Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xiiij. Capittel.

1. Dewijle sy een reyn heylich volck Gods zijn, en sullen sy hen met gheenen Heydenschen ghebruycken ouer den dooden, 3. noch onreyner spijse verontreynighen, 22. de thienden alles inkomens, 24. ofte gheleyt daeruoor, so den wech ten huyse des Heeren verre is, sullen sy den Heere brenghen, 27. ende den Leuite, vreemdelinck, weesen ende weduwen met nootdruft versorgen.

A.1

GHy zijt kinderen des Heeren ws Gods: ^a ghy en sult v gheen ^b teecken steken, noch kael scheeren bouen op den oogen, ouer eenen dooden.

a Leuit. 10.a.6. Ierem. 16.a.4.

b Of, licteeckenen snijden. And. verkretzen. Leuitic. 19.a.2.

2

^c Want du bist een heylich volck den Heere dynen God : ^d ende de Heere heeft dy verkoren, dat du zijn eyghendom zijst, wt allen volcken, die op Aerden zijn.

c Deuter. 7.a.6. ende 26.b.18.

d Exod. 19.a.5.

3

Du en salt gheenen grouwel eten. ⁺

+ Reyne ende onreyne gedierten.

4

^e Dit is dan het ghedierte dat ghy eten sult, ossen, schapen, gheyten.

e Leuitic. 11.a.2.

5

Herten, rheen, ^f† buffels, ghemsen, Eenhoornen, wilde ossen, ende ^g† Elanden.

f† And. ghemsen, steenbocken.

g† And. kemels.

6

Ende alle het gedierte dat zijn klauwen klieft ende wederkaut, sult ghy eten.

7

Dat sult ghy daerenteghen niet eten, dat wederkaut ende de klauwen niet en klieft: de kemel, den hase ende conijnkens, die daer wederkauwen, ende doch de klauwen niet klieuen, sullen v onreyn zijn.

[fol. 64v]

8

Het vercken of het wel de klauwen klieft, so en wederkauwet doch niet, sal v oock onreyn zijn: van haren vleessche en sult ghy niet eten, ende haer aes en sult ghy niet aenroeren.

9

^h Dat ist dat ghy eten sult van allen dat in de wateren is: ⁺ alles wat vlotvederen ende schubben heeft, sult ghy eten.

h Leuitic. 11.a.9.

+ Visschen.

B.10

Wat daerenteghen gheen vlotvederen noch schubben heeft, en sult ghy niet eten, want het is v onreyn.

11

ⁱ Alle reyne voghelen etet. ⁺

i Leuitic. 11.b.13.

+ Voghelen.

12

Dat zijn sy dan, die ghy niet eten en sult, den Arendt, den hauick, de ^k† meeuwe,

k† And. vischar, De wilt ghier, de ghier, de wouwe niet, etc.

13

Den duycker, den wouwe, den ghier met syner aert,

14

Ende alle rauen met haerder aert.

15

Den struys, den ^l† nachtwl, den koeckoeck, den sperwer met syner aert.

l† An. nachtraue, de haghelgans, de schuyfwt, etc.

16

De ^m† steenwl, den schuyffwt, de vledermuys,

m† And. valck, de nachtwl, de etc.

17

Den ^n† roerdomel, de swane, den oeyeuaer,

n† And. reygher, de exter, den duycker, Den oeyeuaer, den heger, niet, etc. den korckhaen [oft woudthaen] de hoppe.

18

Den reygher, den hegher met syner aert, de hoppe, de swaluwe.

19

Ende alle het gheuoghelte dat kruypt, sal v onreyn zijn, ende en sult het niet eten.

C.20

Het reyne gheuoghelte sult ghy eten.

21

Ghy en sult gheen aes eten: den vreemdelinck in dyner poorten machstu het geuen, dat hy het ete, oft verkoopt het eenen vreemden: want du bist een heylich volck den Heere dynen Gode: ^o du en salt het bocxken niet koken, dewijle het syne moeder noch suycht.

o Exod. 23.b.19. ende 34.c.26.

22

^p Du salt alle Iaer de thienden afscheyden van alle inkomen ^q dijns zaets, dat wt dynen acker koemt.

p Leuitic. 27.d.30 Deuter. 12.b.17.

q Of, dijns zaedsels

23

Ende salt het eten voor den Heere dynen God, ^{+ r} aen de plaetse die hy verkiest dat synen naem aldaer woone : namelicken vanden thienden dijns koorns, dijns mosts, dyner olye, ende de eerstegheboorten ^s dyner runderen, ende dyner schapen: op dat du leerest vreesen den Heere dynen God dijn leefdaghe.

+ De thienden van allen inkomen te nemen.

r Esaie 65.a.3.

s Exod. 34.b.19.

24

^t Wanneer dy dannoch des weechs te vele is, dat du sulcx niet wech dragen en kanst, daerom dat dy de plaetse te verre is, die de Heere dijn God verkoren heeft, dat hy synen naem aldaer woonen late (want de Heere heeft dy gheseghent.)

t Deuter. 12.b.17. Baruch 1.b.10.

25

So maket te ghelde: ^u ende neemt dat ghelt in dijn hant, ende gaet aen de plaetse die de Heere dijn God verkoren heeft.

u Matth. 21.b.12.

26

Ende gheeft dat ghelt voor alles dat dyner ziele lustet: het zy voor runderen, schapen, wijn, stercken dranck, oft voor alles dat dyne ziele wenscht: ende eet aldaer voor den Heere dynen Gode, ende weest vrolick, du ende dijn huys.

27

Ende de Leuijt die in dyner poorten is: ^x du en salt hem niet verlaten, ^y want hy en heeft gheen deel noch erue by dy.

x Deuter. 12.b.19. Syrach. 7.d.32.

y Numeri 18.a.8.

28

^z Ouer dry Iaer saltu wtscheyden alle thienden dijns inkomens desseluen Iaers, ende salt het laten in dyner poorten:

z Deuter. 26.b.12.

29

So salt komen de Leuijt, die gheen deel noch erue met dy en heeft, ende de vreemdelinck, ende de weesen, ende de weduwen, die in dyner poorten zijn, ende eten, ende hen versadigen: op dat dy de Heere dijn God seghene in allen wercken dyner handen, die du doest.