Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xx. Capittel.

1. Benhadad beleghert Samariam, 13. 22. zijn heyr, de Syriers, werden tweemael door des Heeren hulpe gheslaghen, 32. Ahab besondicht hem aen den Heere, dat hy des Benhadads verschoont, 35. ende wert daer om van eens Propheten scholier ghestraft.

A.1

ENde ^a Benhadad de Koninck te Syrien vergaderde alle zijn macht, ⁺ ende daer waren twee ende dertich Koningen met hem, ende peerden ende waghenen, ende tooch op, ende beleyde Samariam, ende krijchden teghen haer.

a 1.Reg. 15.b.18.

+ Benhadad belegert Samaria.

2

Ende sandt boden tot Ahab den Koninck Israels in de stadt,

3

Ende liet hem segghen: So spreeckt Benhadad: Dijn siluer ende dijn gout is myne, ende dyne wijuen ende dyne beste kinderen, zijn ooc myne.

4

De Koninck Israels antwoordde, ende sprack: Mijn heere Koninck, als du gheseyt hebst: ick ben dyne ende alles wat ick hebbe.

5

Ende de boden quamen weder, ende spraken: So spreeckt Benhadad: Dewijle dat ick tot dy ghesonden hebbe, ende laten seggen: Dijn siluer ende gout, dyne wijuen ende dyne kinderen saltu my gheuen,

6

So wil ick morghen om dese tijt, mijn knechten tot dy senden, dat sy dijn huys, ende dyner onderdanen huysen besoecken: ende wat dy lief is, sullen sy in hare handen nemen, ende wech draghen.

7

Doe Riep de Koninck Israels alle Oudtsten des landts, ende sprack: Merckt ende siet, hoe quaet hy het voorneemt: hy heeft tot my ghesonden om myne wijuen ende kinderen, siluer ende gout, ende ick en hebbe hem des niet gheweyghert.

8

Doe spraken tot hem alle Ouders, ende alle het volck: Du en salt hem niet hooren, noch bewillighen.

9

Ende hy sprack tot den boden Benhadads: Segget mynen heere de Koninck: Alles wat du inden eersten dynen knechte ontboden hebst, dat wil ick doen, doch dit en kan ick niet doen: ende de boden ghingen henen, ende seyden hem sulcx weder.

B.10

Doe sandt Benhadad tot hem, ende liet hem segghen: ^b De Goden doen my dit ende dat, waer het stof Samaria ghenoech zijn sal, dat alle het volck onder my een handtuol daer van brenghe.

b 1.Reg. 19.a.2. 2.Reg. 6.d.31.

11

Daerenteghen de Koninck Israels antwoordde, ende sprack: Segghet hem: Die het harnasch aentreckt, die en sal hem niet ^c beroemen, als die het heeft afgheleyt.

c Dat is, Hy en segghe niet huy, eer hy ouer den berch koemt: want wie ghewonnen heeft, die leyt het harnasch af: maer die het aen trect, die en heeft het daerom noch niet ghewonnen.

12

Doe dat Benhadad hoorde (ende hy dranck euen metten Koninghen in de tenten) sprack hy tot synen knechten: Rustet v: ende sy rusteden hen teghen de stadt.

13

Ende siet, een Propheet tradt tot Ahab den Koninck Israels, ende sprack: So spreeckt de Heere: Du hebst nu ghesien, alle desen grooten hoop? siet, ick wil haer heden in dyne hant gheuen: dat du weten salt, ick zy de Heere.

14

Ahab sprack: Door wien? Hy sprack: So spreeckt de Heere: Door de Ionghen der landtuoochden. Hy sprack: Wie sal den strijdt beghinnen? Hy sprack: Du.

15

Doe telde hy de Ionghen der lantuoochden, ende haerder was tweehondert ende twee ende dertich: ende telde na hen het gantsche volck aller kinderen Israels, seuen duysent mannen.

16

Ende toghen wt inden middaghe: ⁺ Benhadad nu dranck ende was droncken inder tenten, met tsamen den twee ende dertich Koninghen, die hem te hulpe ghekomen waren.

+ Benhadad is droncken.

17

Ende de Ionghen der lantuoochden toghen ten eersten wt: Benhadad dan sandt wt, ende die seyden hem weder, ende spraken: Daer trecken mannen wt Samaria.

18

Hy sprack: Grijptse leuendich, sy zijn om vrede oft om strijdts wille wt ghetoghen.

19

Doe nu de Ionghen der lantuoochden waren wtghetoghen, ende het heyr hen na,

C.20

Sloech een yeghelick wie hem voor quam: ⁺ ende de Syriers vloden, ende Israel iaechde hen na: ende Benhadad de Koninck te Syrien, ontuloodt met peerden ende ruyteren.

+ De Syriers worden geslagen van Ahab.

21

Ende de Koninck Israels tooch wt, ende sloech peerden ende waghenen, dat hy aen den Syriers eenen grooten slach dede.

22

Doe tradt een Propheet totten Koninck Israels, ende sprack tot hem: Gaet henen, ende sterct dy, ende merckt ende siet, wat du doest: want de Koninck te Syrien sal teghen dy op trecken, wanneer het Iaer om is,

23

Want de knechten des Konincx te Syrien, spreken tot hem: Hare Goden zijn berchgoden, daerom hebben sy ons af ghewonnen: O dat wy met hen op den slechten velden strijden mochten, wat gheldet, wy wouden hen af winnen?

