Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat vi. Capittel.

1. 14. Uan den ghebouwe ende ghestalte des Tempels Salomonis, 11. Item toesegginghe Gods ouer denseluen.

A.1

IN den ^a vierhondertsten ende tachtichsten Iare, ⁺ na den wtganck der kinderen Israels wt Egypten lande, in den vierden Iare des Koninckrijcx Salomo ouer Israel, in der maent Siff, dat is de ander maent, werdt het huys den Heere ghebouwet.

a 2.Para. 3.a.1. Actuum 7.e.47.

+ Gebouwte ende gestalte des Tempels Salomo.

2

Dat huys nu, dat de Koninck Salomo den Heere bouwede, was tsestich ellen lanck, twintich ellen breet, ende ^b dertich ellen hooch.

b Uerstaet tot aen den ondersten solder: want des gantschen huys hoochte (als 2.Para. 3. staet) was 120. ellen.

3

Ende bouwede een ^c† voorhuys voor den Tempel, twintich ellen lanck, na der breydde des huys, ende thien ellen breet voor den huyse henen.

c† Anders, halle, Ioan. 10.c.23. Actuum 3.b.11. ende 5.b.12.

4

Ende hy maecte vensteren aen het huys, ^d inwendich wijdt, wtwendich enghe.

d De vensteren die so zijn, daer en kan men niet wel, noch veel in sien, doch seer wel ende veel daer wt sien. Sulcx rijmet hem fijn met den mysterio. Een gheestelick mensche kent alle dinck, ende siet het wel wtwendich, doch niemant en kent hem. Dat is na mijn meyninghe, dat de text spreeckt: De vensteren waren open ende toe: my wanneer ick daer binnen ben, zijn sy open, dy daer buyten zijn sy toe. an. inwendich enghe, wtwendich wijt.

5

Ende hy bouwede eenen omganck aen de wandt des huys rontom, dat hy beyde om den Tempel ende Choor ghinck, ende maecte synen buytenste wandt rontom:

6

Den ondersten ^† ganck was vijf ellen wijdt, ende den middelsten ses ellen wijdt, ende den derden seuen ellen wijdt: Want hy leyde balcken buyten aen den huyse rontom, dat sy hen aen de wandt des huys niet en hielden.

† And. solderinge

7

Ende doe het huys ghebouwet wert, waren de steenen te voren gantsch toegerichtet, datmen gheenen hamer, noch bijl, noch eenich yseren instrument int bouwen hoorde.

8

Ende een deure was ter rechter zijden midden aen den huyse, datmen door eenen windelsteen op ghinck, op den middelsten ganck, ende van den middelsten ganck op den derden.

9

Also bouwede hy het huys, ende volbrachte het: Ende ^e beschoot het huys met Cederen, beyde bouen ende aen de wanden.

e Of, besette

B.10

Hy bouwede oock eenen ganck, bouen op den gantschen huyse rontom, vijf ellen hooch, ende bedeckte het huys met Cederen houte.

11

Ende des Heeren woort gheschiedde tot Salomo, ende sprack:

12

Dat zy het huys dat du bouwest: Ist dat du in mynen geboden wandelst, ende na mynen rechten doest, ⁺ ende alle myne gheboden houdest, om daer in te wandelen, so wil ick mijn woordt met dy ^f beuestigen, ^g als ick Dauid dynen vader gesproken hebbe.

+ Toesegginghe Gods.

f Ofte, stadtgrijpich, ofte vast maken.

g 1.Sam. 7.b.12. 1.Para. 22.b.10.19.

13

Ende wil woonen onder den kinderen Israels, ende en wil mijn volck Israels niet verlaten.

14

Also bouwede Salomo het huys, ende volbracht het.

15

Ende bouwede de wanden des huys, binnen aen de zijden van Cederen, van des huys vloer aen, tot aen het dack: Ende beschootet binnen met houte, ende solderde den vloer des huys met Dennen berderen.

16

Ende hy bouwede achter int huys eenen Cederen wandt, twintich ellen lanck, vanden vloer aen tot aen het dack: Ende bouwede daer binnen het ^h Choor, ende het Alderheylichste.

h Het Choor daer de Arcke des Heeren in stondt, als in der Hutten Mose te voren.

17

Ende het huys des Tempels, voor [den Choor] was veertich ellen lanck.

18

Binnen was het huys enckel Cederen, met ghedraeyeden knoopen ende bloemwerck, datmen gheenen steen en sach.

19

Nu het Choor bereydde hy binnen in den huyse, datmen de Arcke des Verbondts des Heeren aldaer henen settede.

C.20

Ende voor den Choor, die twintich ellen lanck, ende twintich ellen wijt, ende twintich ellen hooch was, ende ouertoghen met louteren goude, beschoot hy den Altaer met Cederen.

21

Ende Salomo ouertooch het huys binnen met louteren goude: Ende tooch gulden rijchelen voor den Choor henen, dien hy met goude ouertoghen hadde.

22

Also dat het gantsche huys gantsch met goude ouertogen was: daertoe ooc den gantschen Altaer voor den Choor ouertooch hy oock met goude.

23

ⁱ Hy maeckte oock in den Choor twee Cherubim, thien ellen hooch, van Olyeboomen houte.

i Exodi 25.b.18.

24

Vijf ellen hadde eenen vloghel eens yegelicken Cherub, dat thien ellen waren van den eynde zijns eenen vleughels, totten eynde zijns anderen vleughels.

25

Also hadde de onder Cherub ooc thien ellen, ende daer was eenerley mate, ende eenerley ruymte beyder der Cherubim:

26

Dat also een yeghelick Cherub thien ellen hooch was.

27

Ende hy settede de Cherub binnen int huys: Ende de Cherubim breydden hare vleughelen wt, dat des eens vleugel roerde aen dese wandt, ende des anderen Cherub vleughel, aen de ander wandt roerde: Doch midden in den huyse roerde een vleughel den anderen.

28

Ende hy ouertooch de Cherubim met goude.

29

Ende aen allen wanden des huys alom liet hy ghesneden werck maken, van wtghehoelden Cherubim, palmen ende bloemwerc, inwendich ende wtwendich.

D.30

Oock ouertooch hy den vloer des huys met gulden platen inwendich ende wtwendich.

31

Ende in den inganck des Choors maeckte hy twee deuren van Olyeboomen houte, met ^k vijfkantighe posten.

k Of, vijfhoeckighe

32

Ende liet ghesneden werck daer op maken, van Cherubim, palmen ende bloemwerck, ende ouertoochse met gulden platen.

33

Also maecte hy oock in den inganck des Tempels vierkantige posten van Olyeboomen houte.

34

Ende de twee deuren van Dennen hout, dat een yegelicke deure twee ^l vleugelen hadde, aen malcanderen hanghende in haren henghen.

l Of, bladeren,

35

Ende maeckte daer op ghesneden werck van Cherubim, palmen ende bloemwerck, ende ouertoochse met goude, ^m† recht als het beuolen was.

m† and. Sijn euen op den wtghegrauenen,

36

Ende hy bouwede oock eenen hof daer binnen, van dry rijen ghehouwen steenen, ende van eener rije gheschaefder Cederen.

37

In den vierden Iare in der maent Siff, werdt het fundament geleyt aen het huys des Heeren.

[fol. 115r]

38

Ende in den elfsten Iare in der Maent Bul, (dat is de achtste Maent) wert het huys bereydet, als het zijn soude: dat sy seuen Iaer daer aen bouweden.