Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xi. Capittel.

1. Het volck wort om zijn onlijdsaemheydt van den Heere grouwelicken ghestraft, 4. begheert vleesch, ende heeft een walginghe aen het Man, 10. Den Mose die in grooten angste is, ende oock murmureert, 16. heet de Heere tseuentich Oudtsten wtkiesen, tot syner hulpe, 18. ende den volcke aensegghen, hy wil hen vleesch

[fol. 48v]

gheuen, dat het hen ter nuesen wtgae, 21. Moses beghint te twijffelen, 24. de tseuentich Oudtsten ontfanghen den Gheest Gods, ende propheteren by der hutten, 26. dat doen oock Eldad ende Medad inden legher, 28. Iosue wort ghestraft om synen ijuer teghen Mose, 31. quackelen komen inden legher, 33. ende eenen grimmigen toorne des Heeren, ende een groote plaghe ouer het volck.

A.1

ENde doe hen het volck ^a onuerduldich maecte, ⁺ beuiel het qualick voor de ooren des Heeren: ende als het de Heere hoorde, vergramde synen toorne, ende stack het vyer des Heeren onder hen aen, dat verteerde den buytensten legher.

a Exodi 16.a.2. Deutero. 9.c.22.

+ Het volck murmureert tegen God, ende wort grouwelicken ghestraft.

2

Doe schreydde het volck tot Mose: ende Mose badt den Heere, doe verdween dat vyer.

3

Ende men hiet die stede ^b Thabeera, daerom dat hem onder hen des Heeren vyer aenghesteken hadde. ⁺

b Thabeera, heet aensteken.

+ Het volck begheert vleesch.

4

^c Want het ghemeyn volck onder hen was met lusten gheworden, ende saten ende weenden metten kinderen Israels, ende spraken: Wie wil ons vleesch te eten gheuen?

c Psal. 106.b.14. 1.Corinth. 10.a.6.

5

Wy ghedencken der visschen, die wy in Egypten om niet aten, ende der ^d† koruitzen, melden, loock, ayuyn, ende knoploocx.

d† Anders, Concommeren, pompoenen.

6

Nu daerenteghen is onse ziele verdorret, want onse ooghen en sien niet dan dat Man.

7

^e Ende het Man was als Coriander zaet, ende aen te sien als Bedellion.

e Exodi 16.b.14. Psalm. 78.c.24. Sapient. 16.c.20. Ioannis 6.d.31.

8

Ende het volck liep hier ende daer, ende versamelde het, ende wreef het metter meulen, ende stiet het in mortieren, ende koockte dat in potten, ende maeckten hen aschkoecken daer van, ende het hadde eenen smaeck als eenen olykoeck.

9

Ende wanneer des nachts den dau op den legher viel, so viel het Man daer mede op.

B.10

Doe nu Mose het volck hoorde weenen onder haren gheslachten, ⁺ eenen yeghelicken in syner hutten deure, doe vergramde den toorn des Heeren seer, ende ^f† Mose wert oock banghe.

+ Mose is in grooten angst, ende murmureert.

f† Anders, het verdroot Mose oock.

11

Ende Mose sprack tot den Heere: Waerom bekommerstu dynen knecht? ende waerom en vinde ick gheen ghenade voor dynen ooghen, dat du den last deses gantschen volcx op my legst?

12

Hebbe ick nu alle dat volck ontfanghen oft ghebaert, dat du tot my seggen machst: Draecht het in dynen armen (als een voester een kint draecht) in het lant, dat du haren vaderen ghesworen hebst?

13

Van waer sal ick vleesch nemen, dat ick allen desen volcke gheue? sy weenen voor my, ende spreken: Gheeft ons vleesch, dat wy eten.

14

Ick en kan dat volck altemael alleen niet verdraghen, want het is my te swaer.

15

Ende wiltu also by my doen, so doodt my lieuer, hebbe ick anders genade voor dynen oogen gheuonden, dat ick mijn ongeluck also niet sien en derf.

16

Ende de Heere sprac tot Mose: ^{+ g} Versamelt my ^h tseuentich mannen onder den Oudtsten Israels, die du wetest dat de Oudtsten inden volcke ende syne amptlieden zijn, ende neemtse voor de hutte des Bescheyts, ende setse aldaer by dy.

+ Mose verkiest tseuentich Oudtsten, hem tot hulpe.

g Exodi 18.c.25.

h Hesek. 8.b.11.

17

So wil ick af komen, ende met dy aldaer spreken: ende dijns gheests, die op dy is, nemen, ende op hen legghen, dat sy met dy den last des volcx draghen, dat du niet alleene en draghest.

