Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xx. Capittel.

1. Hoemen hem inden krijch ende aengrijp houden sal, 10. oock in belegheringhe ende inneminghe der steden, 15. in ende buyten Canaan, 19. vruchtbare boomen salmen ongheschendet laten.

A.1

VVanneer du in eenen krijch treckest teghen dyne vyanden, ^{+ a} ende siest Rossen ende waghenen des volcx dat grooter is dan du, so en vreest dy niet voor hen: want de Heere dijn God, die dy wt Egypten lant gheleydt heeft, is met dy.

+ Hoe sy hen in krijchsbeloften houden sullen.

a Deuter. 7.b.18.

2

Wanneer ghy nu koemt totten strijde, so sal de Priester toe treden, ende met den volcke spreken,

3

Ende tot hen segghen: Israel, hoort toe: ghy gaet heden inden strijdt teghen uwe vyanden: uwe herte en vertzaghe niet: ^b en vreest v niet, ende en verschrict niet, ende en laet v niet grouwelen voor hen.

b Deuter. 1.c.21. Nume. 14.a.9. 1.Mach. 4.a.8.

4

^c Want de Heere uwe God gaet met v, dat hy voor v strijde met uwen vyanden, v te helpen.

c Deuter. 28.a.7.

5

Daertoe de amptlieden sullen met den volcke spreken, ende segghen: ^d Wie een nieu huys ghebout heeft, ende en heeft het noch niet ^e inghewijhet, die gae henen, ende blijue in synen huyse: op dat hy niet en sterue inden krijch, ende een ander wijhe het in.

d Iudic. 7.a.3. 1.Mache. 3.f.56.

e Een huys wijen, heet op Ebreisch, wannermen daerin beghint te woonen: eenen wijnberch gemeyn maken, heet wanneermen vrucht begint daerwt te nemen, dwelc voor den vijfsten Iare niet geoorloeft en was, als oock aen allen boomen. Leuitic. 19.c.22.

6

Wie eenen wijnberch gheplant heeft, ende en heeft hem noch niet ghemeyn ghemaeckt, die gae henen, ende blijue te huys, dat hy niet inden krijch en sterue, ende een ander make hen ghemeyn.

7

^f So wie een vrouwe ondertrout heeft, ende en heeftse noch niet te huys gehaelt, die gae henen, ende blijue te huys, dat hy niet inden krijch en sterue, ende een ander haelse te huys.

f Deute. 24.a.5.

8

Ende de amptlieden sullen breeder met den volcke spreken, ende segghen: ^g Wie hem vreeset, ende een vertzaecht herte heeft, die gae henen, ende blijue te huys, op dat hy syner broederen herte oock niet verbaest en make, als zijn herte is.

g Iudicum 7.a.3

9

Ende wanneer de amptlieden wtghesproken hebben met den volcke, so sullen sy de Ouersten des heyrs, voor het volck aen de spitse setten.

B.10

^h Wanneer du voor een stadt treckest, teghen haer te strijden, so saltu haer den vrede aenbieden. ⁺

h Deute. 2.c.25. Nume. 21.c.21.

+ Vrede aenbieden.

11

Antwoordet sy dy vreedsaem, ende doet dy op, so sal dy alle dat volck dat daerin geuonden wort, ⁱ chijnsbaer ende onderdanich zijn.

i Dat is, die schot ende bede gheuen moeten.

12

Wil sy daerenteghen niet vreedsaem met dy handelen, ende wil met dy krijghen, so belegtse.

13

Ende wanneerse dy de Heere dijn God in de hant gheeft, so saltu alles wat mannelick daerin is, met des sweerts scherpte slaen:

14

Behaluen de vrouwen, kinderen, ^k ende vee, ende alles wat in der stadt is, ende alle den roof saltu onder dy wtdeylen: ende salt eten vanden wtbuete dyner vyanden, die dy de Heere dijn God ghegheuen heeft.

k Iosue 8.c.27. ende 11.b.14.

15

Also saltu allen steden doen, die seer verre van dy ligghen, ende niet en zijn vanden steden deser volcken hier.

16

^l Doch in den steden deser volcken, die dy de Heere dijn God tot een erue gheuen sal, en saltu niets leuen laten, dat den adem heeft:

l Deuter. 31.a.5. Numeri. 33.f.51. Iosue 6.c.21. ende 8.c.26. ende 10.c.28. Iudicum 1.a.8.

17

Maer saltse verbannen, ^m namelicken, ⁺ de Hethithers, Amoriters, Cananiters, Pheresiters, Heuiters, ende Iebusiters, ghelijck als dy de Heere dijn God gheboden heeft.

m Deuter. 7.a.1.

+ De Cananiters te verderuen.

18

Op dat sy v niet en leeren doen alle de grouwelen, die sy haren Goden doen, ende ghy v besondicht aenden Heere uwen God.

19

Wanneer du voor eenige stadt langhe tijt ligghen moest, daer du tegen strijdest, om die in te

[fol. 66v]

nemen, ⁿ so saltu de boomen niet verderuen, dat du met axen daer aen houwest: want du kanst daeruan eten, daerom saltuse niet wtroeyen: ^o het is doch hout op den velde, ende gheen mensche, dat het voor dy een bolwerck zijn mochte.

n 2.Reg. 3.b.19.

o Wat wiltu dy tegen de boomen legghen, ende houwen, als ware het een mensche ofte bolwerc voor dy. Het is hout op den velde, ende niet in der stadt. Het en doet dy niet, ende is dy nut. Hic sensus congruit Allegorice, Non esse pugnandum contra eos, qui non sunt contra nos, sed pro nobis.

20

Welcke dannoch boomen zijn, die du wetest datmen daer niet van en eet, die saltu verderuen, ende wtroeyen, ende bolwercken daervan bouwen tegen de stadt, die met dy krijcht, tot dat du harer machtich wordest.