Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xx. Capittel.

1. Dauid spreect met Ionathan, 8. ende vermaent hem des verbondts, 12. Ionathan vernieut het, 18. ende bestemt hem een teecken, zijns vaders sin te bekennen, 27. Saul baret syne boosheyt, 33. ende wil Ionathan dooden om Dauids wille, 35. Ionathan na trouwer waerschouwinghe, maeckt een lieflick afscheydt met Dauid.

A.1

DAuid nu vluchtede van Naioth tot Rama, ⁺ ende quam, ende sprack voor Ionathan: Wat hebbe ick ghedaen? wat hebbe ick mishandelt? wat hebbe ick gesondicht voor dynen vader, dat hy my na mijn leuen staet?

+ Dauid spreeckt met Ionathan, ende vermaent hem des verbonts.

2

Hy sprack daerenteghen tot hem: Dat zy verre, du en salt niet steruen: Siet, mijn vader doet niets, noch groot noch kleyn, dat hy mynen ooren niet en openbare, waerom soude dan mijn vader dit voor my verberghen? Het sal so niet zijn.

3

Doe swoer Dauid voorder, ende sprack: Dijn vader weet het wel dat ick ghenade voor dynen ooghen geuonden hebbe, daerom sal hy dencken, Ionathan en sal sulcx niet weten, het mochte hem bekommeren: Voorwaer, so warachtich als de Heere leeft, ende so warachtich als dyn ziele leeft, daer is slechts een schrede tusschen my ende den doot.

4

Ionathan sprac tot Dauid: Ick wil by dy doen, wat dijn herte begheert.

5

Dauid sprack tot hem: Siet, morghen is de nieuwe Mane, dat ick met den Koninc ter tafelen sitten soude: so laet my nu gaen, dat ick my op den velde verberghe tot aen den auondt des derden daechs.

6

Is dat dijn vader na my vraecht, so segt: Dauid badt my, dat hy ^a na Bethlehem tot zijnder Stadt loopen mochte, want aldaer is een Iaerlick offer den gantschen gheslachte.

a Luce 2.a.4. Ioannis 7.e.42.

7

Ist dat hy seyt: Het is goet, so staet het wel om dynen knecht, sal hy daerenteghen vergrimmen, so saltu mercken, dat wat quaets by hem besloten is.

8

So doet nu barmherticheyt aen dynen knecht: ^b want du hebst met my, dynen knecht, een verbondt inden Heere gemaect: is dannoch een misdaet in my, so doodt du my: want waerom woudestu my tot dynen vader brenghen?

b 1.Sam. 18.a.3. ende 23.b.16.

9

Ionathan sprack: Dat zy verre van my, dat ick soude mercken, dat wat quaets by mynen vader besloten ware, ouer dy te brenghen, ende soude het dy niet aensegghen?

B.10

Dauid daerentegen sprack: Wie wilt my aensegghen, so dy dijn vader wat hardts antwoordet?

11

Ionathan sprack tot Dauid: Koemt, laet ons wt op het velt gaen: ende sy ginghen beyde wt op het veldt.

12

Ende Ionathan sprac tot Dauid: Heere God Israels, wanneer ick ^c† spuere aen mynen vader, morghen ende aen den derden dage, dat het wel staet met Dauid, ende niet henen sende tot dy, ende het voor dynen ooren openbare,

c† an. onderuinde

13

So doe de Heere Ionathan dit ende dat: ⁺ wanneer oock het quaedt mynen vader behaecht teghen dy, so wil ick het oock voor dynen ooren openbaren, ende dy verlaten, dat du met vre-

+ Ionathan vernieut het verbondt met Dauid, in den name des Heeren.

[fol. 98v]

den wech gaest, ende de Heere zy met dy, ghelijck als hy met mynen vader gheweest is.

14

Doen ick het niet, so en doet gheen barmherticheyt des Heeren aen my, dewijle dat ick leue, oock niet so ick sterue.

15

Ende wanneer de Heere de vyanden Dauids wtroeyen sal, eenen yeghelicken wt den lande, so trect du dyne barmherticheyt niet van mynen huyse eewichlick.

16

Also maeckte Ionathan een verbondt met den huyse dauids, [ende sprack:] De Heere eyssche het van der hant der vyanden Dauids.

17

Ende Ionathan voer voort, ende ^d† swoer Dauid: so lief hadde hy hem, ^e want hy hadde hem so lief, als zijn ziele.

d† and. nam eenen Eedt van Dauid by der liefde die hy tot hem hadde.

e 1.Sam. 18.a.3.

18

Ende Ionathan sprack tot hem: Morghen is de nieuwe Mane, so salmen na dy vragen: want men sal dyner ghemissen, daer du pleechst te sitten.

19

Des derden daechs nu koemt haestelick neder, ende gaet aen een plaetse, daer du dy verberghest aen de werckdagen, ende set dy by den steen Asel.

