Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxiiij. Capittel.

1. Een verhael der weldaden Gods, van Abraham af tot op de tijden Iosue, den volcke Israels bewesen, 14. ende daer op een ander vermaninghe, dat sy syne geboden trouwelicken houden, ende synen dienst, 19. dewijle hy een heylich, sterck ende ijuerich God is, onuermengt bewaren. 25. Gods Uerbont wert 16. ouer des volcks bekentenisse, 22. ende verplichtinge, vernieut, 26. ende een ghedencksteen ten ghetuyghe opghericht. 29. Iosua, 33. ende Eleasar steruen, 32. Iosephs gebeente wort, na synen beuele, begrauen.

A.1

IOsua vergaderde alle stammen Israels tot Sichem, ⁺ ende ^a† eyschede de Oudtsten van Issrael, de Hoofden, de Richters, ende Amptlieden: ⁺ ende doe sy voor God ghetreden waren,

+ Sichem.

a† And. riep

+ Een ander vermaninghe Iosue, aen het volc Israels.

2

Sprack hy totten gantschen volcke: So seydt de Heere de God Israels: ^b Vwe Vaders woonden in voortijden op ghene zijde des waters, Tharah, Abraham, ende Nahors vader, ende dienden anderen Goden.

b Gen. 11.c.26.d.32 Iudith. 5.a.6. Actuum 7.a.7.

[fol. 80v]

3

^c Doe nam ick uwen vader Abraham, op gene zijde des waters, ende liet hem wandelen inden gantschen lande Canaan, ende vermeerderde hem zijn zaet, ^d ende gaf hem Isaac.

c Gene. 12.a.1.

d Gene. 21.a.2.

4

^e Ende Isaac gaf ick Iacob ende Esau: ^f ende gaf Esau het gheberchte Seir te besitten: ^g Iacob daerenteghen ende syne kinderen, toghen af in Egypten.

e Gene. 25.c.23.

f Gene. 36.a.8.

g Gene. 46.a.6.

5

^h Doe sandt ick Mosen ende Aaron, ⁱ ende plaechde Egypten, als ick dan onder hen ghedaen hebbe.

h Exodi 3.b.10.

i Exo. 7. 8. 9. 10. 11

6

^k Daer na leydde ick v ende uwe Vaders wt Egypten: ^l ende doe ghy in de Zee quaemt, ende de Egyptenaers uwen Vaderen naiaechden, met waghenen ende ruyteren, tot aen de ^m† Schelfzee.

k Exodi 12.d.37.

l Exodi 14.a.9.

m† And. Rietzee of Roodezee.

7

Doe schreydden sy totten Heere, die settede een duysternisse tusschen v ende den Egyptenaren, ende voerde de Zee ouer hen, ende bedectese: ende uwe ooghen hebben ghesien wat ick in Egypten ghedaen hebbe: ende ghy hebt ghewoont in der woestijne, eenen langhen tijt.

8

Ende ick hebbe v ghebracht in het landt der Amoriten, die op gene zijde der Iordanen woonden: ⁿ ende doe sy teghen v krijchden, gaf ickse in uwe handen, dat ghy haer lant besatet, ende vernieldese voor v.

n Num. 21.c.24.d.35.

9

^o Doe maecte hem Balack de sone Zipor, der Moabiten Koninck op, ende krijchde tegen Israel: ende sandt henen, ende liet Bileam den sone Beor halen, dat hy v veruloeckede:

o Nume. 22.a.3. Deuter. 23.a.4.

B.10

Doch ick wilde hem niet hooren, ende hy seghende v, ende ick verloste v wt synen handen.

11

Ende doe ghy ouer de Iordaen ginct, ende tot Ieriho quaemt, ^p krijchden teghen v de burgers van Ieriho, de Amoriters, Pheresiters, Cananiters Hethiters, Girgositers, Heuiters, ende Iebusiters, doch ick gafse in uwe handen.

p Iosue. 6.a.1. ende 11.a.3.

12

^q Ende sandt horselen voor v henen, die dreuense wt voor v henen, de twee Koninghen der Amoriten, niet door dijn sweerdt, noch door dynen boghe.

q Exodi 23.c.28. ende 33.a.2. Deute. 7.c.20. Iosue 11.b.19.

13

^r Ende hebbe v een landt ghegheuen, daer ghy niet aen ghearbeyt hebt, ende steden die ghy niet ghebouwet hebt, dat ghy daer in woonen soudt, ende eten vanden wijnberghen ende olyeboomen, die ghy niet gheplant hebt.

r Deuter. 6.b.10.

14

^s So vreest nu den Heere, ende dient hem ghetrouwelick ende oprechtich, ende laet varen de Goden die uwe Vaders ghedient hebben op gene zijde des waters, ende in Egypten, ende dient den Heere.

s 1.Sama. 7.a.3. Tobie 14.b.11.

