Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

EXODVS, VVTTOCH. Het tvveedde boeck Mose.

Dat Eerste Capittel.

1. De kinderen Iacobs die met hem in Egypten komen zijn, worden ghenoemt, 7. dier nakomelingen (op dat sy hen niet meeren) onderstaet een nieuwe Pharao met listen te dempen, 11. ghebruyckt daertoe swaren ende lastbaerlicken dienst, 15. ende ouertyrannissche gheboden aen de vroeyvrouwen, 12. 19. ende dewijle sulcks al niet helpen en wil, 22. laet hy openbare mandamenten wtghaen, alle nieugheborene knechtkens in den water te verdrencken.

A.1

DIt zijn de namen der kinderen Israel, ^{+ a} die met Iacob in Egypten quamen: een yeghelick quam daer met synen huyse inne:

+ Iacobs Soons die in Egypten ghetogen zijn.

a Gene. 46.a.8.

2

Ruben, Simeon, Leui, Iuda,

3

Isaschar, Sebulon, BenIamin,

4

Dan, Naphthali, Gad, Asser.

5

Ende aller zielen, die wt den lenden Iacobs gekomen waren, dier ware tseuentich; ^b† maer Ioseph was te voren in Egypten.

b† and. doch.

6

^c Doe nu Ioseph gestoruen was, ende alle syne broeders, ende alle die te dier tijdt gheleeft hadden.

c Gene. 50.c.26. Psal. 105.c.24. Act. 7.b.17.

7

Wiessen de kinderen Israel, ende ^d† genereerden kinderen, ende vermeerderden hen, ende harer werden seer veel, dat harer het lant vol werdt.

d† and. wumselden [of krielden] ende meerden hen ende werden seer machtich, dat etc.

8

Doe quam een nieuwe Koninck op ouer Egypten, die en wiste niet van Ioseph. ⁺

+ De nieuwe koninc Pharao is den kinderen Israel gram, ende gedenctse met list te dempen.

9

Ende sprack tot synen volcke: Siet, des volcks der kinderen Israel is veel, ende meer dan wy.

B.10

Welaen, ^e† wy willense met liste dempen, dat haerder niet so veel en worden: want so daer eenen krijch verhieue, mochten sy hen oock tot onsen vianden gheuen, ende teghen ons strijden, ende ten lande wt trecken.

e† and. latet ons wijslick met hen omme gaen.

11

^f Ende hy settede ^g beuelhebberen ouer hen diese met swaren diensten drucken souden: ⁺ want men boude Pharao de stede Pithon ende Ramses tot schathuysen.

f Deut. 26.a.1.

g Sijn die, dien beuolen wordt den arbeydt te vorderen, ende tot den arbeyt te drijuen.

+ Israel wordt met dienst gheplaecht.

12

Doch, hoe sy het volck meer onderdruckten, hoe het hem meer vermeerdde ende wtbreydde: ende sy ^h† hielden de kinderen Israel, als eenen grouwel.

h† anders, hadden eenen onwille, vanden kinderen Israel.

13

Ende de Egyptenaers dwongen de kinderen Israel te dienen, met onbarmherticheyt.

14

Ende maecten hen haer leuen suer, met swaren arbeyde, aen leem ende tiechelsteenen, ende met allerley hofdienst op den velde, ende met alderley arbeydt, dien sy hen opleyden, met onbarmherticheyt.

15

Ende de Koninck van Egypten, ⁺ sprack tot den vroeyvrouwen der Hebreischen wijuen: de eene hiet Siphora, ende de ander Pua.

+ Pharao ghebiet datmen alle soons der Hebreen dooden sal

16

ⁱ Wanneer ghy den Hebreischen wijuen helpet, ende op den stoel siet, dat het een sone is, so doodet hem, is het daerenteghen een dochter, so latet leuen.

i Sapien. 18.a.5.

17

Doch de vroeyvrouwen vreesden God, ende deden niet, als hen de Koninck van Egypten geseyt hadde, maer lieten de kinderen leuen.

18

Doe riep de Koninc in Egypten de vroeyvrouwen, ende sprack tot hen: Waerom doet ghy dat,

[fol. 19v]

dat ghy de kinderen latet leuen?

19

De vroeyvrouwen antwoordden Pharao: De Hebreische wijuen zijn niet als de Egyptischen: want sy zijn harde wijuen, eer de vroeyvrouwe tot hen koemt, hebben sy ghebaert.

C.20

Daerom dede God den vroeyvrouwen goet: ende het volck vermeerde hen, ende werdt seer veel.

21

Ende dewijle de vroeyvrouwen, God vreesden, ^k boude hy hen huysen.

k Uermenichuuldichde haer ghesinne, hen vergeldende het goede dat sy gedaen hadden den Hebreeren. Psalm. 127.a.3.

22

Doe gheboodt Pharao alle synen volcke, ende sprack: Alle soons die gheboren worden, die worpet int water, ende alle dochteren latet leuen.