Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Het xiiij. Capittel.

1. Pharao, na waerschouwinghe des Heeren, iaecht den volcke na, 10. dat verschrickt, ende morret teghen Mose, 13. die troostse met Godes teghenwoordighen bystande, ende bidt voor hen, 19. De Enghel, wolcke, ende duysternisse, beschermense voor den Egyptenaren, 21. het gedeylde meer is hen een wonderbaerlicke verlossinghe, 24. den vyanden daerenteghen, een verschrickelick verderuen, 31. Daer wt Israel leert God vreesen, hem vertrouwen, ende van Mose beroepinghe, ghewisse zijn.

[fol. 24r]

A.1

ENde de Heere sprack met Mose, ende seyde:

2

Spreect met den kinderen Israel, ⁺ ende segt dat sy hen omkeeren, ende hen legheren tegen den dale Hiroth, ^a tusschen Migdol, ende der Zee, teghen Baal Zephon, ende aldaer teghen ouer hen legheren aen der Zee.

+ Pharao iaecht Israel na.

a Num. 33.a.7.

3

Want Pharao sal segghen vanden kinderen Israel: Sy zijn verdoolt inden lande, de woestijne heeftse besloten.

4.

Ende ick wil zijn herte verstocken, dat hy hen naiaghe, ende wil aen Pharao, ende aen alle syner macht eere behalen: ende de Egyptenaren sullen ghewaer worden, dat ick de Heere ben: ende sy deden also.

5

^b Ende doe dat den Koninck in Egypten wert gheseyt, dat het volck was gheuloden, wert zijn herte verandert, ende syner knechten, tegen den volcke, ende spraken: Waerom hebben wy dat ghedaen, dat wy Israel hebben verlaten, dat sy ons niet en dienden?

b Sapien. 19.a.1.

6

Ende hy spande synen wagen aen, ende nam zijn volck met hem.

7

Ende nam ses hondert wtghelesen wagenen, ende wat noch van wagenen in Egypten was, ende de hooftlieden ouer ^c† alle syne [heyren.]

c† anders, derseluen yeghelicke

8

Want de Heere verstockte het herte Pharaos des Konincx in Egypten, dat hy den kinderen Israel naiaechde: doch de kinderen Israel waren door een hooghe hant wtghegaen.

9

^d Ende de Egyptenaers iaechden hen na, ende achterhaeldense (daer sy hen gheleghert hadden aen de Zee) met peerden ende waghenen, ende ruyteren, ende allen heyre des Pharaos, inden dale Hiroth, teghen Baal Zephon.

d Iosu. 24.a.6. 1.Mach. 4.a.9.

B.10

^e Ende doe Pharao harde by hen quam, hieuen de kinderen Israel hare ooghen op: ende siet, de Egyptenaers toghen achter hen henen, ende sy vreeesden seer, ende riepen tot den Heere.

e Iosua. 24.a.7.

11

Ende spraken tot Mose: ^{+ f} En waren daer gheen grauen in Egypten, dat du ons moestest wtleyden, dat wy in de woestijne steruen? waerom hebstu ons dat gedaen, dat du ons wt Egypten gheleydt hebst?

+ Israel murret tegen Mosen.

f Psalm. 106.a.6. Iudith. 7.b.12.

12

Is het niet dat, dat wy seyden in Egypten? Houdt op, ende laet ons den Egyptenaren dienen, want het waer ons doch beter, den Egyptenaren te dienen, dan in de woestijne te steruen.

13

Mose sprack totten volcke: ^g En vreest v niet, staet vaste, ende siet toe, wat voor een ^h heyl de Heere heden aen v doen sal: ⁱ want dese Egyptenaers die ghy heden siet, en sult ghy nemmermeer meer sien inder eeuwicheyt.

g 2.Para. 20.b.15. Iesai. 20.b.15. 1.Mach. 4.a.8.

h Ofte, hulpe

i Deut. 28.g.68.

14

De Heere sal voor v strijden, ende ghy sullet stille zijn.

15

De Heere sprack tot Mose: ^k Wat roeptstu tot my? segt den kinderen Israels dat sy voort trecken.

k Merct hier een treflic exempel, hoe het gelooue kampet, wanckelt ende schreyt in nooden ende varlicheydt, ende hoe hy hem slecht ende bloodt aen Gods woort houdt, ende van Gode troost ontfangt ende ouerwint.

