Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxxv. Capittel.

1. Waer der Leuiten steden ende ruym zijn sal, 10. van vrij steden, 16. van onderscheydende moetwillighen, 22. ende onmoetwillighen dootslachs, dat dese bekent, 30. ghene sonder eenighe ghenade ende geldtsoen, na tweer ghetuyghen mondt, ghestraft sal worden.

A.1

ENde de Heere sprac met Mose, ⁺ opten velde der Moabiten, aen de Iordaen teghen Iericho, ende seyde:

+ Den Leuiten steden ende ruym.

2

^a Ghebiet den kinderen Israels, dat sy den Leuiten steden gheuen van haren erfgoeden, dat sy woonen konnen: daertoe de ^b† voorsteden rontom de steden, sult ghy den Leuiten oock gheuen,

a Iosue 14.b.4. ende 21.a.2.

b† an. vrije velden.

3

Dat sy in de steden woonen, ende in de voorsteden haer vee, ende goet, ende allerley ghedierte hebben.

4

Ende de wijdde der voorsteden die sy den Leuiten gheuen, sal duysent ellen buyten der stadt mueren rontom hebben.

5

So sult ghy nu ^c meten buyten voor der stadt, vanden hoeck tegent Oosten, twee duysent ellen, ende vanden hoeck tegent Suyden, twee duysent ellen, ende vanden hoeck teghent Westen, twee duysent ellen, ende vanden hoeck teghent Noorden twee duysent ellen, dat de stadt int midden zy: dat sullen hare voorsteden zijn.

c Dat is, Geometrica proportione gesproken, naemlicken, de voorstat sal rontom aen de stadt, duysent ellen wijt zijn, ende een yegelicke zijde der stadt, twee duysent ellen lanck: dat heet op duyts, De voorstadt sal half so wijdt zijn als een zijde der stat lanck is. Sy zy vierhoeckich, ront, dryhoeckich, ofte so sy kan, so salmense meten, ende in vier zijden deelen: ende daer na als sy groot of kleyn is, wort de Uoorstadt oock groot ofte kleyn.

6

^d Ende onder den steden, die ghy den Leuiten gheuen sult, sult ghy ses vrije steden gheuen, dat daer in vliede, wie eenen dootslach gedaen heeft: bouen de selue sult ghy noch twee ende veertich steden gheuen,

d Iosue 20.a.2. ende 21.a.2. Deut. 4.e.41.

7

Dat alle de steden die ghy den Leuiten geeft, zijn acht ende veertich met haren voorsteden.

8

Ende sult derseluer dies te meer gheuen vanden ghenen die veel besitten onder den kinderen Israels, ende des te weynigher vanden ghenen die weynich besitten: een yeghelick sal na synen erfdeele dat hem toeghedeylt wert, den Leuiten steden gheuen.

9

Ende de Heere sprack met Mose, ende seyde:

B.10

^e Spreeckt metten kinderen Israels, ⁺ ende segt tot hen: Wanneer ghy ouer de Iordane, int lant Canaan koemt,

e Exodi 21.b.13. Deut. 19.a.2. Iosue 20.a.2.

+ Vrije steden.

11

Sult ghy steden wt kiesen, dat het vrije steden zijn, daer die henen vliede, die eenen dootslach onuersiens doet.

12

Ende sulcke vrije steden sullen onder v zijn, voor den bloedtwreccker, dat die niet steruen en derf, die eenen dootslach ghedaen heeft tot dat hy voor de menichte vor het gherichte ghestaen heeft,

13

Ende de steden die ghy gheuen sult, sullen ses vrije steden zijn:

14

Dry sult ghy gheuen op dese zijde der Iordanen, ende dry inden lande Canaan.

15

Dat zijn de ses vrije steden, beyde, den kinderen Israels, ende den vreemdelinghen, ende den huysgenooten onder v, dat daer henen vliede, wie eenen dootslach ghedaen heeft onuersiens.

