Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xix. Capittel.

1. Hiskia sendt boden tot den Propheet Iesaia, 6. ende wert van hem door Gods toesegginghe ghetroost, Sanherib trect te rugghe na huys, ende lastert wederom God, 14. Hiskia gheeft hem totten ghebede, 20. Iesaia troost hem, ende verkondicht hem de ouerwinninghe, 35. het heyr des Konincks van Assyrien wert gheslaghen.

A.1

DOe de Koninck Hiskia dat hoorde, ⁺ verscheurde hy syne kleederen, ende trock eenen sack aen, ende ghinck in het huys des Heeren.

+ Hiskia sendt boden tot den Propheet Iesaia. Esaie 37.a.1.

2

Ende sandt Eliakim den Hofmeester, ende Sebena den Schrijuer, met tsamen den Oudtsten Priesteren, met sacken bekleedt, tot den Propheet Iesaia den sone Amoz. ⁺

+ Iesaia.

3

Ende sy spraken tot hem: So seyt Hiskia: Dat is eenen dach der noot, ende scheldens ende lasterens: de kinderen zijn ghekomen aen de geboorte, ende daer en is gheen kracht te baren.

4

Of misschien de Heere dijn God hooren woude, alle woorden des Ouersten schencker, dien zijn heere de Koninck van Assyrien hier ghesonden heeft, schimp te spreken den leuendigen God, ende te schelden met woorden, die de Heere dijn God wel ghehoort heeft: so heft dijn ghebet op voor de ouerghebleuene, die noch voorhanden zijn.

5

Ende doe de knechten des Konincks Hiskia tot Iesaia quamen,

6

Sprack Iesaia tot hen: ⁺ So segt uwen heere, So spreeckt de Heere: Vreest dy niet, voor de woorden die du ghehoort hebst, daer my de ionghelinghen des Konincks van Assyrien, mede ghelastert hebben.

+ Iesaia propheteert ende troost door Gods toesegginge Hiskia.

7

Siet, ick wil hem eenen gheest gheuen laten, dat hy een gherucht hooren sal, ende weder in zijn landt trecken, ^a ende wil hem door het sweerdt vellen in synen lande.

a Esaie 37.d.38. 2.Para. 32.c.22.

8

Ende doe de Ouerste schencker weder quam, vandt hy den Koninck van Assyrien strijden te-

[fol. 131v]

ghen Libna: want hy hadde gehoort, dat hy van Lachis ghetoghen was.

9

Ende hy hoorde van Thirhaka den Koninck der Mooren: Siet, hy is wtghetoghen met dy te krijghen: ⁺ doe keerde hy om: ende sandt boden tot Hiskia, ende liet hem segghen,

+ Thirhaka Koninc der Mooren.

B.10

So segghet Hiskia den Koninck Iuda: Laet dy dynen God niet bedrieghen, ⁺ daer du dy op verlatest, ende sprekest: Ierusalem en sal niet in de hant des Konincks van Assyrien ghegheuen worden.

+ Het derde belech Ierusalems van Assyriers.

11

Siet, du hebst ghehoort, wat de Koninghen van Assyrien gedaen hebben allen landen, ende die verbannen: ende du soudest verlosset worden?

12

Hebben der Heydenen Goden die oock verlost, ⁺ die myne vaders verdoruen hebben, Gosan, Haran, Rezeph, ende de kinderen Eden, die te Thelassar waren?

+ Sanherib lastert wederom God:

13

Waer is de Koninck te Hemath, de Koninck te Arphad, ende de Koninck der stadt Sepharuaim, Hena ende Iwa?

14

Ende doe Hiskia de brieuen van den boden ontfanghen, ende ghelesen hadde, ghinck hy op ten huyse des Heeren, ende breyddese wt voor den Heere.

15

Ende badt voor den Heere, ⁺ ende sprack: Heere God Israels, die du bouen Cherubim sittest, du bist alleen God, onder allen Koninckrijcken op Aerden: du hebst Hemel ende Aerde ghemaeckt.

+ Het gebet Hiskia des Konincx Iuda tot God.

16

Heere, neycht dyne ooren ende hoort: doet dyne ooghen op, ende siet, ende hoort de woorden Sanherib, die hier ghesonden heeft ^b schimp te spreken den leuendighen God.

b Of, smaedtheyt

17

Het is waer Heere, de Koninghen van Assyrien hebben de Heydenen met den sweerde omghebracht, ende haer lant,

18

Ende hebben hare Goden int vyer gheworpen: want het en waren gheene Goden, maer menschen handtwerck, hout ende steen: daerom hebben syse omghebracht.

19

Nu dan Heere onse God, helpt ons wt syner hant, op dat alle Konincrijcken op Aerden bekennen, dat du Heere alleen God bist.