15

^t Behaecht het v dannoch niet dat ghy den Heere dient, so verkiest v heden, welcken ghy dienen wilt, den Gode die uwe Vaders ghedient hebben, op ghene zijde des waters, of den Goden der Amoriten, in welcker lant ghy woont: daerenteghen ick ende mijn huys, willen den Heere dienen.

t 1.Reg. 18.c.21.

16

Doe antwoordde het volck ende sprack: Dat zy verre van ons, dat wy den Heere verlaten, ende anderen Goden dienen.

17

Want de Heere onse God, heeft ons ende onse Vaders, wt Egypten-landt gheleydt, wt den diensthuyse: ende heeft voor onsen ooghen sulcke groote teeckenen ghedaen, ende ons bewaert op den gantschen wech die wy ghetoghen zijn, ende onder allen volcken, door welcke wy ghegaen zijn.

18

Ende heeft wtgestooten voor ons henen alle volcken der Amoriten, die inden lande woonden: daerom willen wy oock den Heere dienen, want hy is onse God.

19

Iosua sprack tot den volcke: Ghy kondt den Heere niet dienen: want hy is een heylich ende sterck God, ende een ijuerich God, die uwer ouertredinghe ende sonde niet verschoonen sal.

C.20

^u Wanneer ghy den Heere verlaet, ende eenen vreemden God dient, so sal hy hem omkeeren, ende v plaghen, ende v ombrenghen, na dien hy v goet ghedaen heeft.

u Iosue. 13.b.16

21

Het volck daerentegen sprack tot Iosua: Niet also, maer wy willen den Heere dienen.

22

Doe sprack Iosua totten volcke: Ghy zijt getuyghen ouer v, dat ghy v den Heere verkoren hebt, dat ghy hem dient, ende sy spraken: Ia.

23

So doet nu van v wech de vreemde Goden, die onder v zijn, ende neycht uwe herten tot den Heere den God Israels.

24

Ende het volck sprack tot Iosua: Wy willen den Heere onsen God dienen, ende zijnder stemme hooren.

25

^x Also maecte Iosua desseluen daechs een verbont met den volcke, ⁺ ende gaf hen wetten ende rechten voor tot Sichem.

x 2.Reg. 23.a.3.

+ Iosua geeft gesetten in Sichem.

26

Ende Iosu schreef dit altemael int Wetboeck Gods, ^y ende nam eenen grooten steen, ende richtede hem op aldaer onder een Eycke, ⁺ die by den Heylichdom des Heeren was.

y 1.Samu. 7.b.12

+ Iosua richt een ghedenck steen ofte ghetuychsteen op.

27

Ende sprack tot den gantschen volcke: ^z Siet, desen steen sal een ghetuyghe zijn, tusschen ons: want hy heeft ghehoort alle redenen des Heeren, die hy met ons ghesproken heeft, ende sal een ghetuyghe ouer v zijn, dat ghy uwen God niet versaket.

z Gene. 31.e.48. Iosue 22.c.27.

28

Also verliet Iosua het volck, eenen yeghelicken in zijn erfdeel.

29

^a Ende het gheuiel na dese geschiedenisse, ⁺ dat Iosua de sone Nun de knecht des Heeren, sterf, doe hy hondert ende tien Iaer oudt was.

a Iudicum 2.a.8.

+ Iosua sterft.

D.30

Ende men begroef hem in de lantpalen zijns erfdeels, tot ^b ThimnathSerah, die op het gheberchte Ephraim leyt vant Noordenwaert, aen den berghe Gaas.

b Iosue 19.f.50.

31

^c Ende Israel diende den Heere, so lange als Iosua leefde, ende de Oudtsten die langhen tijdt leefden na Iosua, die alle wercken des Heeren wisten, die hy aen Israel ghedaen hadde.

c 2.Para. 34.d.33.

32

Het ghebeente Iosephs, ^{+ d} dat de kinderen Israels hadden wt Egypten ghebracht begroeuen sy tot Sichem, in den stucke veldts, ^e dat Iacob kochte van den kinderen Hemor, des vaders Sichem, voor hondert grosschen, ende werdt der kinderen Iosephs erfdeel.

+ Iosephs ghebeente wort begrauen na synen beuele.

d Gene. 50.c.25. Exodi 13.b.19. Actuum 7.b.16.

e Gene. 33.b.19.

33

Eleasar de sone Aaron, sterf oock, ende sy begroeuen hem tot Gibea, ⁺ zijns soons Pinehas, die hem ghegheuen was, op het gheberchte Ephraim.

+ Eleasar sterft.