Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat iij. Capittel.

1. Uan stande des huys Dauids ende Sauls, 2. Item van Dauids kinderen tot Hebron gheboren. 7. Abner van weghen Rizpa Sauls bywijf bescholden, 12. valt tot Dauid, 17. wendet hem het herte Israels ende BenIamins toe, 20. ende wort van hem eerlicken met tsamen Michal die hy mede brengt ontfanghen, 23. Ioab wt misgunst ende haet doorsteect hem listelicken, 28. wort met vloecken beswaert, 31. ende moet met tsamen den gantschen volcke wt beuel des Konincx, 35 dien dese daet qualick beualt, leedt draghen.

A.1

ENde daer was eenen langhen krijch, tusschen den huyse Sauls ende den huyse Dauids: Dauid ymmers ghinck ende nam toe, ende het huys Sauls ghinck ende nam af.

2

^a Ende Dauid werden kinderen gheboren te Hebron: ⁺ zijn eerstegheboren sone, Ammon, der Iesreelitischen.

a 1.Paralip. 3.a.1. 2.Sam. 5.b.14.

+ Dauids kinderen.

3

De ander, Chileab, van Abigail Nabals wijf des Carmeliten: de derde Absolom, de sone Maacha, der dochter Thalmai, des Konincx te ^b Gesur.

b 1.Sam. 27.a.8.

4

De vierde Adonia, de sone Hagith: de vijfste SaphaIa, de sone Abital:

5

De seste, Iethream, van Egla den wijue Dauid: dese zijn Dauid gheboren te Hebron.

6

Als nu den krijch was tusschen den huyse Sauls, ende den huyse Dauids, stercktede Abner het huys Sauls.

7

Ende Saul hadde een bywijf die hiet Rizpa, ⁺ een dochter Aia: ende [Isboseth] sprac tot Abner: Waerom slaepstu by mijns vaders bywijf?

+ Rizpa Sauls bywijf.

8

Doe wert Abner seer toornich ouer dese woorden Isboseths, ende sprac: Ben ick dan een hontskop,

[fol. 103v]

ick die teghen Iuda, aenden huyse dijns vaders, ende aen synen broederen ende vrienden barmherticheyt doe? ende en hebbe dy niet in Dauids handen ghegeuen, ende du rekenest my heden eenighe misdaet toe, om eener vrouwen wille?

9

God doe Abner dit ende dat, wanneer ick niet en doe, ^c als de Heere Dauid ghesworen heeft,

c 1.Sam. 15.c.28. ende 16.b.13.

B.10

Dat dat Koninckrijcke vanden huyse Sauls ghenomen worde, ende den stoel Dauids opgherichtet worde, ouer Israel ende Iuda, van Dan tot BerSeba toe.

11

Doe en konde hy hem voortaen gheen woort voorder antwoordden, so vreesde hy hem voor hem.

12

Ende Abner sandt boden tot Dauid voor hem, ende liet hem segghen: Wiens is het lant? ende sprack: Maeckt dijn verbont met my: siet, mijn hant sal met dy zijn, dat ick tot dy keere het gantsche Israel.

13

Hy sprack: Wel, ick wil een verbondt met dy maken: doch eenerley bidde ick van dy, dat du mijn aenghesicht niet en siest, du brengst dan te voren tot my Michal, Sauls dochter, wanneer du koemst mijn aenghesicht te sien.

14

Oock sandt Dauid boden tot Isboseth den sone Sauls, ⁺ ende liet hem segghen: ^d Gheeft my mijn wijf Michal weder, die ick my vertrouwet hebbe met hondert voorhuyden der Philisteen.

+ Michal.

d 1.Sam. 18.b.19. ende 25.e.44.

15

^e Isboseth sandt henen, ende lietse nemen van den manne Paltiel den sone Lais.

e 1.Sam. 25.e.44.

16

Ende haer man ghinck met haer, ende weende haer na tot Bahurim toe: doe sprack Abner tot hem: keert wederom, ende gaet wech: ende hy keerde wederom.

17

Ende Abner hadde een reden met den Oudtsten in Israel, ende sprack: Ghy hebt te voren langhe na Dauid ghepoocht, dat hy Koninck ouer v ware.

18

So doet het nu: want de Heere heeft van Dauid gheseyt: Ick wil mijn volck Israel verlossen door de hant Dauids mijns knechts, vander Philisteen hant, ende van alle haerder vyanden hant.

19

Oock sprack Abner voor den ooren BenIamin: ende ghinck oock henen, te spreken voor den ooren Dauids tot Hebron, alles wat Israel ende den gantschen huyse BenIamin wel behaechde.

C.20

Doe nu Abner tot Hebron tot Dauid quam, ende met hem twintich mannen, maeckte hem Dauid een maeltijt.