C.20

Doe sandt Iesaia de sone Amoz tot Hiskia, ende liet hem segghen: ⁺ So spreeckt de Heere de God Israels, Wat du tot my gebeden hebst, om Sanherib den Koninck van Assyrien, dat hebbe ick ghehoort.

+ Iesaia de Propheet troost Hiskiam, ende verkondicht hem de ouerwinninghe.

21

Dat isset, dat de Heere teghen hem gesproken heeft: De maghet de dochter Zion, verachtet dy, ende bespot dyner, de dochter Ierusalem, schuddet dy met haren hoofde na.

22

^c Wien hebstu beschimpt ende gelastert? ouer wien hebstu dijn stemme verheuen? du hebst dyne ooghen verheuen, teghen den Heylighen in Israel.

c Sacha. 2.a.8. Matth. 25.e.41. Actuum. 9.a.4.

23

Du hebst den Heere door dyne boden beschimpt, ende gheseyt: Ick ben door de veelheyt myner waghenen, op de hoochten der berghen geklommen, op den zijden des Libanon: ick hebbe zijn hooge Cederen ende wtghelesen Dennen, afgehouwen, ende ben gekomen aen ^d† de buytenste herberghe des wouts zijns Carmels.

d† And. herberge zijns nestes, ende aen het wout syner euene.

24

Ick hebbe ghegrauen ende wtghedroncken de vreemde wateren, ende hebbe verdroocht met mynen voetsolen de ^e† zeen.

e† And. weerachtige stadtgrauen

25

Hebstu dan niet ghehoort, dat ick ^f† sulcx langhe te voren ghedaen hebbe, ende van aenbeghin hebbe ick het bereyt? doch nu hebbe ick het komen laten, dat vaste steden sullen vallen in eenen woesten steenhoop.

f† An. dese [stadt] van lange tijt herwaerts ghemaect hebbe, ende haer van aenbegin toegherichtet? ende salse nu hier toe komen laten, dat sy woest worde, hoewel dat vaste steden in steenhoopen vallen? Ende die daer in woonen, dat sy matt etc. rijpe is?

26

Ende die daer in woonen, sullen mat worden, ende hen vreesen ende schamen moeten, ^g ende worden als het gras op den velde, ende als het groen kruyt tot hoy op de daken, dat verdorret eer dan het rijp is.

g Psalm. 37.a.2. ende 129.a.6

27

Ick weet dijn wooninghe wel, dijn wt ende in trecken, ende dat du teghen my woedest,

28

Dewijle du dan tegen my woedest, ende dijn ouermoet voor mijnen ooren op ghekomen is, so wil ick dy eenen rinck in de neuse legghen, ende een ghebit in dynen mont, ende wil dy den wech weder henen voeren, daer du hier ghekomen bist.

29

Ende dit zy dy een teecken: In desen Iare etet wat ^h† vertreden is, in den anderen Iare, wat van selfs wasset, in den derden Iare saeyet ende maeyet, ende plantet wijnberghen, ende etet hare vruchten.

h† An. selfs wasset, in den anderen Iare, wat van selfs wassighen weder wtspruytet, inden derden etc.

D.30

Ende de dochter Iuda, die verlost, ende ouerghebleuen is, sal voortaen onder haer wortelen, ende bouen haer vrucht draghen.

31

Want van Ierusalem sullen wtgaen die ouerghebleuen zijn, ende de verloste van den berch Zion: den ijuer des Heeren Zebaoth sal sulcks doen.

32

Daerom spreeckt de Heere van den Koninck van Assyrien also: Hy en sal niet in dese stadt komen, ende gheenen pijl daer in schieten, ende gheenen schilt daer voor komen, ende en sal gheenen wal daer om maken.

33

Maer hy sal den wech wederom trecken, dien hy gekomen is, ende en sal in dese stadt niet komen, de Heere seyt het.

34

Ende ick wil dese stadt beschermen, dat ick haer helpe, om mynent wille, ende om Dauids mijns knechts wille.

35

ⁱ Ende in derseluer nacht voer de Enghel des Heeren wt, ⁺ ende sloech in den legher van Assyrien, hondert ende vijf ende tachtentich duysent mannen: ende doe sy hen des morghens vroech opmaeckten, siet, doe lach het allent henen vol enckel dooder lichamen.

i Esaie 37.d.36. Osee 1.a.7. Tobie 1.c.21. Syrach 48.c.24 1.Macha. 7.e.40. 2.Macha 8.b.19.

+ Het heyr des Konincks van Assyrien wert gheslaghen.

36

^k Also brack Sanherib de Koninck van Assyrien op, ende tooch wech, ende keerde wederom, ende bleef te Niniue.

k Tobie 1.c.24.

37

Ende doe hy aenbadt in den huyse Nisroch zijns Gods, sloech hem met den sweerde, AdraMelech ende SarEzer syne sonen: ende sy ontuloden int landt Ararot, ^l ende zijn soon Assarhaddon wert Koninck in zijn stede.

l Esra. 4.a.1.