Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxiij. Capittel.

1. Manasse een heyloos Afgodenstichter, 4. ende verwoester aller Godlicker religie, 11. wort na zijn gheuanckenisse een ware dienaer Gods, ende Afgodenuerstoorer. 21. Amon die alleen synen vader inden quaden na wandelt, 24. wort van synen knechten ghedoodt.

A.1

MAnasse was ^a twelf Iaer oudt, ⁺ doe hy Koninck wert, ende regeerde vijf ende vijftich Iaer te Ierusalem.

a 2.Reg. 21.a.1.

+ Manasse 55. Iaer Koninck in Iuda.

2

Ende dede dat den Heere qualick beuiel, na de grouwelen der Heydenen, die de Heere voor den kinderen Israels verdreuen hadde.

3

Ende keerde hem om, ende bouwede de hoochten, ^b die zijn vader Hiskia afgebroken hadde: ende stichtede Baalim Altaren, ende maeckte haghen, ende badt aen allerley heyr aenden Hemel, ende diende hen.

b 2.Reg. 18.a.4.

4

Hy bouwede oock Altaren inden huyse des Heeren, ^c daer de Heere van ghesproken heeft: ^d Te Ierusalem sal mynen Naem zijn eewichlick.

c 2.Sam. 7.b.10.

d 1.Reg. 8.c.27. 2.Paralip. 7.b.16

5

Ende bouwede allerley Altaren allerley heyr aenden Hemel, in beyden houen aenden huyse des Heeren.

6

Ende hy liet syne sonen ^e door het vyer gaen, in het dal des soons Hinnon: ende verkoos daghen, ende achtede op voghelgheschrey, ende toouerde, ende stichtede waersegghers, ende teeckenbedieders, ende dede veel dat den Heere qualick beuiel, hem te verthoornen.

e Leuit. 18.b.12. Deut. 18.b.10. 2.Regum. 16.a.3.

[fol. 155v]

7

Hy stelde oock beelden ende Afgoden die hy maken liet, int huys Gods, ^f daer de Heere Dauid van gheseyt hadde, ende Salomo synen sone: In dit huys te Ierusalem, ^g die ick verkoren hebbe voor allen stammen Israels, wil ick mynen Name stellen eewichlick.

f 2.Sam. 7.b.10. 2.Regum. 8.b.16. ende 9.a.3.

g 1.Regum 8.a.3.

8

Ende en wil niet meer den voet Israels laten wijcken vanden lande, dat ick haren vaderen bestelt hebbe: so verre als sy hen houden dat sy doen alles wat ick hen geboden hebbe, in allen Wetten, gheboden ende rechten door Mose.

9

Doch Manasse verleydde Iuda, ende die te Ierusalem, dat sy ergher werden dan de Heydenen, die de Heere voor den kinderen Israels verdelcht hadde.

B.10

Ende wanneer de Heere met Manasse ende synen volcke spreken liet, en merckten sy daer niet op.

11

^h Daerom liet de Heere ouer hen komen, de Vorsten des heyrs des Konincx te Assur, die namen Manasse gheuanghen met ^i† veteren, ⁺ ende bonden hem met ketenen, ende brachten hem na Babel.

h Deut. 28.d.36. Hiob. 36.a.8.

i† And. Helden

+ Manasse gheuanghen tot Babel geuoert

12

^k Ende doe hy inden angst was, smeeckte hy voor den Heere synen God, ende verootmoedichde hem seer voor den God syner vaderen.

k Deuter. 30.a.1. 2.Paralip. 15.a.4

13

Ende badt ende smeeckte hem: doe verhoorde hy zijn smeecken, ende bracht hem weder te Ierusalem in zijn Konincrijcke: doe bekende Manasse dat de Heere God is.

14

Daer na bouwede hy de buytenste mueren aen der stadt Dauids, van Westenwaert aen Gihon in der beke, ende daermen ter Vischpoorten ingaet, ende rontom aen ^l Ophel, ende maecktese seer hooch: ende leyde Hooftlieden in de vaste steden Iuda.

l Nehem. 3.c.27.

15

^m Ende nam wech de vreemde Goden, ende de Afgoden wt den huyse des Heeren: ende alle Altaren die hy ghebouwet hadde op den berch des Heeren, ende te Ierusalem, ende wierpse wt voor de stadt.

m 2.Para. 14.a.3. ende 17.a.3. ende 31.a.1.

16

Ende richtede toe den Altaer des Heeren, ende offerde daer op danckoffer ende lofoffer, ende beual Iuda, dat sy den Heere den God Israels dienen souden.

17

ⁿ Doch offerde het volck op de Hoochten, hoe wel den Heere haren God.

n Deut.12.a.4.5.

18

Wat nu meer van Manasse te segghen is, ende zijn ghebet tot God, ende de redenen der Sienders, die met hem spraken, inden name des Heeren des Gods Israels, siet, die zijn onder de gheschiedenissen der Koninghen Israels.

19

Ende zijn ghebet ende smeecken, ende alle syne sonden ende misdaet, ende de steden daer hy de hoochten op bouwede, ende ^o haghen ende Afgoden stichtede, eer hy verootmoedicht wert, siet, die zijn gheschreuen onder de gheschiedenissen der Sienders.

o Of, lustwouden

C.20

Ende Manasse ontsliep met synen vaderen, ende sy begroeuen hem in synen huyse: ende zijn sone Amon, wert Koninck in zijn stede.

21

Twee ende twintich Iaer ^p was Amon oudt, ⁺ doe hy Koninck wert, ende regeerde twee Iaer te Ierusalem.

p 2.Reg. 21.b.18.

+ Amon twee Iaer Koninck in Iuda.

22

Ende dede dat den Heere qualick beuiel, ghelijck als zijn vader Manasse ghedaen hadde: ende Amon offerde allen Afgoden, die zijn vadere Manasse ghemaeckt hadde, ende diende hen.

23

Doch hy en verootmoedichde hem niet voor den Heere, ghelijck als hem zijn vader Manasse verootmoedicht hadde: want Amon maeckte der schult vele.

24

Ende zijn knechten maeckten een verbondt teghen hem, ende doodden hem in synen huyse. Doe sloech het volck inden lande alle de ghene, die dat verbont teghen den Koninck Amon ghemaeckt hadden: ende het volck inden lande, maeckte Iosia synen sone ten Koninck in zijn stede.