Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Het xix. Capittel.

1. Twee Enghelen komen tot Sodom, worden van Loth gheherberghet, 5. ende van der stadt inwooners ghesocht te misbruycken, 16. door die wort Loth tsamen met synen wijue ende tween dochteren wtgheleydet hen te beurijden, 24. Sodom ende haer omliggende lant verderft. 26. Loths wijf wort tot een santpilaer, oft santhoop. 27. Abraham beschouwet de landtstreken Sodom. 33 Loths dochteren worden beurucht van haren vader, ende baren.

A.1

DE twee Enghelen quamen tot Sodom des auonts: ende Loth ^a sat tot Sodom onder de poorte: ende doe hyse sach, stont hy op hen te ghemoete, ⁺ ende neychde hem met synen aenghesichte op de Aerde, ende sprack:

a Gene. 18.a.1.

+ Een werck der liefde.

2

^b Siet ^c† Heere, koemt doch in ten huyse uwes knechts, ende blijuet ouer nacht: latet uwe voeten wasschen, so staet ghy morghen vroech op, ende trecket uwer strate. Doch sy spraken: Neen, maer wy willen ouer nacht op der strate blijuen.

b Heb. 13.a.2.

c† Anders Heeren

3

^d Doe ^e† noodichde hyse seer: ende sy ginghen tot hem in, ende quamen in zijn huys: ende hy bereydde hen een maeltijt, ende bieck ongheheuelde koecken: ^f ende sy aten.

d Luc. 14.c.23. ende 24.c.28

e† and. Lach hen heftich aen.

f Gene. 18.a.8. Tob. 12.b.19. Iudic. 13.b.16.

4

Doch eer sy hen slapen leyden, quamen de lieden der stadt Sodom, ende omringden dat huys, ionghe ende oudt, ⁺ het gantsche volck wt allen eynden.

+ Ontucht ende sonde der Sodomiters

5

Ende riepen Lot, ende spraken tot hem: Waer zijn de mannen die tot dy ghecomen zijn dese nacht? laetse wtgaen tot ons, ^g dat wyse bekennen.

g Leuit.12.c.22. Roma. 1.c.27.

6

^h Loth ginck wt tot hen voor de deure, ende sloot de deure achter hem toe.

h Iudic. 19.c.23.

7

Ende sprack: Och lieue broeders, ⁺ en doet sodanighen quaet niet.

+ Loth straft de Sodomiters.

8

Siet, ick hebbe twee dochteren, die en hebben noch gheenen man bekent, die wil ick hier wt gheuen onder v, ende doet met hen wat v belieuet, alleene dese mannen en doet niet: want daerom zijn sy onder de schaduwe mijns ^i† dacx inghegaen.

i† and. Solders

9

Sy spraken daer teghen: Koemt hier, doe spraken sy: Du bist ^k een eenich vreemdelinck hier, ende wilt regeeren: wel aen, wy willen dy beter plaghen dan de ghene: ^l ende sy dronghen hardt op den man Loth, ende liepen toe, ende wouden de deure opbreken.

k Exod. 2.b.14. Act. 7.c.27.

l 2.Pet. 2.a.7.

B.10

Doe grepen de mannen wtwaert, ende togen Loth tot hen int huys, ende sloten de deure toe.

11

^m Ende de mannen die voor der deure aen den huyse waren, werden met blintheyt gheslagen, beyde cleyn ende groot, ⁺ tot dat sy moede werden, ende de deure niet vinden en konden.

m Sap. 19.b.16.

+ Sodomiters verblindt.

12

Ende de mannen spraken tot Loth: Hebstu noch ergens hier eenen [toecomenden] schoonsone, ende soons ende dochteren? ende ^n† wie dy

n† Wat dy etcet. dat

[fol. 6v]

toebehoort inder stadt, dien brengt wt deser stede.

13

Want wy sullen dese stede verderuen, daerom dat haer gheschrey groot is voor den Heere, die heeft ons hier gesonden, haer te verderuen.

14

Doe ginck Loth wt, ende sprack met synen toecomenden schoonsonen, die syne dochteren nemen souden: Maect v op, ende gaet wt deser plaetsen, want de Heere sal dese stadt verderuen: doch het was hen belachelick.

15

Doe nu de dagheraet opginck, ⁺ hieten de Enghelen den Loth hem haesten, ende spraken: Maket dy op, neemt dijn wijf, ende dyne twee dochteren, die voorhanden zijn, dat du oock niet om en komest inder misdaet deser stadt.

+ verlossinge des rechtueerdigen Loths. 2.Pet. 2.a.7.

