Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xij. Capittel.

1. Nathan stelt Dauid syner sonden grootheyt, 10. ende des Heeren ernstige straffe onder ooghen, 13. Dauid bekent zijn sonde, 16. treurt om het geboren knechtken dat de Heere met kranckheyt slaet, 19, ende so hy verneemt het zy doot, 20. behaecht hem dat wonderlicken wel, 24. Salomo wort gheboren, 26 Dauid wt beschckinghe Ioabs. 29. wint Rabba, 31. ende straft hare burgheren met tsamen allen kinderen Ammons grouwelicken.

A.1

ENde de Heere sandt Nathan tot Dauid: ⁺ doe die tot hem quam, sprac hy tot hem: ^a Daer waren twee mannen in eener stadt: de een rijck, de ander arm.

+ Nathan straft Dauid.

a 1.Reg. 20.d.36.

2

De rijcke hadde gantsch veel schapen ende runderen.

3

Daerenteghen de arme en hadde niet meer dan een eenich kleyn schaepken, dat hy gekocht hadde, ende hy voedde het, dat het groot wert, by hem ende by synen kinderen te ghelijck: het att van synen beten, ende dranck van synen beker, ende sliep in synen schoot, ende hy hielt het als een dochter.

4

Doe nu den rijcken man eenen gast quam, verschoonde hy te nemen van syne schapen ende runderen, dat hy den gaste wat bereydde, die tot hem ghekomen was: ende nam dat schaep des armen mans, ende bereydde het dien man, die tot hem ghekomen was.

5

Doe vergrimde Dauid met grooten toorne teghen dien man, ende sprack tot Nathan: So warachtich als de Heere leeft, die man is een kint des doots, die dat ghedaen heeft:

6

^b Daertoe sal hy dat schaep vieruoudich betalen, daerom dat hy sulcx ghedaen, ende niet verschoont heeft.

b Exod. 22.a.1.

7

Doe sprack Nathan tot Dauid: Du bist die man: so spreeckt de Heere de God Israels: ^c Ick hebbe dy ten Koninck ghesalft ouer Israel, ende hebbe dy verlost wt der hant Sauls,

c 1.Sam. 16.b.12.

8

Ende hebbe dy dijns heeren huys ghegeuen, daertoe syne wijuen in dynen schoot, ende hebbe dy het huys Israels ende Iuda ghegeuen: ende is dat te weynich, so wil ick dit ende dat noch daer toe doen.

9

Waerom hebstu dan het woort des Heeren veracht, dat du sulcken quaet voor synen oogen dedest? Vriam den Hetither hebstu verslaghen met den sweerde, zijn wijf hebstu dy ten wijue ghenomen: hem dannoch hebstu verworcht met den sweerde der kinderen Ammon.

B.10

^d Nu so en sal van dynen huyse het sweerdt niet aflaten eewichlick, daerom dat du my verachtet hebst, ende het wijf Vria des Hethiters ghenomen hebst, dat sy dijn wijf zy.

d Prouer. 17.b.13. 2.Sam. 13.15.16.18, etc.

11

So spreeckt de Heere: ^e Siet, ick wil ongheluck ouer dy verwecken, wt dynen eyghen huyse, ende wil dyne wijuen nemen voor dynen ooghen, ende wilse dynen naesten gheuen, dat hy by dyne wijuen slapen sal, aen der lichter Sonnen.

e Deute. 28.d.30. 2.Sam. 16.c.22.

12

Want du hebst het heymelick ghedaen: doch ick wil dit doen voor den gantschen Israel, ende aen der Sonnen.

13

Doe sprack Dauid tot Nathan: ^f Ick hebbe ghesondicht teghen den Heere. Nathan sprack tot Dauid: So heeft oock de Heere dyne sonde wech ghenomen: du en salt niet steruen.

f Syrach. 47.b.13 Psalm. 51.a.5.

