Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xlvij. Capittel.

1. Pharao spreeckt met Iacob ende synen kinderen, 6. heet hen het lant Goosen ingeuen, 14. Ioseph brengt aller Cananiteren gelt, met tsamen aller Egyptenaren goet ende haue aen Pharao wt oorsake grooter hongernoot, 22. der priesteren goedt, blijft onbelastet, 28. Israel wort oudt, ende besweert voor synen doodt Ioseph syner begrauenisse haluen.

A.1

DOe quam Ioseph, ende seyde Pharao aen, ende sprack: ⁺ Mijn vader ende myne broeders, haer kleyn ende groot vee, ende alles wat sy hebben zijn ghekomen wt den lande Canaan: ende siet, sy zijn in den lande Gosen.

+ Pharao spreect met Iosephs broederen.

2

Ende hy nam vijue syner ioncksten broederen, ende settese voor Pharao.

3

Doe sprack Pharao tot synen broederen: Wat is uwe ^a† neeringhe? sy antwoordden: Dyne knechten zijn veeherderen, wy ende onse vader.

a† anders, handel?

4

Ende seyden vorder tot Pharao: Wy zijn gekomen, by v te ^b woonen in den lande: want dyne knechten hebben geene weyde voor haer vee: so hart druckt de diere tijdt het lant Canaan: so laet doch nu dyne knechten in den lande Gosen woonen.

b Dat is, ter herberge, gasten, vreemdelingen zijn: niet borgeren ofte heeren deser werelt.

5

Pharao sprack tot Ioseph: Het is dyn vader, ende het zijn dijn broeders, die zijn tot dy gekomen.

6

Het lant Egypten staet dy open, laetse aen de beste plaetse des landts woonen, laetse in den lande Gosen woonen: ende so du wetest, dat onder henlieden zijn, die daertoe deughen, so settetse ouer mijn vee.

7

Ioseph brachte oock synen vader Iacob binnen, ⁺ ende settede hem voor Pharao, ende Iacob segende Pharao.

+ Ioseph brengt synen Vader voor Pharao.

8

Ende Pharao vraechde Iacob: Hoe oudt bistu?

9

Iacob sprack tot Pharao: ^c De tijt ^d† mynes wandelens, is hondert ende dertich iaren, weynich ende boos is de tijdt mynes leuens, ende en is niet gekomen tot de tijt myner vaderen in haren wandelen.

c Psalm 119.b.19

d† anders die ick een vreemdelinck gheweest bin.

B.10

Ende Iacob segende Pharao ende ginck van hem wt.

11

So beschickede nu Ioseph synen vader ende syne broederen wooninge, ende gaf hen een goet in Egypten lande, aen de beste plaetse des landts, naemlicken in den lande Raemses, als Pharao gheboden hadde.

12

Ende hy versorchde synen vader ende syne broeders, ende het gantsche huys synes vaders, eenen yeghelicken daerna, als hy ^e† kinderen hadde.

e† anders, alsmen den kinderen pleech: Luth. Quia nos senes mali propter pueros omnibus bonis fruimur etc. Wy oude narren eten met den kinderen, niet sy met ons. Ipsi domini, nos procuratores.

13

Daer en was nu gheen broot in allen landen: want de diere tijdt was seer swaer, dat het landt Egypten ende Canaan versmachteden van der dieren tijdt.

14

Ende Ioseph bracht al het ghelt te samen, dat in Egypten ende Canaan geuonden wert, voor het koren dat sy kochten: ende hy brachte alle het ghelt in het huys Pharao.

15

Doe nu het gelt ontbrack in den lande Egypten ende Canaan, quamen alle Egyptenaers tot Ioseph, ende spraken: beschict ons broot: waerom laetstu ons voor dy steruen, daerom dat wy sonder gelt zijn?

16

Ioseph sprack: Doet v vee hier: so wil

[fol. 18r]

ick v voor het vee wat gheuen, dewijle ghy sonder ghelt zijt.

17

Doe brachten sy Ioseph haer vee, ende hy gaf hen broot voor hare peerden, schapen, runders ende esels: also ^f† voedde hy se met broode dat iaer, voor alle haer vee.

f† and. onthieldt.

18

Doe dat iaer om was, quamen sy tot hem in den twedden iare, ende spraken tot hem: Wy willen onsen heere niet verbergen, dat niet alleen het ghelt, maer oock al het vee, daer henen is, tot onsen heere, ende daer is niet meer ouer voor onsen heere, dan alleene onse lijuen, ende onse velt.

19

Waerom laetstu ons voor dy steruen ende onse velt? ^g† koopt ons, ende onse lant om het broot, dat wy ende onse lant, lijfeygen zijn tot Pharao: geeft ons zaedt, dat wy leuen ende niet steruen, ende het velt niet verwoeste.

g† Anders, neemt ons aen

C.20

Also kochte Ioseph tot Pharao het gantsche Egypten: want de Egyptenaers verkochten, een yegelick synen acker, want de diere tijdt was te sterck ouer hen: ende also wert het lant Pharao eyghen.

21

Ende hy deylde het volck wt in de steden, van eener plaetse in Egypten, tot aen de ander.

22

^h Wtghenomen der priesteren velt, dat kochte hy niet in: ⁺ want het was van Pharao voor de priesters verordent, dat sy hen geneeren souden, van den benoemden, dat hy hen ghegeuen hadde: daerom dorsten sy haer velt niet verkoopen.

h 1.Timot. 5.b.17

+ Der Priesteren vrijheydt.

23

Doe sprack Ioseph tot den volcke: Siet, ick hebbe heden ghekocht, v ende uwe veldt voor Pharao: siet, daer hebt ghi zaet, ende besaeyet velt.

24

Ende van den koren,sult ghy den vijfsten Pharao geuen: vier deelen sullen uwe zijn, te besaeyen het velt tot uwer spijse, ende voor uwe huys ende kinderen.

25

Sy spraken: Laet ons slechs leuen, ende genade voor dy onsen heere, vinden, wy willen gheerne Pharaos lijfeyghen zijn.

26

Also maeckte hen Ioseph een wet tot op desen dach, ⁺ ouer der Egyptenaeren velt, den vijften Pharao te gheuen, wtghenomen der priesteren velt, dat wert Pharao niet eyghen.

+ Ghesette van den vijfsten.

27

Also woonde Israel in Egypten in den lande Gosen, ende haddent in, ende wiessen ende vermeerdden hen seer.

28

Ende Iacob leefde seuenthien iaer in Egypten lant, ⁺ dat zijn gantsche ouderdom wert, hondert ende seuen ende veertich iaer.

+ Iacobs ouderdom 147. Iaer.

29

Doe nu de tijdt by quam, dat Israel steruen soude, ⁺ riep hy synen sone Ioseph, ende sprack tot hem: Hebbe ick genade voor dy gheuonden, ⁱ so legt dyne hant onder myne heupe, dat du die liefde ende trouwe aen my doest, ende begrauest my niet in Egypten:

+ Iacob en wil niet in Egypten begrauen worden.

i Gene. 24.a.2.

D.30

Maer ick wil ligghen by mynen vaderen, ende du salt my wt Egypten voeren, ende in haerder begrauenisse begrauen: hy sprac: Ick wil doen, als du gheseyt hebst:

31

Hy daerenteghen sprack: So sweert my: ende hy swoer hem: doe ^k neychde hem Israel opt bedde ten hoofde.

k Hy lach in den bedde cranck richtede hem nochtans op, neychde hem totten hoofde, badt ende dancte God, dewijle dede Ioseph den Eedt.