Des coninx summe

[p. 501]

Bijlage II.

Bibl. Nat. ms. fra. 938^1) fol. 92. (1294)

Ayenbite of Inwyt. (1340)^1).

Mes sires seinz Iehanz, ou livre de scs revelacions qui est apelez l'Apocalipse, si dit que il vit une beste qui issoit de la mer, mervoilleusemant deguisee et trop espoventauble, quar li cors de la beste estoit de liepart, li pié estoient d'ours et la gule estoit de lion et si avoit .VII. chiés et .X. corones^2) et par desus les .X. cornes .X. corones. Et vit seinz Iehanz que cele cruere^3) beste avoit pouoir de soi combattre as seinz et de aus vaincre et conquerre. Ceste beste si duise^4) et si contrefaite et espoventauble senefie le diable qui vient de la mer d'anfer, qui est ploins de tote dolor et de toute amertume. Li cors de la beste, si con dit seinz Iehanz, estoit samblables a liepart. Quar aussi con li lieparz ha diverses colors, auxi li deables a diverses menieres d'agaiz et de baraz a decevoir et a empter les genz. Li pié estoient semblabes a piéz d'ours. Quar auxi con li ours, qui ai la force es piéz et as braz, tient forment et lie ce que il ha soz ses piéz et ce que il ambrasse, auxi fait li deables cels que il ha ambraciez et abatuz par pechié.

Of the sseawynge thet seint Ion the godspellere yzeg. Mi lhord sanyn Ion | ine the boc| of his sseawynges thet is y-cleped | the apocalypse: zuo zayth | thet he yzeg a best thet com out of the ze. wonderliche ydigt. and to moche dredvol. Vor thet bodi of the beste: wes ase lipard. the vet | weren of bere. the throte | of lioun. and hit hedde | zeue heauedes. and ten hornes. and ope the ten hornes: ten corounes. And yzeg saint Ion thet the ilke kueade best | hedde migte | of him-zelve | to vigte | wyth the halgen | an his to ouercome | and to ouermaistri. This ilke best | zuo wonderuol | and zuo ycountrefeted | and dreduol: betocneth | thane dyeuel | thet com out of the ze | of helle | thet is uol of alle zorge | and of alle biternesse Thet bodi of the beste | ase zayth saynt Ion. zuo wes ylich | to the lipard. uor thet ase the lipard | heth diuers colurs: zuo heth the dyeuel | diuerse maneres of waytinges | and of contac | uor to gily | and uor to uondi the uolk. Thet uet weren ilich | the uet of bere. Vor alse the bere | thet heth the stre[n]gthe ine the uet | and ine the armes | halt strangliche. and bint | thet he heth onder his uet | and thet he beclepth: alsuo deth the dyeuel ham | thet he heth beclept and ouerthrawe be zenne.

Hs. A (Kon. Bibl. O 18). (1437) Folio 10a:	Hs. B (Kon. Bibl. V 53). (1455) Folio 4a regel 8:	D (Campb. 1627). (1478) Folio 8 r^o regel 2:
Sunte ian ewan- | gelifte feriuet | int boec sijnre reuelaci-|en. datmen apocalip- | fis hŷet. hoe hi een wō- | derlike beeste vter zee | fach comen die feer wā- | feepen ende anfteliken | en̄ veruaerlic was te | sien. Want haer lijf | was als eens lupaerts | lijf. hoor voeten warē | als beren voeten. hoor | kelen waren als lewē |kelen. en̄ fi	S Unte iohann es ewangelift | scryft int boeck synre reuela | cien dat men apocalipfis heit Hoe hi een wonderlike beeft wt der fee fach comen die feer wanfcapen ēnde | antelyc was. Want fyn lyf was | als en lupaers lyf Huer voeten | waren als beeren voete Haer ke|len waren als leuwē kelē En̄ fy | hadde feuē hoefde	- Vanden seuen hoeft fonden S Inte ian ëwangelist scrijft int boec sijnre | revelaciē. datmē apocalipfis hiet. Hoe dat hi een | wōderlic beeft wter zee fach comē, dat zeer wansfe | pen was. ende anxteliken ende veruaerlikē te fien | was. Want dat lijf was als een luperts lijf. Die voeten waren als beren voeten. Die keel was eens | leeuwen keel. En̄ dit

1) Zie blz. 15.

1) Zie blz. 15.

2) lees: cornes.

3) lees: cruese.

4) lees: duite ‘zóo aangelegd’.

[p. 502]

hadde senē | hoefde en̄ tŷen hoernē | ende bouen die tyē hoer- | nen hadde fi tyen cro- | nen. En̄ funte ian fach | dat dese gruwelike | beeste macht hadde | mitten heilighen | te vechten en̄ te vanghē | ende te verwinnē. De- | fe wanfcapen onghe-|fien conterfeŷte ghe-| (10b)|lapte veruaerlike beef-te is ende beteykent den | důůel die vter zee d'|hellen coemt die vol | is van alre droefniffē | en̄ bitterheden. Dat lijf | deser beeften als sunte | ian seit. was ghelijc | den lupaert. ende recht | so die lupaert menich-|fout is van vlecken | of sproeten. also is die | důůel menichfout | van kůnften en̄ van | liften die luden mede | te bedryeghē en̄ te tē-|teren. - Die voeten de-|fer beeften warē ghe-|lijc des beren voeten | Recht so die beer vaft | hout dat hi in finē|armen of voetē grŷ- | pet. en̄ niet lichtelijc | en laet gaen. also hout die důůel oec | vast al die gheē die || (fol. 10 c.)

ende .X. hoernē. en̄ | bouē die tien hoernē hadde fy tien | croenē Ende funte iohannes fach dat | dese gruwelike beefte macht had | de metten heilighen te vechten en̄ | fy te vanghen en̄ te verwinnē| Dese wanfcapen onghefien cōter-|feite gelapte veruerlike beefte | is ēn beteykent den duuel. die wt | der zee der hellen coemt die vol | is van alre droefniffen ēn bitter|heiden Dit lyf der beeften als fun-|te iohannes feccht was ghelyck | den lupaert menichfout is van | vlecken of van fprocten also is | die die duuel menichfout van kon|ften ende van liften die luden mede | te bedrieghen ende te tempterē | Die voete defer beesten warē ghe|lyc des beren voeten Recht foe die | bere vaft hout dat in finen armē | of voeten grijpt en̄ niet lichte|lyck en latet gaen. alfo houdt die | duuel oeck vast al die ghene die | hi ouermids funden met finen ar-|.

beeft had feuen hoefden en̄ | thien hoernen. En̄ bouē die thien hoernē hadt thiē| cronen. En̄ sinte ian fach dat dit beeft macht had | de mittē heiligen te vechten te vanghen en̄ te ver | winnen. Dese wanfcapen. Onsien. Conter feyte. ghelapte. veruaerlike beest. Is beteykent biden | duuel die wter hellen coemt . die vol is van alre droefniffe ende bitterheit. - Dat lijf van defen | beefte. Als finte ian feyt was ghelijc den lupert. | Recht als die lupert menichfoudich is van wer-| ken of van fproeten. Alfoe is die duuel menich-| fout van conften ende liften . die menfchen mede | (fol. 8 v) te tempteren ende te bedrieghen. Die voeten van | defen beefte waren ghelijc des beeren voetē Recht | als die beer feer vaft hout . wat hi in fijn voeten of | in fijn armen grijpt ende niet lichteliken en laet gaen | Alfo hout die duuel oec vaft al die geen die hi ouer | mits ftonden mit fijnen armen der becoringhe ter | neder gheworpen heeft.