24

Doet hem also: neemt de Koninghen wech, eenen yeghelicken van zijn plaetse, ende stelt heeren aen hare steden.

25

Ende ordineert dy een heyr, als dat heyr was dat du verkoren hebst, ende peerden ende waghenen, als de ghene waren, ende laet ons tegen hen strijden op effenen velde: wat ghelt het, wy willen bouen ligghen? Hy hoorde haerder stemme, ende dede also.

26

Als nu het Iaer om was, ordineerde Benhadad de Syriers, ende tooch op na Aphek, tegen Israel te strijden.

27

Ende de kinderen Israels ordineerden hen oock, ende besorchden hen, ende toghen henen, hen teghen, ende legherden hen teghen haer, ghelijck als twee kleyne kudden gheyten, ende der Syriers was het lant vol.

28

Ende een man Gods tradt toe, ende sprack totten Koninck Israels: So spreeckt de Heere: ^d Daerom dat de Syriers hebben gheseyt: De Heere zy een God der berghen, ende niet een God der leechten: so hebbe ick alle desen groo-

d Deuter. 9.a.4.

[fol. 122r]

ten hoop in dyner hant ghegeuen: dat ghy weet, Ick zy de Heere.

29

Ende sy legherden hen stracx teghen ghene, ⁺ seuen daghen lanck: aenden seuenden daghe toghen sy te hoope, om te strijden: ende de kinderen Israels sloeghen der Syriers hondert duysent voetuolcx op eenen dach.

+ De Koninc van Syrien wort wederom gheslaghen.

D.30

Ende de ouerghebleuene vloden na Aphek in de stadt, ende den muer viel op de ouerghebleuene seuen ende twintich duysendt mannen. Ende Benhadad vluchtede oock in de stadt, van deen kamer in de andere.

31

Doe spraken zijn knechten tot hem: Siet, wy hebben ghehoort, dat de Koninghen des huys Israels barmhertighe Koninghen zijn: so laet ons sacken om onse lendenen binden, ende stricken om onse hoofden, ende totten Koninck Israels wt gaen, misschien laet hy dijn ziele leuen.

32

Ende sy bonden sacken om hare lendenen, ende stricken om hare hoofden, ende quamen totten Koninck Israels, ende spraken: Benhadad dijn knecht laet dy segghen: Lieue, laet mijn ziele leuen. Hij sprack: Leeft hy noch, so is hy mijn broeder.

33

Ende de mannen namen also haest dat woort van hem, ⁺ ende bedieddent voor hen, ende spraken: Ia, dijn broeder Benhadad. Hy sprack: ^e Koemt ende brengt hem hier: doe ghinck Benhadad tot hem wt, ende hy liet hem op den waghen sitten,

+ Also sondichde oock Saul met Agag.

e Sam. 15.a.9.

34

Ende sprack tot hem: De steden, die mijn vader dynen vader ghenomen heeft, wil ick dy weder gheuen: ende maeckt dy straten te Damascon, als mijn vader te Samaria ghedaen heeft: so wil ick dy met eenen verbonde verlaten: ^f ende hy maeckte een verbondt met hem, ende liet hem trecken.

f 1.Reg. 20.e.42.

35

Doe sprack een man vanden kinderen der Propheten tot synen naesten, ⁺ door het woort des Heeren: Lieue, slaet my: doch hy weygerde, hem te slaen.

+ Eens Propheten scholier.

36

Doe sprack hy tot hem: Daerom, dat du der stemme des Heeren niet en hebst ghehoort, siet, so sal dy eenen leeuwe slaen, wanneer du van my gaest, ^g ende doe hy van hem wech ghinck, vandt hem eenen leeuwe, ende sloech hem.

g 1.Reg. 13.c.24.

37

Ende hy vandt eenen anderen man, ende sprac: Lieue, slaet my: ende die man sloech hem, ende verwondde hem.

38

Doe ghinck de Propheet henen, ende tradt totten Koninck aen den wech, ende besmeerde zijn aenghesicht met asschen.

39

Ende doe de Koninck daer voorby tooch, schreydde hy den Koninck aen, ende sprack: ^h Dijn knecht was wtghetoghen midden inden strijdt, ende siet een man was gheweken, ende bracht eenen man tot my, ende sprack: Bewaert desen man: somen zijnder sal missen, so sal dijn ziele in zijnder zielen stede zijn: oft salt daer eenen centener siluers voor weghen.

h 2.Sam. 12.a.1.

E.40

Ende doe dijn knecht hier ende daer te doen hadde en was die daer niet meer. De Koninck Israels sprack tot hem: Dat is dijn oordeel, du hebst het selue ghesproken.

41

Doe wischte hy de asschen ⁱ haestelicken van zijn aenghesicht: ende de Koninck Israels kende hem, dat hy der Propheten een was.

i Of, flucx

42

Ende hy sprack tot hem: So spreect de Heere: ^k Daerom dat du den verbannen man, hebst van dy ghelaten, sal dijn ziele voor zijn ziele zijn, ende dijn volck voor zijn volck.

k 1.Reg. 22.d.31.

43

Doch de Koninck Israels tooch henen bedroeft ende toornich in zijn huys, ende quam te Samaria.