16

^l Ende du, heft dynen staf op, ende reyckt dyne hant ouer de Zee, ende deyltse van malcanderen, dat daer de kinderen Israel inne gaen, midden door op den drooghen.

l Sapient. 14.a.3.

17

Siet, ick wil het herte der Egyptenaren verstocken, dat sy v na volghen, so wil ick eere behalen aenden Pharao, ende aen alle syner macht, aen synen waghenen ende ruyteren.

18

Ende de Egyptenaers sullent ghewaer worden, dat ick de Heere ben, wanneer ick eere behaelt hebbe aen Pharao, ende aen synen waghenen, ende ruyteren.

19

^m Doe verhief hem de Engel Gods, die voor den heyre Israel ginck, ende maecte hem achter hen, ende de ⁿ wolckcalomne naecte haer oock van haren aenghesichte, ende tradt achter hen.

m Psal. 105.d.39 ende 78.b.14

n Ofte, wolckenpilaer

C.20

Ende quam tusschen het heyr der Egyptenaren, ende het heyr Israels: het was een duyster wolcke, ende ^o verlichtede de nacht, dat sy de gantsche nacht, dese ende de ghene niet te samen komen en konden.

o dat is, daer was een wederluchten ofte wedderschijn inder dicken wolcken, so dattet by den kinderen Israel klaer was.

21

^p Doe nu Mose syne handt wtreckte ouer de Zee, lietse de Heere wech varen, door eenen stercken Oostenwindt de gantsche nacht, ^q ende maecte de Zee drooghe, ende de wateren deylden hen van malcanderen. ⁺

p Nehem. 9.b.11.

q Iosua. 4.c.23. Psalm. 78.b.13. ende 114.a.3. Iudith. 5.b.12.

+ De kinderen Israels gaen door de roode Zee.

22

^r Ende de kinderen Israel ginghen in, midden in de Zee, op den drooghen, ende het water was hen voor mueren, ter rechter handt ende ter slincker.

r 1.Corint. 10.a.1. Hebr. 11.c.29.

23

Ende de Egyptenaers volchden, ende gingen inne, hen na, alle peerden Pharaos, ende wagenen, ende ruyteren midden in de Zee.

24

^s Als nu de morghenwake quam, doe sach de Heere op der Egyptenaers heyr, wt der vyercalomne, ende wolcken, ende maecte een ^t† verschricken in haren heyre.

s Iudith. 9.a.6.

t† Anders, verwerren

25

Ende ^u† stiet de raders van haren wagenen, ^x stortedese met onghestuymicheyt: doe spraken de Egyptenaers: ^y Laet ons vlieden van Israel, de Heere strijdt voor haer teghen de Egyptenaers.

u† Anders, verspande de raders aen etc. ende voerdese niet etcet.

x Ofte, werpse te bodem

y Deut. 20.a.4. ende 32.d.31. Iudic. 7.c.21.

26

Ende de Heere sprack tot Mose: Reckt dyne hant wt ouer de Zee, dat het water weder toeualle ouer de Egyptenaers, ouer hare wagenen ende ruyteren.

27

Doe reckte Mose syne hant wt ouer de Zee, ⁺ ende de Zee quam wederom voor den morgen, in haren stroom, ende de Egyptenaers vloden die teghen: ^z also stortedese de Heere midden in de Zee,

+ Pharao verdrenckt met synen volcke in de roode Zee.

z Sapien. 10.b.19

28

Dat het water weder quam, ende bedeckede waghenen ende ruyteren, ende alle macht Pharaos, die hen nagheuolcht waren inder Zee, dat daer niet een van hen ouer en bleef.

29

^a Daerenteghen de kinderen Israel, ginghen drooghe, midden door de Zee, ende het water was hen voor mueren, ter rechterhant ende ter slincker.

a Psalm. 106.a.9. Iesai. 11.b.16. ende 63.a.9.

D.30

^b Also halp de Heere Israel aen dien daghe, van de Egyptenaers handt: ende sy saghen de Egyptenaers doot, aen den ouer der Zee.

b 1.Mach. 4.a.9.

31

Ende de groote handt, die de Heere aen den Egyptenaren bewesen hadde. Ende het volck vreesde den Heere, ende gheloofden hem, ende synen knechte Mose.