Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xxix. Capittel.

1. Uan der wijinghe Aarons ende syner sonen, 32. haren rechte aen den offer, 37. wijinge des Altaers, ende daghelicken offer, 42. handel ende wooninghe des Heeren onder synen volcke.

A.1

DAt isset oock dat du hen doen salt, ⁺ dat sy my tot Priesters ghewijet worden: ^a neemt eenen iongen ^b† osse, ende twee rammen sonder ^c† ghebreck.

+ Aarons ende syner sonen wijinghe.

a Leuit. 8.a.2. ende 9.a.2

b† an. varre ende twee weders

c† anders, vlecke

2

Ongheheuelt broot, ende ongeheuelde koecken met oly ghemengt, ende ongheheuelde vladen met oly bestreken: van terwen meel saltu het alles maken.

3

Ende salt het in eenen korf legghen, ende in den korue hiertoe brenghen, met den osse ende den tween rammen.

4

^d Ende salt Aaron ende syne soons, voor der deure der hutten des ^e† bescheyts brengen, ende met water wasschen.

d Exod. 40.b.12.

e† anders, stiftes

5

Ende de kleederen nemen, ende Aaron aentrecken den engen rock, ende ^f† den zijden rock, ende den lijfroc, ende den borstlap totten lijfrock, ende salten gorden buyten ^g† op den lijfrock.

f† anders, het wijt hemde

g† and. het konstelick werc des lijfrocks

6

Ende den hoet op zijn hooft setten, ende de heylighe kroone aen den hoet.

7

Ende salt nemen de salfolye, ende op zijn hooft gieten ende hem saluen.

8

Ende syne soons saltu oock hiertoe brengen, ende hen den enghen rock aentrecken:

9

Ende beyde Aaron ende oock hen, met gordelen gorden, ende hen huyuen opsetten, dat sy het priesterdom hebben tot eeuwigher wijse: ende salt Aaron ende syne soons de handen ^h vullen.

h Dit vullen is in Hebreischer sprake, der welcker men moet gewoon worden: ende was dat, dat inder wijinghe den priesteren de handen met offer geuult werden voor den Heere, Siet achter in het Cap. c.24

B.10

ⁱ Ende den osse hiertoe brenghen, voor de hutte des ^k† bescheydts, ende Aaron met syne soons, sullen hare handen op des ossen hooft legghen.

i Leuit. 1.a.3

k† and. stifts ofte Ghetuyghenisse,

11

Ende salt den osse slachten voor den Heere, voor der deure der hutten des ^l† bescheyts.

l† and. des stifts

12

Ende salt van synen bloede nemen, ende op des Altaers hoornen doen, met dynen vinger, ende alle het ander bloedt, aen des altaers bodem ghieten.

13

^m Ende salt alle het vette nemen, aen den ingewande, ende het nette om der leueren, ende de twee nieren met den vette, dat daerom is, ende salt het op den Altaer aensteken.

m Leuit. 3.a.3

14

ⁿ Nu des ossen vleesch, vel ende mest, saltu buyten voor den legher met vyer verbranden: want het is een sondtoffer.

n Leuit. 4.b.11.

15

Oock den eenen ram saltu nemen, ende Aaron met syne sonen sullen hare handen op zijn hooft legghen.

16

Dan saltu hem slachten, ende van synen bloede nemen, ende op den Altaer sprenghen rontom.

17

Ende den ram saltu verhouwen in stucken, ende zijn inghewant wasschen, ende de beenen, ende salt het op syne stucken ende hooft leggen.

18

Ende den gantschen ram aen steken op den Altaer: want het is den Heere een brandtoffer, een soeten reuck, ^o een vyer des Heeren.

o Dit woort ghebruyct Mose seer vele, ende wy sullen des ghewoon worden, dat het so vele heete als een offer des Heeren, als wanneer du van verre een vyer sagest, ende vraechdest: wat is dat? so spreectmen: Het is Gods vyer, dat is, men offerde aldaer Gode.

19

^p Daerna den anderen ram saltu nemen, ende Aaron met syne soons, sullen hare handen op zijn hooft legghen.

p Leuit. 8.c.22.

C.20

Ende salten slachten, ende van synen bloede nemen, ende Aaron ende syne soons, op het rechter oorlapken strijcken, ende op de duymen haerder rechter hant, ende op den grooten teen haers rechten voets: ende salt het bloet op den Altaer sprenghen rontom henen.

21

Ende salt van den bloede op den Altaer nemen, ende salf oly, ende Aaron ende syne kleederen, syne soons ende hare kleederen besprenghen: so wert hy ende syne kleederen, syne soons ende hare kleederen ghewijet.

