Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat vj. Capittel.

1. Waerschouwet voor borgschap, 6. Luyheyt, 12. ende schadelicken klap, 20. vermaent tot vlijtich bedencken des Godlicken woordts, 24 daermede men voor Ouerspel, 30. die den diefstal hooch ouertreft, behoedet wort.

A.1

MIin kint, ^a wordtstu borge voor dynen naesten, ^b† so hebstu dyne hant, by eenen vreemden verknoopt.

a Prouerb. 11.b.15. ende. 17.b.18. ende 20.b.16. ende. 22.c.26. ende. 27.b.13.

b† And. ende ghelouest by der hant voor eenen anderen: So bistu verstricket met, etc.

2

Du bist verknoopt met der reden dijns monts, ende gheuanghen met de redene dijns monts.

3

So doet doch mijn kint also, ende verlosse dy: want du bist dynen naesten in de hant gekomen: haest dy, ^c† dringt ende drijft dynen naesten.

c† An. verootmoedicht dy, ende eert [den borger] met dynen vrienden.

4

Laet dyne ooghen niet slapen, noch dyne ooghenleden sluymeren.

5

Verlost dy, als een Rhee vander handt, ende als eenen voghel wt der handt des vogheluanghers.

6

Gaet henen tot der Mieren du luye: ⁺ siet hare weghen aen, ende leert.

+ Arbeyt, ende beuielt Gode het ghedijen.

7

^d Hoewel dat sy gheenen Vorst, noch Hooftman noch heere en heeft,

d Prouer. 20.c.20 ende. 30.c.25

8

So bereydt sy doch haer broodt inden somer, ende vergadert hare spijse inden oogst.

9

^e Hoe langhe ligstu luyaert? wanneer wiltu opstaen, van dynen slape?

e Prouer. 13.a.4. ende. 24.d.33.

B.10

Ia slaept noch een weynich, sluymert noch een weynich, legt de handen noch een weynich te hoope, dat du slapest.

11

So sal dy de armoede ouerrasschen, als een wandelaer, ende den kommer, als een ghewapent man.

12

Een ^f† loos mensche, een schadelick man, ^g gaet met eenen verkeerden mont om,

f† And. Belials

g Dat is, die geen bestandige reden en voert, ende niemant recht aensiet.

13

^h Wenckt met den ooghen, beteeckent met den voeten, wijst met den vingheren.

h Prouer. 10.b.10 ende 16.d.30. Syrach 27.c.25.

14

Bedenckt alle tijt wat quaets ende verkeerts in syner herten, ende richtet twist aen.

15

Daerom sal ⁱ hem onuersiens synen onual komen, ende sal snellicken ghebroken worden, dat daer gheen hulpe zijn sal.

i Ierem. 15.a.8. 1.Thessal. 5.a.3. Prouer. 24.c.22.

16

Dese ses stucken hatet de Heere, ende aenden seuenden heeft hy eenen grouwel.

17

^k Hooueerdighe ooghen, ^l valsche tonghen, ^m handen die onschuldich bloet verghieten.

k Psalm. 18.c.28.

l Prouer. 12.c.22.

m Ierem. 7.a.6.

18

Een herte dat met boosen ^n† stucken omgaet, ^o voeten die snel zijn schade te doen.

n† And. tucken

o Prouer. 1.b.16.

19

Een ^p valsch ghetuyghe, die ^q wreuelich leughen spreeckt, ende die twist tusschen broederen aenrichtet.

p Exod. 20.b.16. Susan e.49

q Of vrecken, met onbeschaemder stoutheyt.

C.20

^r Mijn kindt, bewaert de gheboden dijns vaders, ende en laet niet varen de wet dyner moeder.

r Prouer. 1.a.8.

21

Bindtse te hoope op dijn herte alleweghe, ^{+ s} ende hangtse aen dynen halse.

+ Een trouwe vermaninge voor hoererie ende Ouerspel.

s Prou. 3.a.3.c.23.

22

Wanneer du gaest, dat sy dy beleyden: wanneer du dy legst, dat sy dy bewaren: wanneer du opwakest, dat sy dijn ghespreke zijn.

23

^t Want het gebot is een lanteerne, ende de Wet een licht: ende de straffe der tucht is eenen wech des leuens.

t Psal. 119.m.105. Psalm. 19.a.9

24

^u Op dat du bewaert wordest voor den boosen wijue, voor der glatter tonghe der vreemden.

u Prouerb. 5.a.3. ende 7.a.5.

25

^x Laet dy hare schoonheyt niet lusten in dyner herten, ende en veruangt dy niet aen haren ooghenleden.

x Matth. 5.c.28.

26

Want een hoere ^y brengt eenen om het broot: doch een ghetroude vrouwe, vangt het edele leuen.

y Dat is, Wie hem met hoeren generet ende met karren veret, dien is ongheluc bescheret. Want Ouerspel is een dootschult.

27

Kan oock yemandt een vyer in den boesem behouden, dat syne kleederen niet en bernen?

28

Hoe soude yemant op kolen gaen, dat syne voeten niet verbrandt worden?

29

Also gaet het dien, die tot zijns naesten wijf gaet: daer en blijft niemant ontschuldich diese beroert.

D.30

Het en is eenen dief niet so groote schande, wanneer hy steelt, zijn ziele te versadighen, dewijle dat hem honghert.

31

^z Ende so hy begrepen wort, gheeft hy het seuenuoudich weder, ende gheeft ouer alle het goet in synen huyse.

z Exod. 22.a.1.

32

^a Doch die met eener vrouwen het houwelick breeckt, die is een sot: die brenghet zijn leuen int verderuen.

a Leuit. 20.b.10. Deute. 22.c.22.

33

Daertoe treffet hem plaghe ende schande, ende syne schande en wort niet wtghedelcht.

34

Want de grimmicheyt des mans ^b ijuert, ende en verschoont niet, tot der tijt der wrake.

b Of, heeft hertenbrandt.

35

Ende en siet gheenen persoon aen, die daer versoene: ende en neemt het niet aen: wanneer du oock alreede vele schencken woudest.