Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xvi. Capittel.

1. Bericht aen Aaron op sonderlicke wijse int Heylichdom te gaen, 6.11. ende des volcx sondoffer te doen, 7. vanden ghebruyck der tweer bocken, daer het lot ouer geworpen worden soude, 16. van ontsondinge des Heylichdoms der wooninge ende des Altaers, 21. bekentenisse der sonde, 24. brandtoffer der Priesteren ende des volcks, 29. ende Feest der versoeninghe.

A.1

ENde de Heere sprac met Mose (^a daerna als de twee sonen Aarons gestoruen waren, doe sy voor den Heere offerden.)

a Leuit. 10.a.2

2

Ende seyde: Segt dynen broeder Aaron, ^b dat hy niet tot allerley tijdt in het inwendighe Heylichdom en ga, achter het voorhancksel, voor den ^c† Genadenstoel die op der Kisten is, dat hy niet en sterue: ^d want ick wil in eener wolcken verschijnen op den Ghenadenstoel.

b Exodi 30.b.10 Leuitici 16.d.34 Hebre. 9.a.7. c.25

c† Anders, Genadendecksel

d 1.Regum 8.b.12

3

Maer daermede sal hy ingaen, met eenen ionghen ^e† Osse ten sondoffer, ende met eenen Ram ten brandtoffer.

e† Anders, verre

4

Ende sal den heylighen lijnen rock aentrecken, ende een lijnen neder kleedt aen synen vleesche hebben, ende hem met eenen lijnen gordel gordden, ende den lijnen hoet op hebben, want dat zijn heylighe kleederen, ende sal zijn vleesch met water baden, ende haer aentrecken.

5

Ende sal van der menichte der kinderen Israels twee geyten bocken nemen ten sondoffer, ende eenen Ram ten brandtoffer.

6

Ende Aaron sal den osse, zijn sondoffer daertoe brengen, ^f ende hem ende zijn huys versoenen,

f Heb. 9.a.7

7

Ende daer na de twee bocken nemen, ende voor den Heere setten, voor de deure der hutten des ^g† Bescheyts.

g† Anders, Tuygenisses of Stifts

8

Ende sal het lot werpen ouer de twee bocken, eens bocx lot voor den Heere, ende het ander den ^h† ledighen bocke.

h† Anders, vrijbock.

9

Ende sal den bock, op welcken des Heeren lot valt, offeren ten sondoffer.

B.10

Daerenteghen den bock, op welcken het lot des ledigen valt, sal hy leuendich voor den Heere setten, ⁺ dat hy hem versoene, ende late den ledighen bock in de woestijne loopen.

+ Ledigen bock.

11

Ende also sal hy dan den osse zijns sondoffers daertoe brenghen, ende hem ende zijn huys versoenen, ende sal hem slachten.

12

Ende sal een panne vol gloeyender kolen vanden Altaer nemen, die voor den Heere staet, ende de hantuol verstooten reuckwercx, ende binnen acher den voorhanck brenghen.

13

Ende dat reucwerck op het vyer leggen voor den Heere, dat de neuel vanden reuckwercke den Ghenadenstoel bedecke, die op de Ghetuyghenisse is, dat hy niet en sterue.

14

ⁱ Ende hy sal vanden bloede vanden osse nemen, ende met synen vinger tegen den Ghenadenstoel sprenghen voor aen: seuenmael sal hy also voor den Ghenadenstoel, met synen vingher vanden bloede sprenghen.

i Leuitici 4.a.5 Hebr. 9.b.13 ende 10.a.4

15

Daer na sal hy den bock, des volcx sondoffer slachten, ende van synen bloede inbrenghen achter den voorhanck, ende sal met synen bloede doen, als hy met den ossen bloede gedaen heeft, ende daer ooc mede sprenghen voor tegen den Ghenadenstoel.

16

Ende sal also versoenen het Heylichdom, van de onreynicheyt der kinderen Israels, ende van haerder ouertredinge, in allen haren sonden: also sal hy doen der hutten des Bescheyts, ^k want sy zijn onreyn die om henen ligghen:

k Dat is, gantsch Israel is onreyn ende in sonden, ende God woont doch midden onder de sondaren, ende heylichtse: dat is, syner heylicheyt genieten sy, ende heeten heylich om synent wille: anders is alle dinck onreyn, ende sonde met hen. Dat is Christus in synen volcke etc. Anders welck de wooninghe by hen is, onder haerder onreynicheydt.