22

^q Daerna saltu nemen het vette van den ramme, den steert, ende het vette aen den ingewande, het vette om der leueren, ende de twee nieren met den vette daerom, ende de rechte schouder: (want het is een ram der ^r† vulle)

q Leuit. 8.c.25.

r† an. heyliginge

23

Ende een ^s† broot, ende eenen olykoeck, ende een vlade, wt den korue des ongeheuelden broots, die voor den Heere staet,

s† and. lijf broots

24

Ende legt het al op de handen Aarons, ende syner soons, ende ^t† beweecht het den Heere.

t† anders, heft het op, ende beweecht het voor den etcet.

25

Daerna nemet van haren handen, ende steeckt het aen op den Altaer ten brantoffer, ten soeten reucke voor den Heere: ⁺ want dat is een vyer des Heeren.

+ Deel vanden offer, den Priesteren ende Priesters sonen.

26

^u Ende salt de borst nemen van den ramme der vulle Aarons, ende saltse voor den Heere beweghen, dat sal dijn deel zijn.

u Leuit. 8.c.29.

27

Ende salt also heylighen de wegeborst, ende de heefschouder, die beweecht ende gegeuen zijn, van den ramme der vulle Aarons ende syner soons.

28

Ende sal Aarons ende syner soons zijn, tot eener eeuwiger wijse, van den kinderen Israel: want het is een heefoffer, ende de heefoffers sullen des Heeren zijn, van den kinderen Israel, aen haren ^x† danckofferen ende heefofferen, dat sy den Heere doen.

x† anders, doodtofferen

29

^y Ende de heylige kleederen Aarons, sullen syne soons hebben na hem, dat sy daerinne gesalft, ende hare handen gheuult worden.

y Num. 20.c.26.

D.30

Welcker onder synen sonen, in syne stede priester wort, die salse seuen daghen aentrecken

[fol. 29v]

dat hy gae in de hutte des ^z† bescheyts te dienen in den Heylighen.

z† and. stiftes oft Ghetuyghenisse

31

Du salt dan nemen den ram der vullinge, ende zijn vleesch in eener heyligen plaetse koken.

32

Ende Aaron met synen sonen, sal desseluen rams vleesch eten ^a met den broode in het koren, voor der deure der hutten des bescheyts:

a Leuit. 8.d.31 ende 24.a.9. Matth. 12.a.4.

33

Want daer is versoeninghe mede gheschiet, te vullen hare handen, dat sy ghewijet worden: een vreemder en salt niet eten, want het is heylich.

34

Waer nu wat ouerblijft, van den vleesche der vullinge, ende van den broode, tot aen den morgen: dat saltu met vyer verbranden, ende niet laten eten: want het is heylich.

35

Ende salt also met Aaron ende syne sonen doen, alles wat ick dy gheboden hebbe: seuen daghen saltu hare handen vullen.

36

Ende daghelicks eenen osse ten sondtoffer slachten, tot eender versoeninghe, ende salt den Altaer ^b ontsundighen, wanneer du hem versoenest, ende salten saluen, dat hy ghewijet worde:

b Dat is, absolueren ende ledich spreken, als Psalm. 51 Asperges me Isopo. Dat is, ontsondicht ende absoluert my met Ysop, etcet.

37

Seuen daghen saltu den Altaer versoenen, ende hem wijen, dat hy zy een Altaer des Alder heylichsten: wie den Altaer aenroeren wil, die sal ghewijet zijn.

38

^c Ende dat saltu met den Altaer doen, ⁺ tweeiarige lammeren saltu alle mael des daechs daer op offeren:

c Leuit. 6.a.9. Num. 28.a.3. 1.Para. 16.e.40.

+ Dachlicke brant offer.

39

Een lam des morghens, het ander tusschen den auont.

E.40

Ende tot eenen lammeren tienden ^d† meelbloemen gemengt met een vierendeel van een ^e Hin gestootter oly, ende een vierendeel van een Hin wijns, ten dranckoffer.

d† anders, semelmeels

e Hin, is hier so vele, als twelf stoopen etc.

41

Met den anderen lamme tusschen den auont, saltu doen, als met den spijsoffer ende dranckoffer des morghens, ten soeten reucke een vyer den Heere.

42

Dat is het dachlicke brantoffer, by uwen nakomelingen voor der deure der hutten des ^f† bescheyts, voor den Heere, ^g daer ick ^h† v betuygen, ende met dy spreken wil.

f† anders, des stifts

g Leuit. 1.a.1. Num. 12.a.5.

h† anders, my met v bededighen ofte bescheyden

43

Aldaer wil ick den kinderen Israel, ^i,† bekent ende gheheylicht worden, in mijnder heerlickheyt.

i,† anders, bescheyt gheuen

44

Ende wil de hutte des bescheyts met den Altaer heyligen, ende Aaron ende syne sonen, my tot Priesteren wijen.

45

^k Ende wil onder den kinderen Israel woonen, ende hare God zijn. ⁺

k Leuit. 26.b.11. Hesek. 37.c.26. 2.Corint. 6.b.16.

+ Toesegginghe Gods.

46

Dat sy weten sullen, ick zy de Heere haer God, die se wt Egypten lande voerde, dat ick onder hen woonde, ick de Heere haer God.