Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

IVDICVM: HET boeck der Richteren.

Dat Eerste Capettel.

1. Iuda wort het regiment beuolen, 3. die treckt op met Simeon synen broeder, 4. ende slaet de Cananiters ende Pheresiters, 8. windt Ierusalem, 10. Hebron, Debir, (die den Athniel Achsa Calebs dochter ten wijue verkrijcht,) 17. ende meer andere steden, 16. Iethros kinderen komen onder Iuda, 21. 28. Israel roeyt de volcken der Heydenen niet wt, als het hen God gheboden hadde.

A.1

NA den doot Iosua, vraechden de kinderen Israels den Heere, ende spraken: Wie sal onder ons den krijch voeren teghen de Cananiters?

2

De Heere sprack: Iuda sallen voeren: siet, ^a ick hebbe het lant in syne handen ghegheuen.

a Iosue 23.a.4.

[fol. 81r]

3

Doe sprack Iuda tot synen ^b broeder Simeon: Treckt met my opwaerts in mijn lot, ende laet ons teghen de Cananiten krijghen, so wil ick weder met dy trecken in dijn lott: also tooch Simeon met hem.

b Pro. 18.b.19.

4

Doe nu Iuda opwaerts tooch, gaf hem de Heere de Cananiten ende Pheresiten in hare handen, ende sy sloeghen tot Besek thien duysent mannen.

5

Ende vonden den AdoniBesek, ende streden teghen hem, ende sloeghen de Cananiten ende Pheresiten.

6

Doch AdoniBesek vluchte: ⁺ ende sy iaechden hem na, ende doe sy hem grepen, hieuwen sy hem de duymen af, aen syne handen ende voeten.

+ AdoniBesek werden de duymen afgehouwen.

7

Doe sprack AdoniBesek: Tseuentich Koninghen met afgehouwen duymen harer handen ende voeten, lasen onder myne tafelen de kruymen op: ^c ghelijck als ick nu ghedaen hebbe, so heeft my God weder vergolden: ende men bracht hem tot Ierusalem, aldaer sterf hy.

c Leuit. 24.b.19. Iudic. 15.b.11.

8

Ende de kinderen Iuda krijchden teghen Ierusalem, ⁺ ende wonnense, ^d ende sloeghense met der scherpte des sweerts, ende staken de stadt aen,

+ Ierusalem wert ghewonnen.

d Deut. 20.b.16.

9

Daerna toghen de kinderen Iuda af, te krijghen teghen de Cananiten, die op het gheberchte, ende teghent Suyden, ende inden leechten woonden.

B.10

Ende Iuda tooch henen tegen de Cananiten, die tot Hebron woonden (^e ende Hebron hiet in voortijden KiriathArba) ende sloeghen den Sesai, ende Ahiman ende Thalmai.

e Iosu. 14.b.15. ende 15.b.13.

11

Ende tooch van daer tegen de inwooners tot Debir, (maer Debir hiet in voortijden KiriathSepher.)

12

Ende ^f Caleb sprac: ^{+ g} Wie KiriathSepher slaet, ende winnet, dien wil ick mijn dochter Achsa ten wijue gheuen.

f Naemlick, de Uorst des stams Iuda.

+ Caleb.

g Iosu. 15.b.16. 1.Para. 11.a.6. 1.Sam. 17.c.25.

13

Doe wanse Athniel, de sone Kenas, des Calebs iongste broeder, ende hy gaf hem zijn dochter Achsa ten wijue. ⁺

+ Achsa.

14

Ende het geuiel doe sy tot hem in tooch, wert haer gheraden, dat sy bidden soude eenen acker van haren vader: ende sy viel vanden esel: doe sprack Caleb tot haer: Wat is dy?

15

Sy sprack: Gheeft my ^h eenen seghen: want du hebst my een ⁱ Suyden lant gegeuen, gheeft my oock een ^k† waterich lant: doe gaf hy haer ^l† een waterich lant bouen ende beneden.

h Dat is, dat ick dy bidden sal.

i of, middaechs, dorre.

k† an. Waterfonteynen, of springende wateraderen.

l† an. De fonteynen van bouen, etc.