21

Ende Abner sprack tot Dauid: Ick wil my opmaken, ende henen gaen, dat ick het gantsche Israel tot mynen heere den Koninck vergadere, ende dat sy een verbont met dy maken, op dat du Koninck zijst, als het dyne ziele begheert: also liet Dauid Abner van hem, dat hy henen ghinghe met vreden.

22

Ende siet, de knechten Dauids ende Ioab, quamen vanden krijchslieden, ende brachten met hen eenen grooten roof: ende Abner en was nu niet by Dauid te Hebron, maer hy hadden hem van hem gelaten, dat hy met vreden wech ghegaen was.

23

^f Doe dan Ioab ende het gantsche heyr, met hem ghekomen was, wert hem geseyt, dat Abner de sone Ner, totten Koninck ghekomen was, ende hy hadde hem van hem gelaten, dat hy met vreden was wech ghegaen.

f 2.Sam. 2.a.4.

24

Doe ghinck Ioab totten Koninck in, ende sprack: Wat hebstu gedaen? siet, Abner is tot dy ghekomen: waerom hebstu hem van dy ghelaten, dat hy is wech ghegaen?

25

Kenstu Abner den sone Ner niet? want hy is ghekomen, dy te ouerreden, dat hy bekenne dynen wtganck ende inganck, ende verneme alles wat du doest.

26

Ende doe Ioab van Dauid wt ginck, ⁺ sant hy boden Abner na, dat sy hem wederom haelden van Borhasira, ende Dauid en wiste daer niet af.

+ Ioab vermoort Abner met list

27

^g Als nu Abner weder tot Hebron quam, leydde hem Ioab midden onder de poorte, dat hy heymelicken met hem sprake: ende stack hem aldaer in ^h† de buyck, dat hy sterf, ⁱ om zijns broeders Asahels bloet wille.

g 1.Reg. 2.a.5. Iudicum 3.c.20.

h† And. onder de vijfste ribbe.

i 2.Sam. 2.c.23.

28

Doe dat Dauid daer na vernam, sprack hy: ^k Ick ben ontschuldich, ende mijn Koninckrijck voor den Heere eewichlick, aen den bloede Abner, des soons Ner.

k Act. 20.c.26. Susan. e.46.

29

Het valle daerenteghen op de kop Ioab, ende op zijns vaders gantsche huys: ende daer en moet niet ophouden inden huyse Ioabs die een etteruloet ende melaetsheyt hebbe, ende by den stock gae, ende door het sweert valle, ende aen broot ghebreck hebbe.

D.30

Also verworchden Ioab ende zijn broeder Abisai, Abner daerom, dat ^l hy haren broeder Asahel ghedoot hadde inden strijdt te Gibeon.

l 2.Sam. 2.c.23.

31

Dauid dan sprack tot Ioab, ende allen volcke dat met hem was: ^m Scheurt uwe kleederen, ende gort sacken om v, ende draecht leedt om Abner: ende de Koninck ghinck achter de bare.

m 2.Sam. 1.b.11. ende 13.d.31.

32

Ende doe sy Abner begroeuen tot Hebron, hief de Koninck zijn stemme op, ende weende by Abners graf: ende alle dat volck weende oock.

33

Ende de Koninck beklaechde Abner, ⁺ ende sprack: Abner en is niet ghestoruen ghelijck als een sot sterft.

+ Dauid beklaghet Abner.

34

Dyne handen en zijn niet ghebonden, dyne voeten en zijn niet in ^{n †} veteren gesloten: du bist gheuallen, gelijck alsmen voor boose schalcken valt: doe beweende hem alle dat volck noch meer.

n Of. boeyen

† And. ketenen

35

Doe nu alle dat volck binnen quam, met Dauid te eten, doe het noch hooch dach was, swoer Dauid, ende sprack: God doe my dit ende dat, so ick broot oft yets wat smake, eer de Sonne ondergaet.

36

Ende alle het volck bekende het, ende het beuiel hen oock wel, alle dat goede, dat de Koninc dede, voor den ooghen des gantschen volcks.

37

Ende alle dat volck ende gantsch Israel, merckten dies daechs, dat het vanden Koninck niet en quam, dat Abner de sone Ner ghedoodt wert.

38

Ende de Koninck sprack tot synen knechten: Weet ghy niet, dat op desen dach, een Vorst ende groot man gheuallen is in Israel?

39

Nu, ick ben noch ^o† teeder, ende een ghesalfde Koninck, ^p† so zijn my de mannen ^q de kinderen ZeruIa verdrietelick: de Heere verghelde dien, die het boose doet, na zijnder boosheyt.

o† And. kleynlick

p† And. doch de mannen de etc. zijn my te hardt.

q 2.Sam. 19.c.22.