14

Doch dewijle dat du de vyanden des Heeren door dese gheschiedenisse hebst lasterende ghemaeckt, sal de sone die dy geboren is, den doodt steruen.

15

Ende Nathan ghinck weder te huys: ende de Heere sloech het kint, dat Vrias wijf Dauid gebaert hadde, dat het doot kranck wert.

16

Ende Dauid ^g versocht God om dat knechtken, ende vastede, ende ghinck in, ende lach den nacht ouer op de Aerde.

g Of, socht ernstelicken

17

Doe stonden de Oudtsten zijns huys op, ende wouden hem oprichten van der Aerden: doch hy en woude niet, ende en att niet met hen.

18

Aenden seuenden daghe nu sterf dat kint: ende de knechten Dauids vreesden hen hem te segghen, dat het kint doot ware: want sy dachten: Siet, doe het kint noch leuendich was, spraken

[fol. 106v]

wy met hem, ende hy en hoorde onser stemme niet: hoe veel te meer sal hy hem wee doen, so wy segghen: Het kint is doot?

19

Ende Dauid sach dat zijn knechten ^h† heuslicken spraken, ende merckte dat het kint doot ware, ende sprack tot synen knechten: Is het kint doot? sy spraken: Ia.

h† And. lijffelick

C.20

Doe stont Dauid op vander Aerden, ende wiesch hem ende salfde hem, ende tooch ander kleederen aen, ende ghinck in het huys des Heeren, ende badt aen: ende doe hy weder int huys quam, hiet hy hem broot op draghen, ende att.

21

Doe spraken syne knechten tot hem: Wat is dat voor een dinck, dat du doest? doe dat kint leefde, vastedestu, ende weendest: nu het daerenteghen ghestoruen is, staestu op ende eetst?

22

Hy sprack: ⁱ Om des kints wille vastede ick ende weende, dat het leefde: want ick dachte: Wie weet het, oft my de Heere ghenadicht wert, dat dat kint leuendich blijue.

i Syrach. 38.a.9. b.18. c.24.

23

Nu het daerenteghen doot is, wat sal ick vasten? kan ick hem oock wederom halen? ick sal wel tot hem varen, het en koemt dannoch niet weder tot my.

24

Ende doe Dauid zijn wijf BathSeba ghetroost hadde, ghinck hy tot haer in, ende sliep by haer: ^k ende sy baerde eenen sone, dien hiet hy Salomo: ende de Heere ^l beminde hem.

k 1.Paral. 3.a.5. Matth. 1.a.6.

l Of, hadde hem lief

25

Ende hy dede hem onder de hant Nathan des Propheten, die hiet hem ^m IedidIa, om des Heeren wille.

m Dat is, lieflick den Heere.

26

ⁿ So krijchde nu Ioab tegen Rabba der kinderen Ammon, ende wan de Konincklicke stadt.

n 1.Parali. 20.a.1.

27

Ende sandt boden tot Dauid, ende liet hem segghen: Ick hebbe ghekrijcht teghen Rabba, ende hebbe oock ghewonnen de waterstadt.

28

So neemt nu te hoope het ouerghebleuen volck, ende belegt de stadt, ende wintse: op dat ickse niet en winne, ende den naem daer van hebbe.

29

Also nam Dauid alle dat volck te hoope, ⁺ ende tooch henen, ende krijchde teghen Rabba, ende wanse.

+ Dauid wint Rabba.

D.30

Ende nam de kroone haers Konincx van synen hoofde, die aenden ghewichte een centner gouts hadde, ende edelsteenen, ende wert Dauid op zijn hooft gheset, ende voerde gantsch veel roofs wt der stadt.

31

Nu, dat volck daer binnen voerde hy wt, ende leydese onder ijseren saghen ende ^o tacken, ende ijseren kijlen, ende verbranddese in tichelouens: so dede hy allen steden der kinderen Ammon: doe keerde Dauid ende alle dat volck wederom na Ierusalem.

o Of, eechden ende ijseren beytelen, [and. axen of bijlen]