Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxiij. Capittel.

1. Uan den vierdagen ende hoogen feesten, naemlicken den Sabbath, 5. Paschen, 10. eerste vruchtoffer des anderen daechs na Paschen, 15. Pingsten, 24. blaesdach, 27. Uersoendach, 34. ende Loofhuttenfeest.

A.1

ENde de Heere sprack met Mose, ⁺ ende seyde:

+ De Feesten den Ioden geboden.

2

Segt den kinderen Israels, ende spreeckt tot hen: Dit zijn de Feesten des Heeren, die ghy Heylich, ende myne Feesten heeten sult, daer ghy te samen koemt.

3

^a Ses dagen saltu arbeyden, ⁺ ende den seuenden dach is de groote heylige Sabbath, daer ghy te samen koemt: gheen arbeyt sult ghy daerin doen, want het is de Sabbath des Heeren in allen uwen wooninghen.

a Exodi 29.a.9. ende 23.b.12. ende 34.c.21. Deut. 5.b.13.

+ Sabbath.

4

Dit zijn nu Feesten des Heeren, die ghy heylige Feesten heeten sult, daer ghy te samen koemt.

5

^b Aen den veertienden dach der eerster maendt, ⁺ tusschen den auont is des Heeren Paschen.

b Exodi 12.b.18. Numeri 28.b.16. Hesek. 45.c.21.

+ Paschen feest.

6

Ende aen den vijftienden der seluen maent, is het Feest der ongheheuelder brooden des Heeren, so sult ghy seuen dagen ongeheuelt broot eten.

7

Den eersten dach sal heylich onder v heeten, daer ghy te samen koemt, so en sult ghy gheen ^c dienstwerck doen,

c Dienstwerc is datmen aen den werckdagen doet neeringhe te soecken, daermen gesinde ende vee toe ghebruyckt, maer het huyswerc ende Godsdiensten zijn niet verboden, als koken, vaghen, kleeden. etc.

8

^d Ende den Heere offeren seuen dagen: den seuensten dach sal ooc heylich heeten, daer ghy te samen koemt: daer en sult ghy ooc gheen dienstwerck doen.

d nu 28.b.19. c.24

9

Ende de Heere sprack met Mose, ende seyde:

B.10

Segt den kinderen Israels, ende spreect tot hen: ^e Wanneer ghy int lant koemt, dat ick v geuen sal, ende sullet beoogsten, so sult ghy een ^f garue der eerstelingen ws oogsts totten Priester brenghen.

e Numeri 15.b.18

f of sange. an. Gomer.

11

So sal de gaue beweecht worden voor den Heere, dat het van v aengenaeam zy: sulcks sal de Priester doen, des anderen daechs na den Sabbath.

12

Ende sult des daechs, wanneer uwe gaue beweecht wort, een brantoffer den Heere doen, van eenen lamme, dat sonder vlecke ende Iarich zy,

13

Metten spijsoffer, twee tienden semelmeels met olye gemengt, ten offer den Heere eens sueten reucks, daertoe het dancoffer een vierendeel Hin wijns.

14

^g Ende sult gheen nieuwe broot, noch ^h† sangen, noch koren te voren eten tot opten dach, wanneer ghy uwen Gode offer brengt: dat sal een recht zijn uwen nakomelingen, in allen uwen wooningen.

g Iosue 5.b.10.

h† an. kijfel, noch senghelkorn.

15

ⁱ Daerna sult ghy tellen van den anderen daghe des Sabbaths, ⁺ doe ghy de beweech garuen brachtet, seuen gantsche Sabbathen,

i Deut. 16.a.9.

+ Pingstenfeest.

16

Tot aen den anderen dach des seuenden Sabbaths, naemlicken: vijftich dagen sult ghy tellen, ende nieuwen spijsoffer den Heere offeren.

17

Ende sult het wt allen uwen wooningen offeren, naemlick twee Beweechbrooden van twee tienden semelmeels, geheuelt ende ghebacken, tot eerstelinghen den Heere:

18

^k Ende sult hiertoe brengen met uwen broode, seueniarighe lammeren, sonder vlecke, ende eenen iongen ^l† osse, ende twee rammen: dat sal des Heeren brantoffer, spijsoffer ende dranckoffer zijn: dat is een offer eens sueten reucks den Heere.

k Num 28.c.27.

l† an. varre.

19

Daertoe sult ghy maken eenen geytenbock ten sondoffer, ende tweeiarige lammeren ten dancoffer.

C.20

Ende de Priester salt bewegen metten broode der eerstelingen voor den Heere totten twee lammeren, ende sal den Heere heylich, ende des priesters zijn.