17

^l Gheen mensch sal in der hutten des Bescheyts zijn wanneer hy daer in gaet, te versoenen in den Heylichdom, tot dat hy wtgaet, ende sal also versoenen hem ende zijn huys, ende de gantsche menichte Israels.

l Luce 1.c.21

18

Ende als hy wtgaet ten Altaer, die voor den

[fol. 39v]

Heere staet, so sal hy hem versoenen, ende sal van den bloede des ossen, ende vanden bloede des bocx nemen, ende op des Altaers hoornen om strijcken,

19

Ende sal met synen vinger, vanden bloede daer op sprengen seuenmael, ende hem reynigen ende heyligen, van der onreynicheyt der kinderen Israels.

C.20

Ende als hy volbracht heeft, dat versoenen des Heylichdoms, ende der hutten des Bescheyts, ende des Altaers, so sal hy den leuendigen bock hiertoe brenghen;

21

So sal dan Aaron syne beyde handen op zijn hooft leggen, ende bekennen op hem alle misdaet der kinderen Israels, ende alle haer ouertredinghe in allen haren sonden, ende salse den bock op het hooft leggen, ende hem door eenen man, die voorhanden is, in de woestijne loopen laten:

22

Dat also de bock, alle haer misdaet, op hem in een wildernisse drage, ende late hem inder woestijne.

23

Ende Aaron sal in de hutte des Bescheyts gaen, ende wttrecken de lijnen kleederen, die hy aentrock, doe hy in het Heylichdom ginck, ende salse aldaer laten.

24

Ende sal zijn vleesch met water baden, in der heyligher stede, ende zijn eyghen kleederen aentrecken: ende wtgaen, ende zijn brantoffer, ende des volcks brantoffer maken, ende beyde hem ende het volck versoenen.

25

Ende het vette vanden sondoffer, op den Altaer aensteken.

26

Ende die den vrijen bock heeft wtgheuoert, die sal syne kleederen wasschen, ende zijn vleesch met water baden, ende daer na int leger komen.

27

^m Den osse des sondoffers, ende den bock des sondoffers, welcks bloedt in het Heylichdom te versoenen gebracht wort, salmen wt voeren voor den legher, ende met vyere verbranden, beyde haer huyt, vleesch ende dreck.

m Ezech. 43.c.21 Exodi 29.b 11 Leuitici 4.b.12 ende 6.c.20 Numeri 19.a.3 Heb. 13.b.11

28

Ende diese verbrandt, sal syne kleederen wasschen, ende zijn vleesch met water baden, ende daer na in het legher komen:

29

ⁿ Oock sal v dat een eewich recht zijn: ⁺ Aenden tienden dage der seuender maent, sult ghy v ^o† lijf castijen, ende gheen werck doen, hy zy een lantbesitter of vreemde onder v.

n Leuitici 23.c.27 Numeri 29.a.7

+ Feest der versoeninghe.

o† Anders, zielen bekommeren.

D.30

Want aen desen dage geschiet uwe versoeninge, dat ghy gereynicht wort: van allen uwen sonden, wort ghy ghereynicht voor den Heere.

31

Daerom salt v de grootste Sabbath zijn, ende ghy sult v lijf verootmoedigen: een eewich recht zy dat.

32

Maer sulcke versoeninge sal doen een Priester, diemen gesalft, ende diens hant men geuult heeft, tot eenen Priester in zijns vaders stede, ende sal de lijnen kleederen aentrecken, namelick, de heylighe kleederen.

33

Ende sal also versoenen het heylige Heylichdom, ende de hutte des Bescheyts, ende den Altaer, ende de Priesters, ende alle het volc der menichte.

34

^p Dat sal v een eewich recht zijn, dat ghy de kinderen Israels versoent, van allen haren sonden, in den Iare eenmael. Ende Mose dede als hem de Heere gheboden hadde.

p Exodi 30.b.10 Hebr. 9.a.7. c.25