18

Ende totten volcke saltu segghen: ⁱ Heyliget v op morghen, dat ghy vleesch etet: want uwe weenen is voor de ooren des Heeren ghekomen, ghy die spreect: Wie gheeft ons vleesch te eten, want het ginck ons wel in Egypten: ^k daerom sal v de Heere vleesch gheuen, dat ghy eet:

i Numeri 20.a.7. Iosue 3.a.5. 1.Sam. 10.a.5.

k Exodi 16.a.8.

19

Niet eenen dach, niet twee, niet vijue, niet tiene, niet twintich daghen lanck:

C.20

Maer een maent lanck tot dat het v ter neusen wtga, ⁺ ende v een walghinge zy: daerom dat ghy den Heere verworpen hebt, die onder v is, ende voor hem gheweent, ende gheseyt: ^l Waerom zijn wy wt Egypten ghegaen?

+ Moses begint hier te twijffelen

l Numeri 21.a.5.

21

Ende Mose sprack: ^m Ses hondert duysent mannen voetvolcx isser, daer ick onder ben, ende du spreeckst : Ick wil v vleesch gheuen, dat ghy etet een maent lanck.

m Exodi 12.d.37. Numeri 1.e.45. ende 33.a.2. Ioannis 6.a.7.

22

Salmen schapen ende runderen slachten, dat het hen ghenoech zy? oft sullen hem alle visschen der Zee hiertoe versamelen, dat het hen ghenoech zy?

23

Doch de Heere sprack tot Mose: ⁿ Is dan de hant des Heeren verkort? doch du salt nu sien, oft dy myne woorden wat ghelden konnen, oft niet.

n Esaie 50.a.2. ende 59.a.1.

24

Ende Mose ghinck wt, ⁺ ende seyde den volcke des Heeren woort: ende versamelde de tseuentich mannen onder den Oudtsten des volcx, ende settedese rondtom de hutte.

+ De tseuentich verkoren Oudtsten, ontfangen den Gheest Gods.

25

Doe quam de Heere af inder wolcken, ende sprack met hem: ende nam des Gheests die op hem was, ende leyde hem op de tseuentich Oudtste mannen: ende doe de Gheest op hen rustede, propheteerden sy, ende en hielden niet op.

26

Daer waren oock noch twee mannen inden legher ghebleuen, ⁺ de eene hiet Eldad, de ander Medad, ende de Gheest rustede op hen: (want sy waren oock aengheschreuen, ende doch niet wtghegaen tot der hutten) ende sy propheteerden inden legher.

+ Eldad ende Medad propheteren oock.

27

Doe liep een Ionghen henen, ende seyde het Mose aen, ende sprack: Eldad ende Medad propheteren inden legher.

28

Doe antwoordde Iosua de sone Nun, Mose Dienaer, ^o† dien hy verkoren hadde, ende sprack: ^p Mijn Heere Mose, verbietse.

o† And. eene van synen ionghen.

p Luce 9.e.44.

29

Doch Mose sprack tot hem: ^{+ q†} Bistu ^r de ijueraer voor my? woude het God ^s dat alle het volc des Heeren propheteerde, ende de Heere synen Gheest op hen gaue.

+ Iosue onrechten ijuer.

q† Anders, Waerom bistu afgonstich om my?

r Of, die daer hertbrandt heeft.

s Ioel 2.c.28. 1.Corint. 14.a.5.

D.30

Also versamelde hem Mose totten legher, ende de Oudtsten Israels.

31

^t Doe voor de wint wt vanden Heere, ende liet quackelen komen vander Zee, ende stroydese ouer den legher, ⁺ hier een dachreyse lanck, ende daer een dachreyse lanck, rondtom den legher, twee ellen hooch bouen der Aerden.

t Exod. 16.b.13. Psalm.78.c.26. Sapient. 16.a.2.

+ Quackelen komen int leger.

32

Doe maecte hem het volck op, denseluen gantschen dach, ende den gantschen nacht, ende den anderen gantschen dach, ende versamelden quackelen: ende wie alder weynichste versamelde, die versamelde tien Homor, ende hinghense op, rontomme den legher.

33

^u Doe dan het vleesch noch onder haer tanden was, ende eer het op was, doe vergrimde den toorn des Heeren onder den volcke, ^x ende sloechse met een seer groote plaghe.

u Psalm. 78.d.30.

x 1.Corint. 10.a.5.

34

^y† Daer wt heet de selue stede Lustgrauen, daerom datmen aldaer begroef dat belust volck. ⁺

y† and. Daeruan.

+ Lustgrauen.

35

^z Ende vanden Lustgrauen tooch het volck wt na Hazeroth, ende bleuen te Hazeroth.

z Nume. 33.b.17.