21

Ende sult desen dach ^m wtschreyen, want hy sal onder v heylich heeten, daer ghy te samen koemt: gheen dienstwerc sult ghy doen, een eewich recht sal dat zijn, by uwen nakomelinghen, in allen uwen wooninghen.

m of, wtroepen.

22

ⁿ Wanneer ghy nu uwe lant beoogst, so sult ghy het niet geheel opten velde insnijden, ooc niet altemael so nauwe oplesen, maer sullet den armen ende vreemdelingen laten: ick ben de Heere uwe God.

n Leuit. 19.a.9. Deut. 24.b.19.

23

Ende de Heere sprack met Mose, ende seyde:

24

Spreeckt metten kinderen Israels, ende segt: ^o Aen den eersten dage der seuender maent, sult ghy den heyligen Sabbath des ^p blasens, ter gedachtenisse houden, daer ghy tesamen koemt:

o Numeri 29.a.1.

p Leuit. 16.c.29. Numeri 29.a.7. Sulck blasen met eenen hooren geschiedde, datmen daermede Godes ende syner wonder gedachte. Hoe hyse verlost hadde, daer van prekende ende hem daeruoor danckende: Als by ons door het Euangelium, Christi ende syner verlossinge ghedacht, ende daeruan ghepredickt wort.

25

So sult ghy gheen dienstwerck doen, ende sult den Heere offeren.

26

Ende de Heere sprack met Mose, ende seyde:

27

^q Den tienden dach in deser seuender maent, is den Versoendach, die sal by v heylich heeten, dat ghy te samen koemt: so sult ghy uwe ^r† lichaem castijen ende den Heere offeren.

q Uersoendach.

r† an. zielen bekommeren.

28

Ende sult gheen arbeyt doen aen desen dage, want het is de Versoendach, dat ghy versoendt wort voor den Heere uwen Gode.

25[29]

Want wie zijn lichaem niet en castijt aen desen daghe, die sal wt synen volcke geroeyt worden.

D.30

Ende wie in desen dach eenich werc doet, dien wil ick om brenghen wt synen volcke.

31

Daerom sult ghy gheen arbeydt doen: dat sal een eewich recht zijn uwen nakomelingen, in allen uwen wooninghen.

32

Het is uwen grooten Sabbath, dat ghy uwe lichamen castijet: aen den negenden dage der maent opten auont, sult ghy desen Sabbath houden, van den eenen auont totten anderen auont.

33

Ende de Heere sprack met Mose, ende seyde:

34

Spreect metten kinderen Israels, ⁺ ende segt: ^s Aenden vijftienden dage deser seuender maent, is het Feest der Loofhutten, seuen daghen den Heere.

+ Loofhuttenfeest

s Deut. 16.b.13. Num. 29.b.12. 3.Esd. 5.e.49. 2.Mach. 1.a.9.

35

Den eersten dach sal heylich heeten, dat ghy te samen koemt: gheen dienstbaerheyt sult ghy doen.

36

Seuen daghen sult ghy den Heere offeren:

[fol. 42r]

^t den achtsten dach sal oock heylich heeten, dat ghy te samen koemt, ende sult uwe offeren den Heere doen: want het is der ^u† vergaderinghen dach: gheen dienstwerck en sult ghy doen.

t Ioan. 7.d.37.

u† an. openthoudinge, oft behulp dach.

37

Dat zijn de Feesten des Heeren, die ghy sult voor heylich houden, dat ghy te samen koemt, ende den Heere offer doet, brantoffer, spijsoffer, dancoffer, ende ander offer, een yegelick na synen dage.

38

Behaluen wat den Sabbath des Heeren, ende uwe gauen ende belofte, ende vrijwillighe gauen zijn, die ghy den Heere gheeft.

39

So sult ghy nu aen den vijftienden dach der seuender maent, als ghy het inkomen van den lande inghebracht hebt, het Feest des Heeren houden seuen daghen lanck: Aen den eersten daghe isset Sabbath, ende aen den achtsten daghe isset oock Sabbath.

E.40

Ende sult aen den eersten dach vruchten nemen van schoone boomen palmtacken, ende meyen van dichte boomen, ende beeckwilghen, ende seuen dagen vrolic zijn voor den Heere uwen God.

41

Ende sult also den Heere des Iaers dat Feeste houden seuen daghen: dat sal een eewich recht zijn by uwen nakomelingen, dat sy in der seuender maent also vieren.

42

Seuen dagen sult ghy in Loofhutten woonen: wie een lantbesitter is in Israel, die sal in Loofhutten woonen:

43

Op dat uwe nakomelinghen weten, hoe ick de kinderen Israels hebbe laten in hutten woonen, doe ickse wt Egypten lande voerde: ick ben de Heere uwe God.

44

Ende Mose seyde den kinderen Israels, sulcke Feeste des Heeren.