Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Den Cvj. Psalm.

1. Is een dancksegginge. Want ghelijck als hy voor henen des Heeren weldaden, also verhaelt hy hier des volcks sonden ende straffe: op dat also de barmherticheyt Gods (die met so velen weldaden ende onuermetelicker goedicheyt, so boosen ende ondanckbaren lieden ouerschuddet) des te heerlicker worde. Ende doet eene biechte der sonden, ende biddet, dat God syne toesegginge, die hy so dicke belouet ende verklaret heeft, ghedencken wille, ende zijn volck voordaen ghenadichlick verlossen.

A.1

^a† Haleluia. DAncket ^b den Heere, want hy is vrientlick, ende syne goedertierenheyt dueret eewichlick.

a† An. Louet den Heere.

b Iudith. 13.c.21. Psalm. 107.a.1.

2

^c Wie kan de groote daden des Heeren wtspreken? ende alle syne loflicke wercken prijsen?

c Syrac. 43.d.32.

3

^d Wel dien, die het ghebot houden, ende doen alle tijdt recht.

d Matth. 7.c.21. Luc. 11.c.28. Rom. 2.b.13.

4

Heere ghedenckt myner, na der ghenade, die du dynen volcke ghelouet hebst: bewijst ons dyne hulpe.

5

Dat wy sien moghen de weluaert dyner wtuerkoren, ende ons verblijden, dat het dynen volcke wel gaet, ende ons roemen met dynen erfdeele.

6

^e Wy hebben ghesondicht met onsen Vaderen: wy hebben mishandelt ende zijn Godloos gheweest.

e Iudith. 7.b.18. Daniel. 9.a.5.

7

^f Onse Vaderen in Egypten en wouden dyne wonderen niet verstaen: sy dachten niet aen dyne groote goedertierenheyt, ^g ende waren ongehoorsaem aen de Zee, namelicken aen de ^h† Schelfzee.

f Exod. 4. 5.

g Exod. 14.b.11.

h† And. Rietzee, an. Roodezee.

8

Hy halp hen dannoch om zijns Naems wille, dat hy syne macht bewijsede.

9

ⁱ Ende hy scholdt de Schelfzee, doe wert het drooghe: ende voerdese door de diepte, als in eener woestijne.

i Exod. 14.c.21.

B.10

Ende halp hen van der handt dies, diese hatede, ende verlossedese van der handt des vyandts.

11

^k Ende de wateren versopen hare wederpartijders, dat niet een ouerbleef.

k Exod. 14.c.27.

12

^l Doe gheloofden sy aen syne woorden, ende songhen synen lof.

l Exod. 14.d.31. ende 15.a.1.

13

Doch sy vergaten haestelick syner wercken: sy verbeydden niet zijns raedts.

14

^m Ende sy werden met luste in der woestijne, ende versochten God in den woesten lande.

m Exod. 17.a.2. Num. 11.a.4. 1.Corinth. 10.a.6.

15

ⁿ Hy ia gaf hen hare bede, ende sandt hen ^o† genoech, tot dat hen daer voor walchde.

n Num. 11.d.31.33

o† And. een magerie in hare zielen.

16

^p Ende sy verhieuen hen teghen Mosen in den legher, teghen Aaron den Heylighen des Heeren.

p Num. 16.a.1.

17

^q De Aerde dede haer op, ende verslont Dathan, ende deckte toe de rotten Abiram.

q Num 16.d.31. Deut. 11.a.6.

18

Ende vyer wert onder haren rotten aenghesteken, de vlamme verbrandde de Godloosen.

19

^r Sy maeckten een kalf in Horeb, ende baden aen het ghegoten beeldt.

r Exod. 32.a.4. 1.Corint. 10.a.7.

C.20

Ende veranderden hare ^s eere, in eene ghelijckenisse eens ossen, die gras eett.

s Dat is, God. Rom. 1.c.23.

21

Sy vergaten Gods haers ^t Heylandts, die so groote dinghen in Egypten ghedaen hadde.

t Of, Heylgheuers, Salichmakers.