16

^f Wie yemanden met een ijseren ^g instrument slaet, ⁺ dat hy sterft, die is een dootslagher, ende sal den doot steruen.

f Exodi 21.b.13.

g of, wapen.

+ Moetwilligen dootslach sal gestraft worden sonder genade.

17

Werpt hy hem met eenen steen (daer yemant mede kan gedoot worden) dat hy daer van sterft, so is hy een dootslagher, ende sal den doot steruen.

18

Slaet hy hem oock met eenen houte (daer yemant mede kan doot gheslaghen worden) dat hy sterft, so is hy een dootslagher, ende sal den doot steruen.

19

De wreecker des bloets sal den dootslager ter doot brenghen: ^h† als hy hem gheslagen heeft, so salmen hem weder dooden.

h† an. wanneer hy hem aenkoemt, sal hy hem dooden.

C.20

ⁱ Stoot hy hem wt hate, ofte werpt wat op hem wt liste, dat hy sterft,

i Deut. 19.b.11.

21

Ofte slaet hem door vyantschap met syner hant dat hy sterft, so sal hy den doot steruen, die hem gheslaghen heeft, want hy is een dootslager: de wreecker des bloets sal hem ^k† ter doot brengen.

k† and. Dooden, wanneer hy hem aenkoemt.

22

^lWanneer hy hem daerenteghen onuerhoets stoot sonder vyantschap, ofte werpt ergens wat op hem onuersiens,

l Deut. 19.a.4.

23

Ofte werpt erghens eenen steen (daer men van steruen kan, ende en heeft het niet ghesien)

[fol. 58v]

op hem, dat hy sterft, ende hy is zijn vyant niet, heeft hem oock niet quaets ghewilt,

24

So sal de menichte richten tusschen dien, die geslagen heeft, ende den wreker des bloets ^m† in desen gherichte.

m† and. na desen rechten.

25

Ende de menichte sal den dootslager ^n† beurijden vander hant des bloetwrekers, ende sal hem weder komen laten totter vrijer stadt, daer hy henen gheuloden was: ende sal aldaer blijuen tot dat de hooghe Priester sterft, diemen metter heyligher olye ghesalft heeft.

n† an. verlossen.

26

So dannoch de dootslagher wt syner vrijen stadtpalen gaet, daer hy henen gheuloden is,

27

Ende de bloedtwreker vint hem buyten de lantpalen syner vrijer stadt, ende slaet hem doodt, die en sal des bloets niet schuldich zijn.

28

Want hy soude in syne vrije stadt blijuen, tot aen den doot des hoogen Priesters, ende na des hooghen Priester doot, weder ten lande zijns erfgoets komen.

29

Dat sal v een recht zijn, by uwen nakomelinghen, in allen uwen wooninghen.

D.30

Den dootslagher salmen dooden na den monde tweer ghetuygen: ^o een ghetuyghe en sal niet antwoorden, ouer een ziele ter doot.

o Deut. 17.a.6. ende 19.b.15.

31

Ende ghy en sult gheen versoeninghe nemen ouer de ziele des dootslagers, ⁺ want hy is den doot schuldigh, ende sal den doot steruen.

+ Gheen gelt sal men nemen voor moetwillighen dootslach.

32

Ende en sult gheen versoeninghe nemen ouer dien, die ter vrijer stadt gheuloden is, dat hy weder kome te woonen inden lande, tot dat de Priester sterft.

33

Ende en ^p† schendet het lant niet, daer ghy in woont: want wie des bloets schuldigh is, die schendet het lant: ende het lant en kan vanden bloede niet versoent worden, dat daerin vergoten wort, sonder diens bloet, die het vergoten heeft.

p† an. beuleckt.

34

En veronreynicht het landt niet, daer ghy in woont, daer ick oock in woone: want ick ben de Heere, die onder den kinderen Israels woone.