tot int 31. worden verteeckent ontallicke vele hupsche ende wijse spreuken, diemen (kortheyt ende verscheydenheyt haluen) in geen sommelick begrijp veruaten kan, in welcken wijsheyt met grooten nutte wordt gheleert, ende dwaesheyt met tsamen haren schaden, afgheraden.

A.1

Dit zijn de Spreucken Salomonis. EEn ^a wijs sone is zijns vaders vreuchde: daerenteghen een dwaesachtich sone, is syner moeder bedroeffenisse.

a Prouer. 15.c.20.

2

^b Onrecht goedt helpet niet, daerenteghen de gherechticheyt verlost van den doodt.

b Dat is, Onrechte schatten. Prouerb. 11.a.4. Syrach 5 b.10.

3

^c De Heere laet de ziele des rechtueerdighen geenen hongher lijden: hy stortet ia der Godloosen ^d schenderie.

c Psalm. 37.b.19.c.25. 1.Reg. 17.a.4. Prouerb. 12.c.21.

d Dat is, Door welcker sy met aller lieden schade, rijcke worden.

4

Een traghe handt maket arm, daerenteghen der vlijtighen handt maket rijcke.

5

Wie in den Somer vergadert, die is kloeck: wie daerenteghen in den Oogst slaept, die wort tot schanden. ⁺

+ Prou. 6.a.9.b.11. Schande ende eere heet Salomo dickwils armoedt ende rijckdom, daerom dat de ghene die rijck is, eere heeft

6

Den seghen heeft het hooft der rechtueerdighen: daerenteghen den mondt der Godloosen, sal haer ^e wreuel oueruallen.

e Dat is, erghe, moedtwillighe stoutheyt.

7

^f De ghedachtenisse der rechtueerdigen blijft in den seghen: daerenteghen der Godloosen name, sal ^g† vergaen.

f Psalm. 112.a.1.

g† And. stincken.

8

Die wijs van herten is, die neemt de gheboden aen: die daerentegen eenen dwaeslicken mont heeft, die wort gheslaghen.

9

^h Wie onschuldich leeft, die leuet seker: wie daerenteghen verkeert is op synen weghe, die sal openbaer worden.

h Psalm. 23.a.4. Prouerb. 28.b.18.

B.10

ⁱ Wie met den ooghen wencket, die sal moeyte aenrichten: ende die eenen dwaeslicken mondt heeft, die wordt gheslaghen.

i Syrac. 27.c.25. Prouerb. 16.d.30.

11

Den mondt des rechtueerdigen, is een leuendige fonteyne: daerentegen den mondt der Godloosen, sal haren wreuel oueruallen.

12

Haet verwecket twist: ^k daerenteghen de liefde decket toe alle ouertredinghe. ⁺

k 1.Pet. 4.a.8. Prouerb. 11.b.12. 1.Corinth. 13.a.4.

+ De liefde laet haer niet vertoornen.

13

In den lippen des verstandighen, vindtmen wijsheyt: daerenteghen op den rugghe des dwasen behoort een roede.

14

De wijsen bewaren de leere: daerentegen der sotten mondt, is na by der ^* verschrickinghe.

* Dat is, De vare ende ongeluck.

15

Het goedt des Rijcken, ⁺ is syne vaste stadt: daerenteghen den Armen, maeckt de armoede bloode.

+ Goet maect moet, armoet wee doet. Prouerb. 18.b.11.

16

De rechtueerdighe ghebruyckt zijns goedts ^l ten leuen: daerenteghen de Godloose gebruyct syner inkominghe ter sonden.

l Dat is, Dat hy hem daerdoor geneere. Psal. 1.a.4. Prouerb. 11.b.18.

17

De bewaringhe der tucht, is den wech ten leuen: wie daerentegen de straffe verlaet, die blijft ^m dolende.

m Dat is, Het gaet hem niet wel.

18

ⁿ Valsche monden bedecken haren haet: ende wie achterklapt, die is een sot.

n Dat is, De eene vermanet synen broeder niet, syner sonden haluen: of, so hy aenloopt, so siet hy het geerne: de ander achterklappet ende betert oock niemande daermede.

19

Waer vele woorden zijn, daer gaet het sonder sonde niet toe: wie daerenteghen syne lippen houdt, die is kloeck.

C.20

De tonghe des rechtueerdigen is kostlick siluer: daerenteghen het herte der Godloosen is niets.

21

De lippen der rechtueerdigen weyden vele: ^o daerentegen de sotten sullen aen harer dwaesheyt steruen. ⁺

o Prouerb. 5.c.23.

+ God bescheert, God beredt.

22

^p De seghen des Heeren maeckt rijcke, sonder moeyte.

p Hiob. 42.b.12. Syrach. 11.b.12.

23

Een dwaes drijft moedtwillen, ende heeft nochdaertoe synen spot daerwt: daerentegen de man is wijs, die daer op mercket.

24

^q Wat de Godloose vreeset, dat sal hem wederuaren: ende den rechtueerdighen wordt ghegheuen, wat sy begheeren.

q Iesai. 66.a.4.

25

^r De Godloose is als een onweder, dat haest ouer gaet, ende niet meer is: de rechtueerdighe daerenteghen bestaet eewichlick.

r Psalm. 1.a.4.

26

Ghelijck als edick den tanden, ⁺ ende roock den ooghen doet, so doet de luye, dien, die hem senden.

+ Waer loose heeren ende Amptlieden zijn, daer sien de ooghen niet, ende de tanden bijten niet. Dat is, Daer gaet tucht ende straffe onder.

27

De ^s vreese des Heeren vermeerdert de dagen: daerenteghen de Iaren der Godloosen worden verkortet.

s Prouer. 4.b.10. ende 9.b.11.

28

Het verwachten der rechtueerdighen, sal vreuchde zijn: ^t daerentegen der Godloosen hope, sal verloren zijn.

t Prouer. 11.a.7. Sapien. 5.f.52. Hiob. 8.b.13. ende 11.c.20.

29

De wech des Heeren is des vromen ^u trotz: daerenteghen de quaetdoenders zijn bloode.

u Dat is, stouteteren: Goede conscientien bestaen: de schuldige beeft

C.20[30]

^x De rechtueerdighe wordt nemmermeer omghestooten: daerenteghen de Godloosen sullen in den lande niet blijuen.

x Psalm. 125.a.1.

21[31]

Den mondt des rechtueerdighen brenghet wijsheyt: daerenteghen den mondt der verkeerden, wordt wtgheroeyt.

22[32]

De lippen des rechtueerdighen, leeren heylsaem dinck: daerentegen der Godloosen mondt, ^y† is verkeert.

y† And. wat verkeert is.