16

Doe hy het nu vertooch, ^o grepen de mannen hem, ende zijn wijf, ende syne twee dochteren by der hant, daerom dat de Heere syner verschoonde, ende brachten hen wt, ende lieten hen buyten voor der stadt.

o Sapien. 10.a.6. ende 19.b.16

17

Ende als sy hen hadden daerwt ghebracht, doe spraken sy: Behoudt dijn siele, ende en siet niet te rugghe, oock en staet niet in desen vlacke des lants: op den berghe behoudt dy, dat du niet om en komest.

18

Loth sprack tot hen: ⁺ Och neen Heere.

+ Loths ghebet tot God.

19

Siet, dewijle dijn knecht genade gheuonden heeft voor dynen ooghen, so woudestu doch dyne barmherticheyt groot maken, die du aen my ghedaen hebst, dat du myne ziele by den leuen behieldest: ick en kan my niet op den berghe behouden: my mochte een ongeual aencomen dat ick storue.

C.20

Siet, daer is eene stadt harde by, daer ick in vlieden kan, ende is cleyn, aldaer wil ick my behouden: Sy is doch ^p kleyn, dat mijn ziele leuendich blijue.

p Zoar heet kleyn.

21

Doe sprack hy tot hem: Siet, ick hebbe dy oock in desen stucke aenghesien, dat ick de stadt niet om en keere, daer du van gesproken hebst.

22

Haest dy, ende behoudt dy aldaer: want ick en kan niet doen, tot dat du daer in komest.

23

^q Daer van de stadt ghenoemt is Zoar: ende de sonne was opghegaen op Aerden, doe Loth te Zoar in quam.

q Daerwt.

24

^r Doe liet de Heere sweuel ende vyer reghenen van den Heere, vanden Hemel af op Sodom ende Gomorra.

r Deut. 29.c.23. Iesai. 13.b.19. Iere. 50.e.40. Ezec. 16.e.49. Hose.11.a.8. Amos 4.b.11. Luc. 17.c.27 Iude a.7.

25

Ende keerde de steden omme, de gantsche lantstreke, ende alle inwooners der steden, ende wat op den lande ghewassen was.

26

^s Ende zijn wijf sach te rugghe, ende werdt ^t† tot een soutpilaer.

s Luce. 17.d.32.

t† and. southoop.

27

Abraham maecte hem des morghens vroech op, aen de stede daer hy ghestaen hadde voor den Heere.

28

Ende keerde zijn aensicht teghen Sodom ende Gomorra, ende alle dat lant dier streke, ende sach toe: ende siet, doe ginck daer eenen roock op vanden lande, als eenen roock van eenen ouen.

29

Want doe God de steden in dier landtstreke verderf, dachte hy aen Abraham, ende leydde Loth wt den steden, die hy ommekeerde, daer Loth in woonde.

D.30

Ende Loth tooch wt Zoar, ende bleef op den berch met synen beyden dochteren: want hy vreesde hem tot Zoar te blijuen, ende bleef also in een ^u† hol met synen beyden dochteren.

u† anders Een graft.

31

Doe sprack de oudste tot der ionckster: Onse vader is oudt, ende daer en is gheenen man meer op Aerden, die ons beslapen kan na alder werelt wijse.

32

So koemt, laet ons onsen vader wijn te drincken gheuen, ende by hem slapen, dat wy zaet van onsen vader behouden:

33

Also gauen sy haren vader wijn te drincken, in der seluer nacht: ^x ende de oudtste ginck henen, ende leyde haer tot haren vader: ende hy en werdt des niet ghewaer, doe sy haer leyde, noch doe sy op stont.

x Leuit. 18.a.7.

34

Des morghens sprack de oudtste tot der ioncster: Siet, ick hebbe gisteren by mynen vader gheleghen, laet ons hem desen nacht oock wijn te drincken gheuen, dat du henen gaest, ende legghest dy tot hem, dat wy zaet van onsen vader behouden.

35

Also gauen sy haren vader dien nacht oock wijn te drincken: ende de ionckste maecte haer op, ende leyde haer tot hem: ende hy en wert des niet gewaer, doe sy haer leyde, noch doe sy op stont.

36

Also werden beyde de dochteren Loths ^y beurucht van haren vader.

y Met kinde.

37

Ende de oudtste baerde eenen sone, dien hiet sy Moab: ⁺ van dien komen de Moabiters, tot op desen huydighen dach.

+ Moab.

38

Ende de ioncste baerde oock eenen sone, dien hiet sy, ⁺ het kint Ammi: van dien komen de kinderen Ammon, tot op den huydighen dach.

+ Ammi.