Cronyk van Sint Aagten Convent. Een oude kloosterkroniek uit de 15-17e eeuw

[p. 84]

Vragen.

De vragen 1 t/m 5 zijn zo uitvoerig, dat het antwoord op iedere vraag tot een kleine historische studie kan uitgroeien.

De vragen 6 t/m 15 zijn minder uitvoerig en gaan hoofdzakelijk over historische kwesties.

De vragen 16 t/m 27 gaan over taalkundige kwesties.

De vragen zijn niet gegeven met de bedoeling dat iedere leerling alle vragen zou beantwoorden.

1.	a. Hoe was het leven op het platteland ten tijde van deze kroniek? Waar hadden de mensen zo al van te lijden? Geef de plaatsen aan waar dit uit blijkt. b. Waarvan hadden de stadsmensen te lijden? Geef hiervoor ook bewijsplaatsen.
2.	a. Waaruit blijkt dat er in die tijd nog geen sprake was van een ‘Staat der Nederlanden’, waarin alle gewesten vreedzaam samenleven? Wat is het jongste jaartal in de kroniek waaruit de on-enigheid der gewesten blijkt? b. Waardoor is het onmogelijk dat er nu nog dergelijke gewelddadige onenigheden der gewesten voorkomen? c. Is uit het antwoord op b. een gevolgtrekking te maken ten opzichte van de ‘onenigheden’ die er thans nog heersen tussen de verschillende staten van Europa?
3.	Het kloosterleven. a. Waaruit bestond het werk in het klooster? Op enkele plaatsen in de kroniek blijkt daar iets van. Waar? b. Welke functies van de zusters worden in de kroniek genoemd? c. Was het kloosterleven een gemakkelijk leven of een zwaar leven? Waaruit blijkt dat?

[p. 85]

	d. De ontwikkeling van het St. Aagten Convent kun je door een lijn aangeven. Teken die lijn, zet er jaartallen bij en beredeneer dit.
4.	Het klooster en de kerkhervorming. a. Hoe was indertijd het oordeel der kloosterzusters over de Bijbel? Waaruit blijkt dat? b. Wanneer wordt de invloed der hervorming voor 't eerst in de kroniek merkbaar? c. Wat heeft het klooster van de geuzen te verduren gehad? d. Welke beeldenstormmomenten komen er in de kroniek voor? e. Waren alle geuzen even ruw?
5.	Welke daden van trouw en moed vond je in de kroniek? Welke personen worden ons door deze kroniek bijzonder sympathiek en waardoor? Geef steeds de plaats aan waar je ze vermeld vindt.
6.	Onder 1629 staat ergens vermeld: ‘De soldaten waeren meest Luthers.’ Wat is daar voor bijzonders aan? En waarom zou de kroniekschrijver dit zo speciaal vermelden?
7.	Waren alle inwoners er voor dat Amersfoort aan de geuzen zou worden overgegeven? Hoe is men er tenslotte toe gekomen? Op welke voorwaarde? Is daaraan voldaan?
8.	Hoe dachten de mensen in die tijd over heksen? Waaruit blijkt dat?
9.	Honger en oproer gaan dikwijls samen. Waar blijkt dit ook in de kroniek? Welke maatregelen worden dan genomen om 't oproer te onderdrukken?
10.	Wat blijkt er van de stedenbouw uit het vermelde in 1520? Waaruit bestonden de meeste huizen toen? Waaruit maak je dat op?
11.	Waarom zegt de kroniek dat de brand van 1520 ‘nergens na soe yselyk ende vervaarlyk als te vooren in den jaare 1495’ was?

[p. 86]

12.	Wat valt je op aan de plaats waar suster Beyeraat wordt begraven? (1526).
13.	Waar zouden de ‘Engelse Ruyteren’ mee in verband staan? (1586).
14.	Wie zal Cornelis Aertsen zijn geweest? Vergelijk daartoe 1599 en 1603.
15.	Onder 't jaartal 1629 wordt vermeld dat de Magistraten naar Utrecht gebracht zijn. Waarom zou dit zijn geschied? Waarom moet de ‘nye Magistraat’, de penningen aan de burgers restitueren? Was dit redelijk? Wat is er voor te zeggen en wat ertegen?
16.	1525. Met welk woord drukt de kroniekschrijfster het gevoel van droefenis over de ellendige toestand het sterkst uit?
17.	1525. Wat merk je op wat betreft 't gebruik van 't woord ‘oneerlyk’? Waardoor zou je dat woord nu vervangen?
18.	1526. Kun je verklaren hoe 't komt dat de kroniekschrijfster in noempden een p heeft ingevoegd?
19.	Vergelijk 1543 en 1556 en zeg dan wat je opmerkt omtrent 't ontstaan van het woord goedkoop. Let ook op 't accent.
20.	1543. Hoeveel is vierdehalf duysent gulden. Zet dit bedrag in cijfers. (Bedenk hierbij hoeveel anderhalf is).
21.	1543. Windesem wordt hier genoemd. Welke plaats is dit? Wat zie je dus aan de uitgang? Zoek nog 3 plaatsen in Nederland wier uitgang op -em op dezelfde manier is ontstaan.
22.	1552. Heeft het woord onweder hier dezelfde betekenis als tegenwoordig 't woord onweder?
23.	1556. Aan welk vreemd woord doet je 't woord Weyten denken?
24.	1564. Hier staat 't woord ‘waternoot’. Zou dat nu ook 't goede woord zijn?
25.	1591. Wat betekent het woord ‘ontboden’, als je het zinsverband nagaat?

[p. 87]

26.	1603. Wat merk je op omtrent de oorsprong van 't woord ‘geweer’? Wat is het enkelvoud van ‘speten’?
27.	Welke verleden tijden die anders zijn dan de tegenwoordige vind je van de sterke werkwoorden: sterven, kopen, worden, klimmen, kiezen? Teken ook andere afwijkende vormen aan als je ze in de kroniek tegenkomt.