22

Wonder in den lande Ham, ende verschricklicke wercken in de Schelfzee.

23

^u Ende hy sprack, hy woudese verdelghen, so niet Mose zijn wtuerkoren, het scheuren opgehouden hadde, zijn grimmicheyt af te wenden, op dat hyse niet verdorue.

u Exod. 32.b.11. ende 34.a.6.

24

^x Ende sy verachteden het lieue landt: sy gheloofden synen woorde niet.

x Num. 14.a.1.

25

Ende murmureerden in haren hutten: sy hoorden der stemme des Heeren niet.

26

Ende hy hief syne handt op teghen hen, dat hyse nedersloeghe in der woestijne.

27

Ende werp haer zaedt onder de Heydenen, ende verstroydese in de landen.

28

^y Ende sy gauen hen tot den BaalPeor, ende aten van den offeren der dooder Afgoden.

y Deut. 25.a.2. Iosu. 22.b.17. 1.Corint. 10.a.8.

29

Ende vertoornden hem met haren doen, doe reett oock de plaghe onder hen.

D.30

^z Doe tradt toe Pinehas, ende stichtede de sake: doe wert de plaghe gheweeret.

z Deut. 25.a.7.

31

^a Ende wert hem gerekent ter gherechticheyt, voort ende voort eewichlick.

a Gene. 15.a.6.

32

^b Ende sy vertoornden hem aen het Twistwater, ^c† ende sy plaechden den Mose seer.

b Exod. 17.a.7. Num. 20.b.13.

c† An. dat het ooc den Mose qualick ghinck om harent wille.

33

Want sy bedroefden hem zijn herte, dat hem sommighe woorden ontuoeren.

34

^d Oock verdelchden sy de volcken niet, als hen doch de Heere gheheeten hadde.

d Deut. 7.a.1. ende 12.a.2. Iudic. 2.a.2. 1.Sam. 15.a.3.

35

Maer sy mengden haer onder de Heydenen, ende leerden der seluer wercken.

36

^e Ende dienden haren Afgoden: die ghedijden hen ter erghernisse.

e Iudic. 2.b.11.

37

^f Ende sy offerden hare sonen, ende hare dochteren den Duyuelen.

f Deut. 32.b.17. Leuit. 20.a.2. Deut. 18.b.10.

38

^g Ende vergoten onschuldich bloet, het bloet harer sonen ende harer dochteren, die sy offerden

g Iere. 7.a.6. Hesek. 20.d.31.

[fol. 196v]

den Afgoden Canaan, dat het landt met bloetschulden beulecket wert.

39

Ende veronreynichden hen met haren wercken, ende hoereerden metharen doen.

E.40

Doe vergrimde den toorne des Heeren, ouer zijn volck, ende kreech eenen grouwel aen zijn Erue.

41

Ende gafse in de handt der Heydenen, dat ouer hen heerscheden, die hen ^h gram waren.

h Dat is, Hatisch vyandisch.

42

Ende hare vyanden angsteden hen, ende werden verootmoedighet onder hare handen.

43

ⁱ Hy verlostese dickwils: doch sy vertoornden hem met haren voornemen, ende werden ^k kleyn, om harer misdaedt wille.

i Iudicum allenthaluen.

k Dat is, Slecht, verworpen. And. onderdrucket.

44

Ende hy sach haren noodt aen, doe hy hare klaghe hoorde.

45

^l Ende dachte aen zijn verbondt met hen ghemaeckt, ende het rouwede hem na syner grooter goedertierenheyt.

l Deut. 30.a.1.

46

Ende lietse tot barmherticheyt komen, voor allen, diese gheuanghen hadden.

47

Helpt ons Heere onse God, ende brengt ons te samen wt den Heydenen: dat wy dancken dynen Heylighen Name, ende roemen dynen lof.

48

Gheloeft zy de Heere de God Israels van eewicheyt in eewicheyt: ende alle volck spreke, Amen, Haleluia.