C.20

So wil ick tot syner zijden dry pijlen schieten, euen als schote ick na dat teecken.

21

Ende siet, ick wil den ionghen henen senden, Gaet henen, soect de pijlen weder: Ist dat ick ten iongen segghe: Siet de pijlen liggen herwaerts achter dy, haeltse: so koemt, want het is vrede, ende heeft gheen perijckel, so warachtich als de Heere leeft.

22

Segge ick daerentegen ten iongelinck: Siet, de pijlen ligghen derwaerts voor dy: so gaet henen, want de Heere heeft dy laten gaen.

23

^f Wat du en ick met malkanderen ghesproken hebben, daer is de Heere by tusschen my ende dy eewichlick.

f 1.Sam. 20.e.42.

24

Dauid verberch hem inden velde: ende doe de nieuwe Mane quam, settede hem de Koninck ter tafelen te eten.

25

Doe hem nu de Koninck gheset hadde in zijn stede, als hy te voren gewoon was aen de wandt, doe stondt Ionathan op: ende Abner settede hem aen Sauls zijde, ende men gemiste Dauid in zijn stede.

26

Ende Saul en sprack dies daechs niet, want hy dachte, hem is erghens wat ontmoet, dat hy niet reyn en is.

27

Des anderen daechs der nieuwer Mane, doe men Dauid ghemiste in zijn stede, sprack Saul tot synen sone Ionathan: Waerom en is de sone Isai niet ter tafelen ghekomen, noch gisteren noch heden?

28

Ionathan sprac: Hy badt my, dat hy na Bethlehem mochte gaen,

29

Ende sprack: Laet my gaen, want onse gheslachte heeft een offer in der stadt, ende mijn broeder heeft het my selue gheboden: hebbe ick nu ghenade voor dynen ooghen gheuonden, so wil ick henen gaen, ende myne broederen sien: daerom en is hy niet ghekomen tot des Konincx tafel.

D.30

Doe vergrimde den toorn Sauls teghen Ionathan, ⁺ ende sprack tot hem: Du ^g onghehoorsaem booswicht, ick weet het wel, dat du den sone Isai wtuerkoren hebst, dy ende dyner schandelicker moeder te schanden.

+ Saul schelt Ionathan.

g Niet een vrij edel, maer eener, schendelicker snooder ende onaerdiger vrouwen kint.

31

Want so lange als de sone Isai leeft op Aerden, saltu, daertoe ooc dijn Koninckrijck, niet bestaen: so sendet nu henen, ende laet hem halen tot my, ^h want hy moet steruen.

h 1.Sam. 26.b.16.

32

Ionathan antwoordde synen vader Saul, ende sprack tot hem: Waerom sal hy steruen? Wat heeft hy ghedaen?

33

Doe schoot Saul de spiesse na hem, dat hy hem spitten soude: Doe merckte Ionathan dat het by synen vader gantschlick besloten was, Dauid te dooden.

34

Ende stondt op van der tafelen met grimmighen toorne, ende en att desseluen anderen daechs der nieuwer Mane gheen broot: want hy was bekommert om Dauid, dat hem zijn vader also verdoemde.

35

Des morghens ghinck Ionathan wt op het veldt, daer henen hy Dauid bestemt hadde, ende eenen kleynen ionghen met hem.

36

Ende hy sprack tot den ionghen: Loopt henen, ende soeckt my de pijlen weder, die ick schiete: Doe nu de ionghen henen liep, schoot hy eenen pijl ouer hem henen.

37

Ende als de ionghen aen de stede quam, daer Ionathan den pijl henen gheschoten hadde, doe riep hem Ionatha na, ende sprack: De pijl leyt derwaerts voor dy.

38

Ende riep hem noch eenmael na: Haest dy rasch, ende en staet niet stil: Doe las de ionghen Ionathan de pijlen op, ende brachtse tot synen heere.

39

Ende de ionghen en wiste daer niet van, alleen Ionathan ende Dauid wisten om de sake.

E.40

Doe gaf Ionathan syne wapen synen ionghen, ende sprack tot hem: Gaet henen, ende draechtse in de stadt.

41

Doe de ionghen daer in quam, ⁺ stondt Dauid op van de plaetse teghent Zuyden, ende viel op zijn aensichte ter Aerden, ende badt drymael aen: Ende sy ⁱ kusten malkanderen, ende weenden met malkanderen, Dauid dannoch allermeest.

+ Ionathan waerschout Dauid.

i Of, hen te samen,

42

Ende Ionathan sprack tot Dauid: Gaet henen met vreden: ^k Wat wy beyde gesworen hebben in den Name des Heeren, ende gheseyt: De Heere zy tusschen my en dy, tusschen mynen zade ende dynen zade, dat blijue eewichlick.

k 1.Sam. 20.c.23.

43

Ende ^l† Ionathan maeckte hem op, ende quam in de stadt.

l† and. [Dauid] maecte hem op, ende tooch henen: doch Ionathan quam in de stadt.