16

Ende de kinderen des Keniters Mose sweers, togen op wt ^m der Palmstad, met den kinderen Iuda, in de woestijne Iuda, die daer leyt teghent Suyden der stadt Arad, ⁿ ende ghinghen henen ende woonden onder den volcke.

m Deut. 34.a.3.

n Num. 10.d.30. 1.Sam. 15.a.6.

17

Ende Iuda tooch henen met synen broeder Simeon, ende sloegen de Cananiten tot Sephath, ende verbandense, ^o ende noemden de stadt, Harma.

o Num. 21.a.3.

18

^p Daertoe wan Iuda Gaza met haren toebehoorten, ende Asklon met haren toebehoorten, ende Ekron met haren toebehoorten.

p Ios. 15.e.45.

19

Ende de Heere was met Iuda, dat hy het geberchte in nam: want hy konde de inwooners in der leechte niet in nemen, daerom dat sy ijseren waghenen hadden.

C.20

Ende sy gauen den Caleb Hebron, ^q als Mose geseyt hadde: ende hy verdreef daer wt de dry sonen Enak.

q Num. 14.c.24. Ios. 14.b.13. ende 15.b.14.

21

^r Daerenteghen de kinderen BenIamin verdreuen de Iebusiten niet, ⁺ die tot Ierusalem woonden, maer de Iebusiten woonden by den kinderen BenIamin tot Ierusalem, tot op desen dach.

r Iosu. 15.g.63.

+ Israel heeft de Heydenen niet al verdrijuen konnen.

22

^s Desseluen ghelijcken toghen oock de kinderen Iosephs opwaerts na BethEl, ende de Heere was met hen.

s Iosu. 16.a.2.

23

Ende het huys Iosephs verspiedde BethEl (die te voren Lus hiet.) ⁺

+ Lus.

24

Ende de wachters saghen eenen man wt der stadt gaen, ende spraken tot hem: ^t Wijst ons waer wy in de stadt komen, so willen wy barmherticheyt aen dy doen.

t Iosue 2.b.18.

25

Ende doe hy hen wees, waer sy in de stadt quamen, sloeghen sy de stadt met der scherpte des sweerts, doch den man ende alle zijn gheslachte lieten sy gaen.

26

Doe tooch de selue man int lant der Hethiten, ende bouwde een stadt, ende hietse Lus, die heet noch heden ten daghe also.

27

^u Ende Manasse verdreef BethSean met haren ^x dochteren niet, noch Taenach met haren dochteren, noch de inwooners te Dor met haren dochteren, noch de inwooners tot Iebleam met haren dochteren, noch de inwooners tot Megiddo met haren dochteren: ende de Cananiten ^y† begosten te woonen in den seluen lande.

u Num. 33.f.55. Ios. 17.b.11.

x Dochteren zijn hier kleyne steden ende dorpen.

y† an. sloeghen hen af etc.

28

Doe nu Israel sterck wert, maeckte hy de Cananiten chijnsbaer, ende verdreefse niet.

29

^z Desgelijcks verdreef oock Ephraim de Cananiten niet, die tot Gaser woonden, maer de Cananiten woonden onder hen tot Gaser.

z Ios. 16.b.10.

D.30

Sebulon verdreef oock de inwooners tot Kitron ende Nahalol niet, maer de Cananiters woonden onder hen, ende waren chijnsbaer.

31

Asser verdreef de inwooners tot Ako niet, noch de inwooners tot Zidon, tot Ahelab, tot Achsib, tot Helba, tot Aphik ende tot Rehob:

32

Maer de Asseriten woonden onder den Cananiten, die in den lande woonden, want sy verdreuense niet.

33

Naphthali verdreef de inwooners tot BethSemes niet, noch tot BethAnath, maer woonden onder den Cananiten, die in den lande woonden: doch die tot BethSemes ende tot BethAnath worden chijnsbaer.

34

Ende de Amoriten drongen de kinderen Dan op het gheberchte, ende lieten niet toe, dat sy onder in den leechten quamen.

35

Ende de Amoriten begosten te woonen op het geberchte Heres, tot Aialon, ende tot Saalbim, doch wert hen de hant des huys Iosephs te swaer, ende worden chijnsbaer.

36

Ende de lantpale der Amoriten was, daer men na Akrabbim opwaerts gaet, ende van den rotzsteen, ende van der hoochte.